غول روسی خزر را تسخیر می‌کند

بر مبنای دو تفاهم‌نامه‎ای که شامگاه سه‌شنبه (۱۱ مهرماه) بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت لوک‎اویل امضا شد، مطالعه مشترک در نواحی خزر جنوبی و دشت‎آبادان در دستور کار دو شرکت قرار گرفته است. این دو تفاهم‌ نامه شامگاه سه‌شنبه در حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت و واگیت الکپروف، مدیرعامل لوک‌ اویل و پیش از آغاز دیدار دوجانبه آنان در مسکو امضا شد که بر اساس اعلام مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت به عنوان مجری مطالعات طرف ایرانی، مطالعه خزر جنوبی و دشت آبادان، محور این همکاری مشترک خواهد بود. بر همین اساس، ‌نگاهی داریم به سابقه کاری این شرکت بزرگ نفتی روسیه با محوریت دریای خزر.

به گزارش «انرژی امروز» لوک اویل دومین شرکت بزرگ نفتی روسیه است که از نظر مالکیت ذخایر اثبات‌شده نفت و گاز در میان شرکت‌های غیردولتی پس از اکسون موبیل، دومین شرکت بزرگ نفتی دنیا به حساب می‌آید.

لوک اویل در بیش از 40 کشور جهان چون آذربایجان، بلژیک، بلغارستان، کلمبیا، مصر، قزاقستان، ایران، عراق، عربستان سعودی، ازبکستان، ونزوئلا و… فعالیت دارد.

گروه صنایع نفت و گاز لوک‌اویل LUKOIL در سال 1991 پایه‌گذاری شد. این شرکت از ادغام سه شرکت لانگپاس‌نفت‌گاز L، اورای‌نفت‌گاز U، و کوگالیم‌نفت‌گازK تشکیل و به نام LUKOIL شناخته شد.

 اولین پروژه خارجی این شرکت هم در سال 1994 در آذربایجان آغاز شد و یک سال بعد آرکو ARCO ایالات متحده تبدیل شد به عمده‌ترین سهام‌دار و شریک استراتژیک لوک‌اویل.

در  سال 1996،‌ وارد پروژه بزرگ شاه‌دنیز آذربایجان شد و اولین پروژه‌های خود در ازبکستان و عراق را در سال 1997 تجربه کرد.

در 2003 به پروژه اناران در ایران پیوست. یک سال بعد با کوکونوفیلیپس شریک شد. در 2005 هم میدان فیلانووسکی در دریای خزر کشف شد. در 2007 پروژه‌های بزرگی را در غرب آفریقا و عربستان سعودی اجرا کرد. ازبکستان، ترکیه و ایتالیا مقصد بعدی توسعه مهندسی لوک‌اویل در سال 2008 بود و در 2009 یک پالایشگاه هلندی را به لیست پالایشگاه‌های خود اضافه کرد.

در 2010 به غیر از یک میدان نفتی در عراق، در میدان یو. کورچاگین در دریای خزر هم فعالیت خود را آغاز کرد.

اولین مرکز آموزشی صنایع نفت فراساحلی روسیه در سال 2011 توسط لوک‌اویل افتتاح شد. و با شرکت باش‌نفت یک سرمایه‌گذاری مشترک بر روی انرژی‌های تجدیدپذیر انجام داد. تولید بنزین یورو5 هم از 2012 در این شرکت آغاز شد. پس از گسترش حضور خود در آفریقا در سال 2013، تولید نفت خود از عراق را در 2014 آغاز کرد و در 2015 علاوه بر امضای موافقتنامه‌هایی با صندوق بین‌المللی پول WWF، وارد عرصه میادین گازی رومانی هم شد.

2016 بیست‌وپنجمین سال تاسیس این شرکت بود. تولید تجاری از میدان فیلانووسکی در دریای خزر در همین سال آغاز شد.

در این گزارش، به طور خلاصه اهم فعالیت‌های این شرکت نفتی روسی در دریای خزر بررسی می‌شود.

