ترامپ و ایران قیمت نفت را بالا بردند

نخستین ساعات از نخستین معاملات نفت این هفته، بار دیگر شاهد افزایش قیمت پایه‌های نفتی جهان بود. کارشناسان نفت بلومبرگ این افزایش را ناشی از سیاست‌های دولت تازه آمریکا طی آخر هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم می‌دانند و معتقدند افزایش تولید نفت ایران در کنار افزایش تنش میان تهران و واشنگتن، موجب بالا رفتن قیمت نفت شده است. از سوی دیگر، پیچیدگی‌های بازار نفت جهان با توجه به کاسته شدن از مازاد عرضه، بیشتر نمایان شده‌اند و واکنش بازار به ظرفیت فعلی پتروشیمی‌ها، حتی در بازار آمریکا، اثر خود را بر عرضه و تقاضا گذاشته است. در شرایطی که تولید نفت آمریکا در مرزهای 9 میلیون بشکه در روز پرسه می‌زند، این کشور در آخرین آماری ارائه شده، 3 میلیون بشکه نفت از اوپک وارد کرده است. در شرایطی که اغلب پالایشگاه‌های آمریکا برای نفت سبک با سولفور پایین یا نفت سنگین کانادا طراحی شده‌اند، تولید نفت شیل این کشور به‌سرعت در حال بازگشت به روزهای اوج خود است و در صورتی‌که دولت تازه آمریکا محدودیت‌های زیست‌محیطی تولید نفت و ممنوعیت صادرات را لغو کند، این کشور می‌تواند در یک روز به سقف صادرات 800 هزار بشکه نفت دست یابد؛ مقدار صادراتی که از فروش ماهانه نفت توسط قطر، اکوادور، گابن و لیبی که عضو اوپک هسشتند نیز بیشتر است. این سوی اوقیانوس و در آسیا ، قیمت سبد نفتی دوبی، به‌عنوان یکی از شاخص‌های بازار خاورمیانه و آسیا، برای نخستین‌بار طی دو سال اخیر از قیمت نفت وست‌تگزاس آمریکا بالاتر رفت و زمیه را برای اتفاقی نادر آماده کرده است. رخداد نادری که در حال وقوع است زمانی اتفاق می‌افتد که خرید و انتقال نفت دریای شمال و غرب آفریقا برای پالایشگاه‌های آسیا به‌صرفه‌تر از نفت خاورمیانه باشد.

در چنین شرایطی بخشی از بازار آسیا که به‌طور سنتی مشتری خاورمیانه است، به‌سراغ غرب آفریقا و شمال اروپا می‌رود و سهم بازار در خلیج فارس باز هم مهم‌تر از قبل خواهد شد. اگرچه کارشناسان خطر جدی‌ای را متوجه تولید کنندگان خاورمیانه نمی‌دانند اما این گرایش به نفت ارزان‌تر می‌تواند بازار خاورمیانه را متلاطم کند. هشدار پدیده «contango»سودجوئی در بازار به‌خودیخود پدیده زیان‌باری نیست اما وقتی به‌معنی بهره‌کشی و اخلال در رویه‌های معمول اقتصادی باشد، نگرانی بازاریان را در پی خواهد داشت. پدیده contango یا همان سودجوئی نفتی، زمانی رخ می‌دهد که قیمت نفت در یک شیب نامتعارف برای میان مدت در مسیر صعودی قرار می‌گیرد. در این زمان، هر نفتی که فردا بفروشیم از نفتی که امروز به بازار بفرستیم قطعا گران‌تر خواهد بود و پس از چند هفته، زمانی فرامی‌رسد که نفت عرضه روز، از نفتی که برای تحویل آینده خریداری می‌شود گران‌تر خواهد بود. در چنین شرایطی اصطلاحا بازار «عقب‌گرد» کرده است.

اکنون که اوپک در نخستین ماه از طرح کاهش سقف تولید، توانسته 900 هزار بشکه نفت از بازار جمع‌آوری کنند، اعضای اوپک و کشورهای غیرعضو که از این طرح حمایت کرده‌اند، می‌توانند نفت خود را در تانکرهای زمینی و شناور ذخیره کنند. از سوی دیگر خریداران و دلالان بازار نیز به خرید و شناورسازی نفت روی می‌آورند تا بتوانند در آینده سود بیشتری از آن به‌دست آورند، این پدیده را اصطلاحا سودجوئی در بازار نفت نامگذاری کرده‌اند اما هنوز زمان آن نرسیده است.

براساس نظر کارشناسان، همچنان قیمت نفت در تلاطم میان 52 تا 62 دلار باقی خواهد ماند اما اگر وضعیت بازار با همین شرایط ادامه یابد، در هفته‌های آتی شاهد پس زدن بازار و آغاز سودجویی‌ها خواهیم بود که می‌تواند روند صعودی قیمت نفت را از این هم سریع‌تر کند. ماشه نفت زیر انگشتان ترامپصبح امروز قیمت نخستین معاملات بازار لندن افزایش بهای برنت به 57 دلار در هر بشکه و وست تگزاس به 54 دلار در هر بشکه را ثبت کرد. این همان قیمت‌هایی‌ست که دولت ترامپ برای عمل به وعده‌های جاده‌سازی، مدرسه‌سازی و بازسازی زیرساخت‌های آمریکا به آن احتیاج دارد.