بهره‌وری ژرمن‌ها را سلطان انرژی می‌کند

بهره‌وری انرژی در آلمان روندی همسو با سیاست گذاری‌های ملی و بین‌المللی دولت‌های آلمان بوده و بستگی به برنامه‌ریزی‌ها در حوزه اقتصادی و تولیدی دارد و در مسیر رشد و توسعه پایدار در بخش دولتی و خصوصی است.

ناصر کرمی، کارشناس انرژی‌های تجدیدپذیر آلمان، در گفتگو با خبرنگار حوزه توسعه پایدار انرژی امروز، در خصوص توجه به بهره‌وری انرژی در آلمان می‌گوید: بهره‌وری در آلمان تابع متغیری از قراردادهای بین‌المللی برای جلوگیری از گرم‌تر شدن زمین کمتر از دو درجه و بهبود محیط زیست است که در این زمینه آلمان بر آن است تا الگویی برای سایر کشورها باشد، که در واقع چنین هم هست.

این عضو سندیکای مھندسین و کارشناسان انرژی در آلمان، با تاکید بر اینکه «آلمان در نظر دارد تا 2050، به هدف گذار از انرژی اتمی و فسیلی به انرژی تجدیدپذیر(انرژی سبز) برسد و 80 درصد انرژی مورد نیاز خود از منابع تجدیدپذیر به دست آورد»، این برنامه‌ها را به سه بخش تقسیم می‌کند:

پژوهش حرف اول را می‌زند

1-  دولت‌های آلمان سرمایه گذاری‌های کلانی در بخش‌های پژوهشی و نوآوری‌های مربوط به منابع جدید انرژی و قطع وابستگی به انرژی فسیلی و هسته‌ای را سامان داده است. برای دستیبابی به این هدف از ساده‌ترین دستگاه‌های مصرف کننده انرژی مثل لامپ و بخاری تا مدرن‌ترین و پیچیده‌ترین تکنولوژی و دستگاههای عظیم تولید برق در دستور کار قرار گرفته است.

کرمی با اشاره به کاهش مصرف انرژی در صنایع خودروسازی، به سرمایه‌گذاری‌های عظیم این کشور در تولید خودروهای برقی و هیبریدی شاره کرده و می‌گوید: گازسوز کردن خودروها و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر چون  انرژی خورشیدی، زمین گرمایی، باد، برق‌آبی، بیوانرژی، پمپ‌های گرمایی و حرارتی، تولید انواع ترمودینامیکی همزمان گرما و برق، پیل‌های سوختی، و… از جمله اقدامات این کشور در راستای دستیابی به اهداف خود است.

شدت انرژی صنعت پایین است

2- به گفته این کارشناس موسسه انرژی آلمان و گروه بانکی KFW، برخلاف تصور عموم که صنایع تولیدی چون خودروسازی را عمده مصرف کننده انرژی در این کشور صنعتی پیشرفته می‌دانند، درصد بالای مصرف انرژی گرمایی مربوط به اماکن مسکونی و غیر مسکونی عمومی است.

کرمی می‌گوید: نزدیک به دو سوم یا رقمی از 40 تا 60 درصد انرژی مورد نیاز کشور آلمان صرف گرم کردن خانه‌ها و آب گرم مورد نیاز واحدهای کوچک و بزرگ مسکونی و اداری دولتی و غیر دولتی، مدارس، دانشگاه‌ها و… می‌شود.

بر این اساس در فوریه 2001 دولت وقت آلمان قوانینی تحت نام «نظم و قانون صرفه‌جویی در انرژی» (EnEV) Energieeinsparverordnungدر امور ساختمانی و شهرسازی تصویب کرد  [قوانینی شبیه به مبحث 19 خودمان].

به گفته کرمی، این قوانین در راستای عملی کردن اهداف نهایی انرژی در 2050 است.

 نُرم‌ها و قوانین صرفه جویی در انرژی(EnEV) برای ساختمان‌های مسکونی و غیر مسکونی عمومی متفاوت‌اند و هر دو سال یکبار براساس مصرف انرژی و به‌کارگیری جدیدترین طرح‌های مهندسی و عایق‌کاری ساختمان به‌روزرسانی می‌شود.

قوانین احداث ساختمان‌های جدید نیز اگر براساس رعایت قوانین مربوط به انرژی نباشد هرگز اجازه ساخت نخواهند داشت.

به گفته این کارشناس انرژی، قانونی وجود دارد به نام «قوانین تولید حرارت از انرژی تجدیدپذیر»، که براساس آن، ساختمان‌ها بایستی 15 تا 50 درصد انرژی مورد نیاز سالانه خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر به‌دست آورند و  گزارش آن را به اداره مسکن و شهرسازی ارایه کنند.

شناسنامه انرژی ساختمان‌ها اجباری است

کرمی می‌گوید: در آلمان تعمیرات ساختمان‌های قدیمی نیز بر اساس قوانین انرژی تعریف شده ساختمان‌هاست و از سوی متخصصین و کارشناسان انرژی برای ساختمان‌ها و اماکن مسکونی و غیر مسکونی شناسنامه انرژی صادر می‌شود.

به گفته کرمی، این شناسنامه‌های انرژی در قمیت گذاری و در خرید و فروش و یا اجاره این ساختمان‌ها نقش موثری ایفا می‌کنند. در بسیار موارد صدور این شناسنامه انرژی امری حقوقی و اجباری است.

علاوه بر آن دولت مرکزی  آلمان با ایالت‌ها و در مواردی اتحادیه اروپا امتیازات و کمک‌های مالی ویژه‌ای را برای ساختمان‌ها و پروژه‌هایی که نرم‌ها و قوانین صرفه‌جویی در انرژی(Energieeffizienz) را رعایت کرده‌اند در نظر می‌گیرد.

