آژیر قرمز برای تابستان ٩۶
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران، دیروز درباره کاهش منابع آبی پایتخت هشدار داده و گفته تهران با فقر جدی منابع آبی و بیلان منفی ۱۵۰ میلیون مترمکعبی سفره‌های زیرزمینی روبه‌روست. او می‌گوید در جلسات مختلف استانی صراحتا وضعیت بحرانی آب را به اطلاع دستگاه‌های مربوطه رسانده است.
این خبر در حالی منتشر می‌شود که بارها وضعیت بحرانی آب در کلان‌شهرهای ایران اعلام شده است و قطع و جیره‌بندی آب در تابستان‌ها هم نقل کلام مسئولان بوده است. ستار محمودی، قائم‌مقام وزیر نیرو در این زمینه گفته: سال سختی از نظر تأمین آب مصرفی کشور، در پیش داریم که امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های دقیقی که از ماه‌های قبل داشتیم و با همکاری مردم در مصرف بهینه آب، بتوانیم بهار و تابستان سال ۹۶ را در تأمین آب شرب بدون مشکل سپری کنیم.
محمدرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران هم در دیدار مدیران و کارشناسان حوزه دفتر مطالعات پایه شرکت گفته: با کاهش منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی پایتخت و وضعیت بحرانی منابع آبی تهران، پرداخت هرچه بیشتر به امر کشاورزی در این استان امری توجیه‌ناپذیر است. او می‌گوید: در کشوری که متوسط بارندگی آن ٢۵٠میلی‌متر است، صادرات هندوانه‌ای که هر کیلوی آن هزینه هزار‌و٣٠٠تومانی برای آب مصرفی دارد اشتباه بزرگی است. البته این سخن او با نقد جدی کاوه مدنی، استاد مدیریت آب و محیط زیست امپریال کالج لندن مواجه می‌شود.
مدنی می‌گوید: اینکه مسئولی می‌گوید مشکل کار، کاشت هندوانه است، این‌گونه نیست. این‌گونه نیست که اگر هندوانه صادر نکنیم، مشکل آب تهران حل می‌شود. مشکل آب تهران، آب شرب است و البته این تنها مشکل این کلان‌شهر نیست. تهران مشکل آلودگی، ترافیک، فساد، بی‌کاری و… هم دارد. به گفته او، نگرانی برای شهری مانند تهران که چند سال است از نظر منابع آب، دچار مشکل بوده، طبیعی است. او ابراز نگرانی می‌کند که حساسیت مردم نسبت به این موضوع از بین برود، زیرا هر بار این مسئله بیان‌شده، اما به دلایلی، وضعیت بحرانی آب تهران برطرف می‌شود.
این کارشناس مدیریت آب، دلیل این نگرانی را این‌گونه بیان می‌کند: چندین‌سال است که وزارت نیرو درباره وضعیت نامناسب آب کشور و قطع شدن یا جیره‌بندی آب هشدار می‌دهد، اما به سبب عملکرد مناسب خود این وزارتخانه یا عملکرد مناسب طبیعت، این اتفاق نمی‌‌افتد، اما از زاویه علمی باید گفت شرایط تهران هر روز بدتر و بدتر می‌شود و این شهر در شرایط مساعدی قرار ندارد. او به بیان ریشه‌ای این مشکل پرداخته و می‌افزاید: مشکلی که تهران و کلان‌شهرهای دیگر هم با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، مشکلی است که در علوم مدیریت به آن، «موفقیت موفق‌ها» گفته می‌شود.
این سخن زمانی مطرح می‌شود که کلان‌شهری رشد می‌کند و هر بار به تناسب رشدی که دارد منابع بیشتری به آن اختصاص می‌یابد و همین گردونه باز هم ادامه پیدا می‌کند و با افزایش قدرت و موقعیت این کلان‌شهر، منابع بیشتری به آن تزریق می‌شود. به گفته او، در آن زمان دولت‌ها مجبور می‌شوند منابع بخش‌های دیگر را به این کلان‌شهر اختصاص دهند تا توان مدیریت موقعیت مهم این شهر را داشته باشد. از آنجا که نتوانسته‌ایم منابع خود را درست تنظیم و توزیع کنیم، در نتیجه مشکلات بزرگ‌تر می‌شود.
استاد مدیریت آب و محیط زیست امپریال کالج لندن می‌افزاید: انتقال آب به تهران هم همین مسئله را یادآور می‌شود، درحالی‌که انتقال آب به تهران یا کلان‌شهرهای دیگر مشکلی را حل نمی‌کند. مشکل در برنامه‌ریزی و مدیریت است و با انتقال آب بیشتر، این درد درمان نمی‌شود. به گفته مدنی، زمانی‌که وارونگی هوا وجود دارد، مشکل آلودگی هوا پررنگ می‌شود و زمانی‌که بارش باران کاهش می‌یابد، بحران آب در این کلان‌شهر به چشم می‌آید؛ بنابراین، بحران آب تهران هم معلولی است از پدیده «موفقیت موفق‌ها» که در علوم مدیریت بر آن تأکید می‌شود.
