آمریکا به تعهداتش در برجام عمل نمی‌کند

رییس سازمان انرژی اتمی گفت: تنها بعدی که از نگاه ما مهم است به تحریم‌ها و بعد سیاسی توافق ارتباط دارد. زیرا در این بخش مشکلاتی دیده می‌شود و طرف مقابل( آمریکا) به تعهداتش عمل نمی‌کند.

به گزارش خبرنگار حوزه توسعه پایدار انرژی امروز، علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان پیرامون مسایل مختلف برنامه هسته‌ای ایران و مذاکرات صورت گرفته و فضای پسا برجام گفتگویی را با شبکه الجزیره قطر داشته است.

رییس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: در بعد فنی در برجام، ایران به آنچه که ملزم  شده بود عمل کرد و اخیرا هم  گام‌های جدیدی برداشته‌ایم و آن جمع‌آوری زیرساخت‌های مرتبط به سانتریفیوژها در تاسیسات فردو است؛  آقای آمانو نیز در گزارش اخیر خود به التزام ایران به تعهداتش در توافق هسته‌ای اذعان کرده است در بعد حقوقی نیز که به مواردی چون بازرسی  و پروتکل الحاقی ارتباط دارد معتقدیم  هیچ مشکلی وجود ندارد، تنها بعدی که از نگاه ما مهم است به تحریم‌ها و بعد سیاسی توافق ارتباط دارد زیرا در این بخش مشکلاتی دیده می‌شود و آن اینکه طرف دیگر توافق، به تعهداتش در توافق هسته‌ای عمل نمی‌کند.

در ظاهر ممکن است کارهایی انجام بدهند تا وانمود کنند به تعهداتشان پایبندند اما در واقع کار خاصی انجام نمی‌دهند. زیرا اگر کاری در این زمینه انجام داده باشند مشکلات موجود در تعامل با بانک‌های بزرگ را چگونه باید ارزیابی کرد، آنان در این زمینه هیچ گامی برنداشته‌اند.  

آیا مقصود شما از طرف مقابل، آمریکاست؟

 بلی، مقصود آمریکاست، این کشور تاکنون کار خاصی انجام نداده یا آنگونه که باید عمل می‌کرد عمل نکرده است، به ویژه در چراغ سبز نشان دادن به بانک‌ها بزرگ، کوتاهی کرده است تا این بانک همچنان با تردید و دودلی با ایران تعامل داشته باشند گویا در این زمینه سخن شفافی را از آمریکایی‌ها نشنیده‌اند، آمریکا در ظاهر وانمود می‌کند در این زمینه به وظیفه‌اش عمل کرده است اما در خفا و پشت پرده نه تنها کاری انجام نداد بلکه سعی کرد همه چیز را به بن بست بکشاند.

 این بخش خالی از لیوان است اما اگر به بخش پر لیوان بنگریم شاهد پیمان‌های تجاری بزرگ چون پیمان خرید هواپیما از شرکت‌هایی مثل بوئینگ و ایرباس هستیم. این پیمان‌های تجاری از سی و شش میلیارد تا چهل میلیارد دلار ارزش دارند و به نظر می‌رسد رد و بدل شدن چنین هزینه هنگفتی نیازمند فعالیت موسسات مالی بین المللی است، این اتفاقات، وجود حرکت مثبت در بعد اقتصادی توافق هسته‌ای را نشان می‌دهد. این مسایل نشان می‌‌دهد نگاه ما به آینده  تحریم‌ها و لغو تحریم ها، به ویژه به آنچه که به بانک های بین قاره ای، یعنی بانک های تامین کننده  بودجه مالی پروژه های بزرگ، مرتبط است باید  خوش بینانه تر باشد.

 امروز ما درآمدهای نفتی خود را دریافت می‌کنیم

صالحی در پاسخ به این سوال که آیامی‌توان گفت ایران به تعهداتش عمل کرد اما در مقابل چیزی دریافت نکرده است؟ گفت: درخصوص تلاش ها برای ایجاد فضای اقتصادی جدید برای ایران، آنان کاری انجام نداده اند، سخن شما در این زمینه درست است، اما این موضوع به این معنی نیست که هیچ اتفاقی نیفتاده است، قبل از توافق هسته‌ای سقف صادرات نفت ما زیر یک میلیون بشکه در روز بود اما پس از توافق این میزان رشد کرد و به دو و نیم میلیون بشکه در روز رسید. همچنین ما امروز حدود پانصد هزار بشکه گاز مایع و پانصد هزار بشکه مواد پتروشیمی صادر می کنیم به این معنی که ما روزانه سه و نیم میلیون بشکه صادرات داریم در حالی که قبل از توافق این رقم از یک میلیون بشکه فراتر نمی رفت.

بر خلاف برخی شایعات، امروز ما درآمدهای نفتی خود را دریافت می‌کنیم، نکته دیگر اینکه بانک های کوچک بدون هیچ مشکلی فعالیت دارند، هزاران سوئیفت وابسته به این بانک ها باز هستند در حالی که قبل از توافق مسدود بودند. آنچه پس از توافق محقق نشده است متعلق به بانک های بزرگ است که هزینه های چندین میلیارد دلاری پروژه های تجاری و توافقنامه های بزرگ را تامین می کنند اما بانک های کوچک که تامین کننده طرح های چند میلیون دلاری هستند به خوبی فعالیت می کنند و مشکلی ندارند.