وزارت اقتصاد و نظارتِ آلمان (BAFA) یکی از این منابع کمکی است. این وزارتخانه نرم‌ها و قوانین مخصوص بخود را دارد که نسبت به قوانین(EnEV) اداره مسکن و شهر‌سازی رادیکالتر است.

با رعایت مقدار ارزشی نرم‌ها و به‌کار گیری دستگاه‌های مورد تایید  این وزارتخانه(BAFA) در امر ساختمان‌های مسکونی و عمومی یارانه‌های مشروط چندی را برای تشویق صاحبان آن‌ها اراه می‌دهد.

براساس گفته‌های کرمی، برای نصب از ۳ تا ۱۰ مترمربع کلتکتور گرمایی خورشیدی ۵۰۰ یورو، از ۱۱ تا ۴۰ متر مربع کلتکتور گرمایی خورشیدی در مقابل هر متر مربع ۵۰ یورو و  در مقابل نصب بخاری مدرن تا ۴۰۰۰ یورو یارانه داده می‌شود.

ساختمان‌های بهره‌ور بسازید، وام بگیرید

از دیگر قوانین تشویقی آلمان پرداخت ۶۰درصد مخارج ارزیابی و گزارش یک نفر مشاور و کارشناس انرژی از یک خانه و از واحدهای بزرگتر توسط وزارت اقتصاد و انرژی است. هزینه یک ارزیابی فقط برای یک خانه و واحد مسکونی کوچک حداقل ۲۰۰۰ یورو است.

کرمی، مشاور انرژی در خانه‌های غیرفعال و کارشناس گروه بانکی KFW می‌گوید: گروه بانکی (KFW) منبع دیگری است که در امر پیشبرد گذار به انرژی تجدیدپذیر کمک‌های چند جانبه‌ای را در امر ساختمان سازی ارایه می‌دهد. گروه بانکی(KFW) رابطه تنگاتنگی با وازارت اقتصاد و انرژی آلمان دارد و در واقع زیر نظر و تحت کنترل این وزارتخانه است. ریاست و نظارت بر این مرکز مالی(KFW) را اکنون وزیر اقتصاد و انرژی وقت آلمان بر عهده دارد.

بر این اساس، مقدار ارزشی و مناسبات عددی نرم‌های انرژی درخواستی این بانک با قوانین «وزارت اقتصاد و انرژی» آلمان یکسان است، یارانه‌های مشروط به ساختمان‌ها و پروژه‌هایی تعلق می‌گیرد که قوانین و نرم‌ها و پیش شرط‌ها و ضوابط حساب شده وزارت اقتصاد و انرژی و این بانک را رعایت کرده باشند و پس از انجام کار باید فاز عملی و کیفیت آن مورد تایید کارشناس انرژی مخصوص این بانک و وزارت اقتصاد و انرژی قرار گیرد.

به گفته کرمی، پرداختن وام موسسه مالی و بانکی (KFW) به شهروندان برای ساختن خانه‌های نو و یا تعمیر و نوسازی خانه‌های ساخته شده مطابق با نرم‌ها و قوانین انرژی امروز با بهره سالانه در بعضی مواردکمتر از یک درصد ۱٪ برای خانه هایKFW 55  وKFW 40  از وظایف مهم آن است.

کرمی دیگر وظایف این بانک در زمینه بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها را ارایه یارانه‌ها به ساختمان‌هایی می‌دانند که از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند. برای نمونه یکی  از این یارانه های مشروط، پرگرام است که طبق آن از ۱۰درصد تا ۳۰درصد از کل هزینه هر گونه نوسازی و نوآوری را به شهروندان کمک می‌کند.

آینده از آن بهره‌وری انرژی است

حداقل این کمک‌های بلاعوض  ۵ هزار یور و حداقل آن تا بیش از ۳۰ هزار یورو می‌باشد. هدف نهایی وزارت اقتصاد و انرژی آلمان تشویق شهروندان و نزدیک کردن گام به گام سیستم خانه و ساختمان سازی به سطح و نرم‌های خانه ها و ساختمان‌های غیر فعال (Passivhaus) است.

3-  کرمی به سومین سیاست آلمان اشاره می‌کند که  تغییر «فرهنگ مصرف برق و انرژی شهروندان» در اماکن مسکونی  و غیره است. در این راه دولت‌ها و ارگان‌های مسوول تبلیغات وسیعی را در پیش گرفته‌اند.

آگاهی و آینده‌نگری طبقات مختلف جامعه آلمان نسبت به سیاست انرژی و برون رفت از انرژی فسیلی و بویژه از انرژی هسته‌ای، نزدیک به دو دهه است که به استیل و فلسفه زندگی و به بخشی جدا ناشدنی از فرهنگ آن‌ها تبدیل شده است.

به گفته کرمی، در این راه گاهی اوقات این مردم هستند که حکومت را در امر سیاست انرژی خود به انتقاد و تحت فشار قرار می‌دهند. بدون شک ملت و دولت آلمان دوران گذار از انرژی هسته‌ای و  فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر را تا سال 2050 با موفقیت پشت سر گذاشته اند. کرمی، عضو سندیکای مهندسین و کارشناسان انرژی در آلمان، آینده را از آن ملت‌ها و کشورهایی می‌داند که در همه عرصه‌ها به برتری و تسلط بر تکنولوژی انرژی‌های تجدیدپذیر رسیده و از آن عبور کرده باشند.