قهرمان سدسازی از دیار تشنه‌کامان

مرحوم هاشمی رفسنجانی تنها کسی بود در بین دولتمردان گذشته و حال که نیاز ایران به آب را کاملا درک کرده بود.

محسن موسوی، یکی از کارشناسان فعال در حوزه آبرسانی، دارای دکترای تاسیسات آبی، در مصاحبه با خبرنگار حوزه توسعه پایدار انرژی امروز، با اشاره به خاستگاه کویری فردی چون هاشمی رفسنجانی، دغدغه این بزرگ‌مرد را تامین آب دانست و گفت: اولا ایشان تا سن 14 سالگی ایشان در بهرمان از توابع نوغ رفسنجان به کار تحصیل و کشاورزی مشغول بوده و اگر نوق را قطب تولید پسته رفسنجان در نظر گیریم ایشان از کودکی با این طلای سبز آشنا بوده و کاملا درک نموده که با وجود آب چه ارزش افزوده بالایی می‌توان با کاشت یک محصول بدست آورد.

ثانیا عوامل تاثیرگذار بر محل تولد هاشمی، باعث شد یکی از نوابغ قرن حاضر در نوق رفسنجان شکل بگیرد که به لحاظ تربیت در یک خانواده مذهبی مسلما ایمان به خدا و رسول او اهل بیت در ایشان به اوج می‌رسد.

هجرت به قم تا سازندگی بعد از جنگ

موسوی با اشاره به مبارزات انقلابی آیت الله می‌گوید: هجرت ایشان به قم در 14 سالگی و مراحل مختلف قبل از انقلاب و بعد از انقلاب و مشاهده عزم و اراده جدی امام خمینی در به ثمر رسیدن اهداف الهی به شدت روی ایشان تاثیر گذار بوده تا بتواند اراده خود را در سازندگی به ظهور رساند.

این کارشناس آب با تاکید بر نقش فعال آیت الله در دوره سازندگی پس از جنگ، بیان کرد: در زمانی که ایشان به ریاست مجلس و نهایتا به ریاست قوه مجریه می‌رسد و همزمانی این دوره با شروع سازندگی کشور، مهمترین فعالیت‌شان را تامین آب و ایجاد مخازن آب در کشور دانسته و با اعتقاد راسخ به این امر به شدت موضوع را دنبال می‌کند.

موسوی تاکید می‌کند که شرایط زمان بعد از جنگ و خرابی‌های به بار آمده چنان بوده است که به اعتقاد وی، «با وجود مشکلات مالی و خرابی‌های بعد از جنگ و مشکلات متعدد دیگر تنها رییس جمهوری که می‌توانست اینگونه قاطعانه و بدون شک و تردید پشتیبان اجرای طرح‌های آبی باشد آیت الله هاشمی رفسنجانی بود».

نوابغی که آب را درک می‌کنند

وی هاشمی را «فردی نابغه و مومن» می‌داند که «کمبود آب را درک کرده، ارزش افزوده محصولی چون پسته را می‌دانسته، دارای اجتهاد کامل و توانایی استنباط از مسایل روز و جهان بوده» و در نتیجه همه این عوامل ظهور مردی است که همیشه در تاریخ ایران همیشه ماندگار خواهد بود.

موسوی تاثیر گذاری آیت الله را در توسعه و پیشرفت ایران به دو دوره 40 ساله تقسیم می‌کند و می‌گوید: 40 سال اول یعنی از 1320 زمان نوجوانی آقای هاشمی رفسنجانی تا 1360 که مسولیت مجلس را به عهده گرفتند شامل می‌شود، این دوره را باید دوره تبلور فکر انقلاب سد‌سازی در ایران به حساب آورد و دوره دوم که از 1360 شروع شده یعنی زمان شروع تفکر خودکفایی در طراحی و ساخت سد تا 1400 که تقریبا نهضت سد سازی به پایان می‌رسد را می‌توان به طور کامل مدیون آیت اله رفسنجانی دانست.