لوک اویل در آذربایجان

لوک اویل فعالیت خود در آذربایجان را از سال 1994 آغاز کرد. این شرکت در آن سال به پروژه توسعه میدان نفتی چیرا گونشلی آذری پیوست که یکی از بزرگ‌ترین میادین نفتی آذربایجان در دریای خزر است.

لوک اویل در واقع اولین شرکت نفتی روسی بود که در آذربایجان فعالیت خود را آغاز کرد.

این شرکت در توسعه میدان نفتی شاه‌دنیز، به عنوان یک میدان گاز تغلیظ شده در آب‌های آذربایجان در جنوب غرب دریای خزر مشارکت دارد. شاه‌دنیز یکی از بزرگ‌ترین میادین نفت و گاز دنیاست که سرمایه‌های بین‌المللی بسیاری را به سوی خود جلب کرده است.

از 1995، هم لوک‌اویل شبکه بازار خود را در آذربایجان گسترش داد.

میدان شاه‌دنیز

شاه دنیز میدان گازی است در آذربایجان با مساحتی حدود 860 کیلومتر مربع که در بخش آذربایجان دریای خزر قرار گرفته است. این میدان 100 کیلومتر با باکو فاصله داشته و در عمق 700 متری دریا قرار دارد. کل حجم مخزن این میدان 1.2 تریلیون متر مکعب گاز است.

در سال 1996 یک موافقتنامه 40 ساله تولید مشترک با امکان گسترش 12 سال دیگر امضا شد و تولید میدان از سال 2001 آغاز و در سال 2006 اولین حجم گاز از این میدان تولید شد.

شرکای لوک اویل در این میدان گازی کنسرسیومی از شرکت‌هایی چون بی‌پی 28.83 درصد، TPAO با 19 درصد، پتروناس 15.5 درصد، سوکار 10 درصد، لوک‌اویل 10 درصد، نیکو 10 درصد، و SGC با 6.67 درصد سهم هستند.

فاز یک این میدان در حال حاضر در حال تولید گاز است و این گاز از طریق خط لوله باکو-تفلیس-ارزوم به خریداران منتقل می‌شود در حالی که هیدروکربن‌های این میدان از طریق خط لوله نفتی باکو-تفلیس-جیهان به مقصد می‌رسد.

توسعه فاز 2 میدان شاه‌دنیز در سال 2013 آغاز شد و انتظار می‌رود تولید گاز آن برای تامین گاز مورد نیاز اروپا استفاده شود.

در سال 2015 لوک‌اویل قراردادی با یک کنسرسیوم بانکی در باکو به امضا رساند تا بتواند برای توسعه فاز 2 این میدان یک میلیارد دلار وام 12 ساله دریافت نماید.

لوک اویل در قزاقستان

لوک‌اویل از سال 1995 در قزاقستان حضور فعال دارد. این شرکت در چند پروژه ساحلی در قزاقستان فعال بود و یکی از اعضای کنسرسیوم خط لوله خزر CPC است.

لوک‌اویل در تمامی کشورهایی که به نحوی به توسعه میادین نفت و گاز آن‌ها پرداخته است، برنامه‌هایی در زمینه کمک‌های خیره و توسعه پایدار هم اجرا می‌کند.

پروژه کاراچاگاناک

میدان کاراچاگاناک در غرب قزاقستان در 140 کیلومتری شهر اورالسک قرار دارد. برآوردها نشان می‌دهد این میدان 1.2 میلیارد تن نفت و 1.35 تریلیون متر مکعب گاز دارد.

لوک‌اویل از سال 1997 وارد این پروژه شده است. در این پروژه شرکت‌های BG، انی، شورون، قازمونای‌گاز و لوک‌لویل مشارکت دارند که سهم لوک اویل برابر با 13.5 درصد است. این میدان 45 درصد گاز و 16 درصد نفت هیدروکربن‌های مایع قزاقستان را به خود اختصاص داده است.

پروژه کومکول

میدان کومکول در قزاقستان از جمله پروژه‌هایی است که لوک‌اویل از سال 1995 در آن وارد شده است و در این میدان 50 درصد سهم دارد.

