آمادگی بورس برای عرضه نفت خام

مدیرعامل بورس انرژی در حالی از آمادگی زیرساخت‌های فروش نفت خام در این بازار خبر می‌دهد که کارشناسان با توجه به تجربیات پیشین درباره موفقیت طرح تازه تردید دارند.

طرح عرضه نفت خام در بورس چندی پیش اجرا شد اما به نتیجه نرسید.

از هفدهم فروردین 1393، شرکت ملی نفت ایران با عرضه دو هزار و 920 بشکه نفت خام در بورس انرژی به قیمت هر واحد سه میلیون و 60 هزار ریال، این طرح را آغاز کرد.

عرضه برای مدتی با فراز و نشیب بسیار ادامه یافت تا اینکه به علت کاهش استقبال خریداران، به بن بست خورد و متوقف شد.

پاییز امسال مدیر پیشین امور بین الملل شرکت ملی نفت در گفت وگو با ایرنا از آماده شدن زیرساخت‌های عرضه روزانه 100 هزار بشکه نفت خام صادراتی در بورس خبر داد و گفت: اجرای این طرح در انتظار تأیید سازمان بورس است.

«سیدمحسن قمصری» افزود: مقدمات و زیرساخت‌های عرضه نفت خام فراهم شده و فقط بخشی از مسائل مربوط به تعیین قیمت و شیوه پرداخت باقی مانده است.

به گفته قمصری، حتی برای نرخ نفت خام عرضه شده در بورس نیز مدل قیمتی تهیه شده است و در اختیار سازمان بورس قرار دارد تا پس از تصویب این سازمان، اجرا شود.

وی تاکید کرد سازمان بورس باید قیمتی را برای عرضه نفت خام صادراتی در بورس تعیین کند که مورد تأیید وزارت نفت نیز باشد.

آمادگی بورس انرژی برای عرضه نفت خام

مدیرعامل بورس انرژی اعلام کرد: زیرساخت‌های فروش نفت خام در بورس انرژی آماده است و اگر همین امروز، وزارت نفت برای اجرای این امر تصمیم جدی بگیرد، سه روز بعد، عرضه را آغاز کنیم.

«سیدعلی حسینی» افزود: اجرای طرح عرضه نفت خام در بورس انرژی همچنان جزو برنامه‌های وزارت نفت و بورس انرژی است.

وی تاکید کرد عرضه نفت خام در بورس به سیاست‌های وزارت نفت بستگی دارد و گفت: ما بستر لازم را برای عرضه نفت خام به طور کامل آماده کرده‌ایم.

حسینی یادآوری کرد اکنون عرضه فراورده‌های نفتی در بورس انرژی در حال انجام است و محموله‌های 35 هزار تنی نفت کوره، هر 2 هفته یک بار در بورس انرژی عرضه می‌شود.

وی ادامه داد: همچنین میعانات گازی نیز در بورس انرژی مبادله می‌شود. بر این اساس، محموله یک میلیون بشکه‌ای میعانات گازی نیز هر دو هفته یک بار در بورس انرژی در معرض فروش قرار می‌گیرد.

این مسوول بورسی یادآوری کرد: از نظر ما، بین نفت کوره، میعانات و نفت خام تفاوتی وجود ندارد. بر این اساس، همانگونه که نفت کوره و میعانات را در بورس به فروش می‌رسانیم، می‌توانیم نفت خام را نیز عرضه کنیم.

مدیرعامل بورس انرژی درباره ورود سرمایه خارجی به بورس انرژی گفت: شرایط فعالیت خارجی‌ها در بورس انرژی فراهم است.

حسینی افزود: اکنون بیش از 140 شرکت حقوقی ثبت شده در خارج از کشور داریم که در بورس انرژی در حال فعالیتند.

ابهام‌ها در موفقیت عرضه نفت خام در بورس

در گذشته، نفت خام در بورس انرژی برای مصارف پالایشگاه‌های داخل کشور عرضه می‌شد اما در طرح‌های جدید، قرار است نفت خام صادراتی به صورت ریالی و ارزی در بورس عرضه شود.

طبق این طرح، خریداران می‌توانند نفت خام صادراتی خریداری شده از بورس را در پایانه‌های صادراتی تحویل بگیرند و بر این اساس نباید آن را به کشور وارد کنند.

برخی کارشناسان می گویند با توجه به تجربه‌های پیشین عرضه نفت خام در بورس، موفقیت این طرح چندان روشن نیست؛ زیرا در گذشته، نفت خام عرضه شده در بورس، مشتری زیادی نداشت و نتوانست اهداف مورد نظر را تحقق ببخشد.

علت استقبال نکردن خریداران از نفت خام عرضه شده در بورس، قیمت بالای آن عنوان می‌شد.

به گفته تحلیلگران، اگر وزارت نفت با در پیش گرفتن شیوه دستوری و خارج از سازوکار عرضه و تقاضای مرسوم، حاضر نشود نفت را به قیمت‌های پایین‌تر عرضه کند کارکرد اصلی بورس زیر سؤال می‌رود و باید این طرح را از اکنون شکست خورده دانست.

از سوی دیگر، برخی کارشناسان صنعت نفت می گویند، عرضه نفت خام در بورس باید به صادرات نفت کشور کمک کند. از این رو، تا زمانی که برای نفت خام صادراتی در بازارهای جهانی مشتری وجود دارد و می‌توان با فروش نفت به قیمت روز برای کشور درآمدزایی کرد، چرا باید آن را با قیمت پایین‌تر به خریداران بورس عرضه کرد؟

به باور آنان، خریداران بورس نیز سرانجام باید نفت را در بازارهای جهانی بفروشند.