 تفکری جلوتر از زمان خود

این کارشناس مسایل حوزه آب، معتقد است: چه سد‌هایی که در اوایل این 40 سال طرح و اجرا شد چه سدهایی که هم اینک در حال ساخت و یا تکمیل است جز با تفکر ایشان انجام نشده است.

موسوی در ادامه به دسته بندی ماحصل اقدامات آیت الله هاشمی می‌پردازد و می‌گوید :حاصل عمر پر برکت ایشان در زمینه سدسازی و تامین آب را می‌توان به طور خلاصه به شرح زیر دسته بندی نمود:

1- ایجاد یک ساختار اصولی در وزارت نیرو در جهت تامین و توزیع آب و برق به گونه‌ای که در حال حاضر هزاران متخصص توانمند و تحصیل‌کرده و دارای تجارب مفید در این وزارتخانه مشغول به کار هستند.

2- تشکیل بیش از یک‌صد شرکت مهندسین مشاور در رسته آب با صدها متخصص و کارشناس سد سازی و شرکت‌های پیمانکاری بسیار توانمند که قادرند در حال حاضر بزرگترین سدهای جهان را طرحی و اجرا نمایند.

به اعتقاد موسوی «این‌ها نبود جز با تفکر انقلابی و هوشمند آیت الله رفسنجانی که با حمایت از پروژه‌های آب و برق توانستند چنین ذخیره‌های علمی و اجرایی در کشور ایجاد نمایند».

وی کارنامه آیت الله را بسیار درخشان می‌داند و می‌گوید: طرحی، اجرا و بهره‌برداری از مخازن بسیار عظیمی چون سد 7 میلیارد متر مکعبی کرخه و سد عظیم کارون 3 و… که برای سال‌های آینده از افتخارات این کشور محسوب شده و هیچگاه کسی فراموش نخواهد کرد که چه کسی با حمایت‌ها و تشویق‌هایش توانست جوانان این کشور را به این خود باوری برساند که می‌توانند سدی چون کارون 3 را بنا نمایند».

موسوی ادامه می‌دهد:هم اکنون پتانسیل بالقوه انرژی برق‌ابی کشور به بالفعل تبدیل شده و در نتیجه درصد مناسبی از انرژی کشور به صورت سالم و پاک تهیه شود».

این کارشناس آب، اثرات اقدامات تامین آب که با پشتیبانی به‌حق آیت آلله رفسنجانی به‌وقوع پیوست در دو قسمت قابل ارزیابی می‌داند:

 سخن آخر

اول کشاورزی:

همین بس که سطح زیر کشت آبی کشور به دو برابر رسید. به طور مثال فقط در پایاب سد کرخه حدود 220 هزار هکتار به زیر کشت آبی رفت و با شبکه مدرن آبیاری و زهکشی تجهیز گردید.

موسوی ادامه می‌دهد: در حال حاضر با گستردگی حدود 600 سد مخزنی و حجمی بالغ بر 50 میلیارد مترمکعب، دیگر کشاورز دغدغه کمبود آب نداشته و با اطمینان کامل از اینکه آب‌های روان در فصل غیر کشت ذخیره خواهد شد اقدام به کشت محصول می‌کنند.

دوم: شرب

کارشناس تاسیسات آب می‌گوید: فقط همین بس که پایتخت ایران، تهران، با وجود 5 سد توانسته است جمعیت 12 میلیونی تهران بزرگ را از نظر آب شرب بدون هیچ مشکلی تامین نماید. و از سویی وجود این سدها، که عمدتا در دوران آقای هاشمی رفسنجانی طرح یا اجرا و یا بهره برداری شده است، هم اینک در بالادست اغلب شهرهای بزرگ و کوچک ایران وجود داشته و از این لحاظ شهرهایی از بزرگ تا کوچک گرفته مشکل آب شرب ندارند.