قرارداد لوک‌اویل در این میدان 25 ساله است و 675 نفر کارمند در این منطقه برای لوک‌اویل کار می‌کنند.

پروژه تنگیز

پروژه تنگیز، یکی از میادین بزرگ نفت و گاز دنیا، و میدان کورولوسکی که بخشی از تنگیز به حساب می‌آید در نزدیکی‌های شهر آتیرایو قزاقستان قرار داد. لوک اویل از سال 1997 وارد این پروژه شد و 5 درصد در آن سهم دارد.

قرارداد لوک‌اویل در این میدان 40 ساله است. نفت تولیدی این میدان از طریق خط لوله CPC منتقل می‌شود.

کنسرسیوم خط لوله خزر CPC

خط لوله CPC از میدان تنگیز قزاقستان شروع و به نوروروسیک روسیه می‌رسد و بر سر راه خود از آستاراخان، جمهوری کالمیکیا، سرزمین استاوروپول و کراسنودار عبور می‌کند و به منتهی‌الیه غرب روسیه و کنار دریای سیاه می‌رسد.

لوک اویل در 2016 وارد این پروژه شد و در کنار شرکت‌هایی مثل شورون، اکسون موبیل، روسنفت، ‌انی و… حدود 12.5 درصد سهم این خط لوله را از آن خود کرده است.

لوک‌اویل در روسیه

میدان فیلانووسکی

میدان فیلانووسکی دومین میدان نفتی دردریای خزر است که لوک اویل در آن فعالیت می‌کند. لوک اویل این میدان را در سال 2005 کشف کرد.

فیلانووسکی در دریای خزر و در 190 کیلومتری آستاراخان در عمق بین 7 تا 11 متری قرار دارد. این میدان یکی از بزرگ‌ترین میادن نفتی روسیه است.

تولید تجاری این میدان از سال 2016 آغاز شده که در این سال فاز اول میدان فیلانووسکی به بهر‌ه‌برداری رسید.

در سال 2016 سه چاه نفتی افقی 3000 متری حفر شد و دبی هر کدام به بیش از 3 هزار تن در روز می‌رسد.

تولید نفت میدان از طریق خط لوله CPC منتقل می‌شود. از سال 2017 گاز همراه با نفت این میدان به مجتمع نفت و گاز استاورولن فرستاده می‌شود.

لوک‌اویل در حال حاضر در حال توسعه فاز 2 این میدان است.

میدان کورچاگین

میدان کورچاگین در سال 2000 کشف شد و لوک‌اویل این میدان را در دریای خزر به بهر‌ه‌برداری رساند. تولید این میدان از 2010 آغاز شده است.

این میدان در بخش روسی دریای خزر در عمق 11 تا 13 متری قرار گرفته است و با نزدیک‌ترین ساحل 120 کیلومتر فاصله دارد. نزدیکترین بندر هم به آن بنادر آستاراخان و ماخاچخان هستند.

این میدان دو فاز دارد. و توسعه فاز دو آن در سال 2016 آغاز شده است.

میدان راکوشچنوی

 میدان راکوشچنوی در سال 2001 کشف شد و در دریای خزر قرار دارد. از آنجایی که این میدان بسیار نزدیک به میدان فیلانووسکی است، لوک‌اویل از این مزیت برای استفاده از زیرساخت‌های موجود در این دو میدان برای کاهش هزینه‌ها بهره می‌گیرد.

در سال 2015، حدود 1650 متر چاه در این میدان حفر شد.

 و در نهایت

در ژوئن سال 2017،‌ لوک اویل توانست در میادین نفتی خود در شمال دریای خزر به تولید 10 میلیون تن برسد. بخش اعظمی از این تولید مدیون میدان فیلانووسکی بود که بیش از 2.5 میلیون تن تولید نفت را از آن خود کرد.

در همان ماه توانست فاز دوم تاسیسات کوروچاگین را نیز در بخش شمالی دریای خزر راه‌اندازی نماید. این ساختار 2400 تنی در کارخانه کشتی سازی آستاراخان ساخته شده است.