در حوزه جذب سرمایه های خارجی هم اوضاع آنگونه که باید، بر وفق مراد نیست، ما آنگونه که در این زمینه انتظار داشتیم  محقق نشده است اما این سخن به این معنی نیست که در این زمینه هیچ اتفاقی نیفتاده است زیرا اگر بخواهیم اوضاع  را با قبل از توافق بسنجیم شاهد تغییرات قابل توجهی هستیم با این حال انتظارات ما بالاتر بود و همه این انتظارات برآورده نشده است. به طور کلی اقتصاد ما از سال جدید ایرانی یعنی پس از سه ماه دیگر، شاهد حرکت جدی و سریع خواهد بود، ما شاهد حرکت های اقتصادی بزرگ تر و شفاف تر خواهیم بود.

 توافق از نگاه ایرانیان بد است یا از نگاه آمریکا

صالحی در پاسخ به سووالی درباره پیامدهای رویکرد ترامپ و حلقه اطرافیانش به توافق هسته‌ای و کشور ایران، گفت: آنچه گفتید به تاکید مواضع منفی است اما برخی از این مواضع به سود ما خواهد بود وقتی دونالد ترامپ  می گوید توافق هسته ای بدترین توافق تاریخ است سوال این است که آیا این توافق از نگاه ایرانیان بد است یا از نگاه آمریکا و رییس جمهور جدید آمریکا؟ به تاکید مقصود او این است که این توافق از نگاه خودش بد است، این نکته یعنی آنان خواستند توافق بدی را بر ما تحمیل کنند اما نتوانستند.

منتظر شروع کار ترامپ هستیم

من نمی‌خواهم در این زمینه پیشداوری کنم، ترجیح می دهم دولت جدید آمریکا کارش را به صورت رسمی شروع کند تا ببینیم که در عمل چه می‌کند، از خوش شانسی است که شرایط ما در ایران به گونه ایست که برای تعامل با هر نوع احتمالی آماده ایم،  اگر دولت جدید آمریکا در پی تداوم توافق هسته ای باشد، به تعهدات واشنگتن در توافق پایبند باشد، بسیار خوب است ما نیز همین را می خواهیم، ما نمی خواهیم ضربه ای به این توافق وارد شود، ما خواستار تداوم توافق هستیم و تلاش می کنیم بدون مشکل این توافق را عملی سازیم اما اگر دولت جدید آمریکا در پی امور دیگری باشد باز هم باکی نیست، ما چیزی را از دست نخواهیم داد، ما به جهانیان ثابت کرده ایم که در چارچوب منافع عالی کشور، حفظ حاکمیت ملی، اهل گفتگو، اهل منطق و اهل احترام متبادل هستیم.

اما اگر واشنگتن در پی شانه خالی کردن از مسوولیت‌هایش در توافق باشد باید مسوولیت کارهایش را در برابر افکار عمومی جهان نیز بپذیرد. ما چیزی را از دست نخواهیم داد زیرا بار دیگر به همانجایی که در قبل از توافق بودیم باز می گردیم و این چیزی است که در متن توافق نیز به آن اشاره شده است. در شرایطی قرار داریم که ما را قادر می سازد به مرحله قبل از توافق بازگردیم، آن هم به گونه ای که دولت آمریکا سیلی خواهد خورد. ما در پی آن نبودیم که پل های پشت سرمان را تخریب کنیم تا نتوانیم به عقب برگردیم، بر خلاف چنین تصوری، ما با منطق گفتگو،  وارد مذاکرات شدیم، مذاکرات ما  از باب اعتماد  به طرف مقابل نبوده است. ما به آنان اعتماد نداریم، مقام معظم رهبری نیز به صراحت فرموده بودند بروید مذاکره کنید اما به آنان اعتماد نکنید، با تیزهوشی و تدبیر مذاکره کنید.

 آیا این احتمال برای ایران وجود دارد که به شرایط قبل از توافق بازگردد؟

 بلی و به سرعت. ما می‌توانیم به شرایطی به مراتب بهتر از قبل بازگردیم. ما نمی خواهیم چنین چیزی اتفاق بیفتد. ایران نقض کننده توافق هسته ای نیست، این تصمیمی است که ایران در آن جدی است.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به سئوال مجری درباره آمادگی ایران برای اصلاح توافق هسته ای گفت، هرگز چنین آمادگی ای نداریم، تاکید ما این است که بعد فنی توافق هسته ای بسته شده و به پایان رسیده است.  

اگر خواسته طرف مقابل خواسته‌های سیاسی باشد چه؟

صالحی: نمی توان در حال حاضر وارد چنین مبحثی شد، هرگز مذاکرات جدیدی درباره توافق هسته ای در پیش نخواهد بود. این اظهارات ما شفاف است. مذاکرات پایان یافته است، به ویژه بعد فنی توافق که ستون فقرات توافق محسوب می شود پایان یافت. درباره بندهای متعلق به غنی سازی اورانیوم، آب سنگین، تاسیسات اراک و مباحثی از این قبیل گفتگو شده و گفتگوها به پایان رسیده و پرونده بسته شده است.