گران‌فروشی نکنیم، پاکستان گاز می‌خرد
در حال حاضر به دلیل قیمت بالای فروش گاز ایران، نمیتوانیم گاز به پاکستان بفروشیم، درحالی‌که برنامه های خرید LNG پاکستان خیلی جدی است و مناقصه آن را ما برگزار کردیم.
کانال تلگرامی از نفت چه خبر در گفتگو با فریدون فشارکی تحلیل‌گر انرژی و بازار نفت و گاز نوشت:
دکتر فریدون فشارکی از مشاوران و تحلیل‌گران انرژی و بازار نفت و گاز است. او در این گفت‌وگو تاکید می‌کند که قراردادهای IPC (نسل جدید قراردادهای نفتی) تولید نفت ایران را می‌تواند تا ۵.۵ میلیون بشکه افزایش دهد، اما در توسعه گاز با تردیدهایی روبه رو هستیم. گفت‌وگو با این تحلیل‌گر و شخصیت مهم نفتی جهان ساعتی پس از حضورش در تهران صورت گرفت. سوال از او با تحلیلی از بازار جهانی نفت شروع شد و به رفتار زنگنه و مشکلات شرکت نفت رسید و البته ورود ایران به بازار ال‌ان‌جی
در حال حاضر، تعداد کارمندان وزارت نفت افزایش چشمگیری داشته است. و علیرغم دارابودن درآمد ایران از نفت، هزینه زیادی بابت گرداندن این سیستم مصرف می شود. عده ای از این کارکنان بازده کاری بالایی ندارند و نمی توان مسئولیت بالایی به آنها سپرد. این روند، روندی عجیبی است.شرکت ملی نفت ایران در مسیری خوبی قرار نگرفته است. اما آقای زنگنه اگر زورش برسد تعداد زیادی نیرو را کم می کند آقای زنگنه درجایی متوقف نمی شود چون مشکل زیاد است.
یک سال قبل از این که ایران قرارداد کرسنت را امضا کند، قطر نیز قراردادی با نام دلفین امضا کرده بود که قیمتش برای 25 سال ثابت بود و قیمتش خیلی از قرارداد کرسنت پایینتر بوده است. برای روزانه دو میلیارد فوت مکعب اما ظرفیت خط لوله سه و دو میلیارد فوت مکعب در روز است. هر کسی که بخواهد می تواند مازاد بر آن را با قیمتهای جهانی خریداری کند و در همان خط لوله هدایتش کند. مثلا قرارداد 400 میلیون فوت مکعب امضا می کند. اینها قراردادهای کوتاه مدت هستند و سال به سال تمدید می شوند و ربطی به آن قرارداد 25 ساله اولیه ندارد.در این گیر و دار درگیری های قطر و عربستان و امارات به قرارداد دلفین هیچ تعرضی نشد. هر دو طرف پای بند بودند. این مهم است. در کرسنت حتی اگر کسی پولی گرفت ولی قرارداد خوبی امضا شد. کار خوبی بود. نمی دانم چرا پای بند به آن نشان ندادیم. این در دنیا خیلی خوب نیست.
امروزه در دنیا، قیمت خرید و فروش گاز حدود 65 تا 70 درصد قیمت نفت است. در دنیا سه بازار گاز داریم: امریکا، اروپا و خلیج فارس آسیا. قیمت در بازار خلیج فارس و آسیا بر یک مبنا است. قیمت گاز ما باید طوری باشد که بتوانیم آن را در بازار به فروش برسانیم و ورشکست نشویم. باید طبق فرمول موجود در بازار، با توجه با نوسانات قیمت نفت، نت بک بگذاریم.
فردی به اسم آقای ثانی در شرکت گاز، قراردادی با ترک‌ها امضا کرد که برای ترک‌ها خیلی ضرر ولی برای ما سود داشت. این مبنای قرادادهای ما شد. درحالی‌که آن قرارداد یک استثنا بود و نباید مبنا باشد. در حال حاضر به دلیل قیمت بالای فروش گاز ایران، نمیتوانیم گاز به پاکستان بفروشیم، درحالی‌که برنامه های خرید LNG پاکستان خیلی جدی است و مناقصه آن را ما برگزار کردیم. دو هفته پیش، در سفری که به قطر و ملاقات با وزیر نفت آنجا داشتم، دریافتم که به دلیل اختلافات قطر با عربستان و امارات، قطری ها تصمیم بر این دارند که 40 میلیون تن LNG جدید راه بیاندازند. درک این فرمولها، کار سختی نیست.
در دنیا کشورهای صادرکننده گاز زیاد هستند . اتفاقا دولتی هم هستند. آمریکا واقعا یک استثناست. این فرمولها همیشه وجوددارند. با توجه به قیمت بازار و خرید و فروش و نت بک، اگر بخواهیم گاز را با قرارداد درازمدت بخریم، باید قیمت گاز با شیب 11 تا 16 درصدی نسبت به قیمت نفت بازای هر بشکه داشته باشیم. قیمت گاز در امریکا استقلال دارد. اما ما نمی توانیم قیمت مشخص داشته باشیم. در امریکا به دلیل میزان بالایی از گاز و خریدوفروش گاز در بازار، قیمت آن مشخص می شود اما در کشورهای دیگر گاز را به قیمت نفت می فروشند. مسئله اینجاست که قیمت گاز باید چند درصد از قیمت نفت باشد؟ حتی در اروپا قراردادهای گازی را هر پنج سال یکبار مورد مطالعه و تجدیدنظر قرار می دهند. اما بطورمعمول، قیمت گاز بین 60 تا 80 درصد قیمت نفت (به ازای هر میلیون بی تی یو) است.
برخی گمان می‌کنند وقتی قیمت نفت پنجاه دلار شده، یعنی 50 درصد پایین آمده است. درحالی‌که این حرف، غلط است. قیمت نفت، از پنجاه دلاربرای مدت چند سال به صد دلار رفته و بعد دوباره پنجاه دلار شده، یعنی به جای اولش برگشته است. پس نباید مبدا را صددلار قراردهیم. چون در طی چهار سال، فقط به دلیل مدیریت عربستان سعودی و شرایط مناسب، این قیمت، ثابت مانده است.
