ضرورت کاهش نرخ خوراک صنایع بالادستی

سعید مسرور کارشناس ارشد بازار سرمایه در شماره امروز  روزنامه اعتماد یادداشتی درباره تصمیمات دولت حسن روحانی درباره صنعت پتروشیمی نوشته است که در ادامه می‌آید:

صنعت پتروشیمی که از مهم‌ترین صنایع کشور محسوب می‌شود، از سال‌ها قبل و به دنبال حاشیه‌هایی که برای آن ایجاد شده، عملا از رده پرسودترین صنعت به کنار رفته بود. اما از زمانی که حسن روحانی رییس دولت یازدهم و به دنبال آن بیژن زنگنه، وزیر نفت دولت وقت به روی کار آمدند، وضعیت فرق کرده و این صنایع در مسیر بارور شدن قرار گرفتند.

البته همواره صنایع پایین‌دستی نسبت به بالادستی‌های پتروشیمی مورد غفلت واقع شدند و این طور بود که سودآوری آنها در حاشیه قرار گرفت. صنایع بالادستی پتروشیمی از مهم‌ترین صنایع در بورس تهران محسوب می‌شوند که سهم بالایی از سودآوری کل بازار را به عهده دارند.

بعد از آنکه حباب بورس در سال ٩٢ شکسته شد و عملا شاخص‌سازی‌هایی که در دولت نهم و دهم صورت گرفته بود، آشکار شد، دولت تصمیم گرفت تا صنایع را بارورتر کند و بتواند سهام واقعی را به مردم بشناساند. بنابراین در طول چند سال اخیر اقدامات جدی در این زمینه صورت گرفت و بسیاری از صنایع همچون پتروشیمی، خودرو و فلزات اساسی با رشد معقولی همراه شدند. البته از آنجایی که فلزات اساسی در ایران هم با آهنگ رشد جهانی در حرکت هستند، سودآوری آنها را نمی‌توان منوط به سیاست‌های دولت دانست. اما در صنعت پتروشیمی که سیاست‌ها برمبنای سیاست‌های دولت است، با این دست برنامه‌ها می‌توان به فکر افزایش بهره‌وری و سودآوری این صنایع امیدوار بود.

در نتیجه زمانی که نرخ خوراک گاز کاهش می‌یابد، بهای تمام شده محصولات نیز کم می‌شود؛ بنابراین از آن طرف که فعالان این صنعت، محصول نهایی را که با قیمت دلاری می‌فروشند، حاشیه سودشان بالا رفته و در نتیجه به نفع آنها خواهد بود. بنابراین با کاهش نرخ خوراک گازی، سود این مجتمع‌ها هم افزایش می‌یابد. اما از آنجایی که در نامه جدید وزیر نفت، تنها به مجتمع‌های کوچک مقیاس اشاره شده بنابراین نمی‌توان این موضوع را به بالادست تعمیم داد و دنبال این بود که سودآوری دولت از شرکت‌های پتروشیمی افزایش یابد.

در اغلب کارخانه‌های پتروشیمی کشور، از گاز ترش استفاده می‌شود و تنها تعداد کمی از پالایشگاه‌ها از گاز شیرین استفاده می‌کنند. گاز ترش به دلیل خورندگی بالا، سمی بودن و پایین بودن کیفیت مورد فرآیند شیرین‌سازی قرار می‌گیرد.

هم‌اکنون در پارس جنوبی نیز گاز ترش استخراج می‌شود که بعد از طی فرآیندی آن را به گاز شیرین تبدیل می‌کنند. بنابراین در مجموع این اتفاق جدید به نفع صنایع کوچک مقیاس خواهد بود اما برای آنکه سودآوری صنایع بالادستی را افزایش دهیم، لازم است تا وزیر نفت تصمیم جدیدی برای کارخانه‌هایی که از گاز ترش استفاده می‌کنند، بگیرد.