درگیر در تعهد اوپک، تقلا برای افزایش تولید

خاورمیانه و شمال آفریقا با تعهد کاهش تولید دست و پنجه نرم می‌کند درحالی که برای افزایش تولید دست و پا می‌زنند.

به گزارش خبرنگار بین الملل «انرژی امروز» اعضای اوپک سال گذشته برای کاهش تولید به اندازه 1.2 میلیون بشکه در روز به توافق رسیدند. این گروه، و نیز تعدادی از کشورهای تولید کننده غیر عضو اوپک، در تقلا برای حمایت از این تعهد خود هستند، اعضایی که به دلیل نوسانات قیمت، تحریم‌ها، عدم ثبات سیاسی، حمله‌های نظامی و بایکوت‌ها، با اقتصاد تضعیف شده هم کنار می‌آیند.

در این گزارش به نقل از World Oil، به بررسی فراز و فرودهای هر کدام از این کشورها در منطقه منا، در دنیای خشن نوسانات قیمت نفت می‌پردازیم.

عربستان سعودی قطر

طبق اعلام اوپک، پادشاهی عربستان سعودی، تقریبا 22 درصد ذخایر اثبات شده نفت جهان را در خود ذخیره کرده است و به عنوان بزرگترین صادر کننده نفت دنیا شناخته می‌شود.

صنایع نفت و گاز این کشور حدود 5 درصد از GDP و 85 درصد درآمدهای نفتی عربستان را دربر می‌گیرد. براساس گزارش شرکت نفت عربستان سعودی، آرامکو، ذخایر نفت خام و میعانات قابل بازیابی این کشور در انتهای سال 2016، بالغ بر 260.8 میلیارد بشکه رسیده بود در حالی که ذخایر گازی این کشور هم 298.7 تریلیون فوت مکعب است.

عربستان به عنوان یک تولید کننده عمده نفت، سال گذشته توانست اعضای اوپک را برای کاهش تولید نفت، مقابله با اشباع بازار و تقویت قیمت نفت، بر سر میز مذاکره بنشاند.

البته در آن زمان، یعنی در سال 2016، تولید نفت این کشور بیش از 10.5 میلیون بشکه در روز بود و در سال قبل‌تر از آن هم تولید نفت عربستان به 10.2 میلیون بشکه رسیده بود.

در ماه جولای امسال، داده‌های اداره آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که عربستان سعودی از 486 هزار بشکه در روزی که در تعهد کاهش تولید خود داشت نیز پا را فراتر گذاشته است.

سال گذشته آرامکو اعلام کرد که کشف دو میدان نفتی و یک میدان گازی جدید تعداد کل میادین نفت و گاز این کشور را به عدد 130 رسانده است. میدان جاباح در 186 مایلی شمال دمام در استان شرقی عربستان سعودی کشف شده است. و میدان صاحبان در 174 مایلی جنوب آن قرار دارد. میدان گازی حدیده هم در 292 مایلی جنوب دامام کشف شده است.

از طرفی در سال 2016، پیشرفت‌های مهمی هم در دیگر پروژه‌های کلیدی عربستان سعودی به وجود آمد. در میدان بزرگ نفتی شیبه، در شمال صحرای ربع‌الخالی، دومین پروژه گسترش 250 هزار بشکه در روز آرامکو به مرحله اجرا درآمد.

این کار بزرگ باعث شد که ظرفیت کل تولید این میدان نفتی به یک میلیون بشکه در روز برسد.

ظرفیت میدان نفتی خورایس عربستان هم با حفاری‌های آرامکو در سال 2016 ادامه داشت. انتظار می‌رود ظرفیت تولید این میدان در 93 مایلی جنوب شرق ریاض، تا 300 هزار بشکه دیگر نیز افزایش داده شود و تا نیمه سال 2018 به روزی 1.5 میلیون بشکه برسد.

عربستان علاوه بر نقشی که در اوپک و تلاشش برای کاهش تولید این سازمان دارد، عنوان رهبری تحریم‌ها علیه قطر را نیز یدک می‌کشد.

در اوایل ماه ژوئن، عربستان سعودی، به همراه بحرین، امارات متحده عربی و مصر، روابط نزدیک دیپلماتیک و اقتصادی خود را با قطر قطع کردند. هم‌پیمانان عربستان مدعی بودند که قطر با ایران، رقیب عربستان روابط دوستان برقرار کرده است. از سویی از گروه‌های افراطی منطقه نیز حمایت می‌کند. هر چند قطر این اتهامات را بی‌اساس خوانده است.

برای تحریم قطر، کشورهای همراه عربستان بنادر خود را بر روی محموله‌های نفت و گاز قطری بستند. در اواخر ماه جولای اقتصاد قطر کم‌کم نشانه‌هایی از تحمل فشار را بروز داد، اعتبار این کشور کاهش یافت و قیمت مواد غذایی بالا رفت. اما با این حال، صادرات LNG قطر کمترین تاثیر را از این هنگامه گرفت.

در ماه آوریل، قطرپترولیوم گزارش داد که برنامه‌ای برای توسعه یک پروژه گازی در بخش جنوبی میدان گنبد شمالی در نزدیکی میدان گازی پارس جنوبی ایران، بزرگترین منبع گازی جهان دارد.

این برنامه توسعه‌ای بیش از یک دهه طول خواهد کشید. با این حساب قطر انتظار دارد که ظرفیت پروژه‌های گازی خود را تا 4 میلیارد فوت مکعب بالا ببرد. به علاوه این کشور قادر خواهد بود کل ظرفیت تولید LNG کشور را از 77 میلیون به 100 میلیون تن در سال برساند.

بیشترین تولید نفت قطر هم از میادین بزرگ نفتی الشاهین به دست می‌آید. این میدان در 50 مایلی شمال راز لافان، ‌بزرگترین سایت صنعتی تولید LNG قطر قرار گرفته است. در ماه جولای، شرکت نفت شمال، که یک شرکت نفتی با سرمایه‌گذاری مشترک 30 درصد توتال و 70 درصد قطر پترولیوم است، این میدان نفتی را به دست گرفت، ‌میدانی که متشکل از 30 سکو و 300 چاه است و حدود 300 هزار بشکه در روز نفت تولید می‌کند. این میزان نفت،‌ نیمی از کل نفت تولیدی قطر است.

امارات متحده عربی عمان

تولید انرژی در امارات متحده عربی حدود 40 درصد از GDP تولیدی این کشور را شامل می‌شود. این کشور چهارمین تولید کننده نفت اوپک نیز هست.

از آنجایی که این کشور به شدت تکیه بر بخش انرژی خود دارد، وزیر انرژی آن، سهیل المرزوقی، نگرانی خود را از پروژه‌های عقب افتاده این کشور اعلام کرده و گفته است «در امارات متحده عربی، ما به دنبال به عقب انداختن پروژه‌های خود نیستیم. تمام پروژه ها در تمام دنیا باید برابر با میزان تقاضای [نفت] باشد».

او معتقد است پروژه‌هایی که تاخیر داشته‌اند و سرمایه‌گذاری نفت را کاهش داده‌اند می‌تواند عرضه را در آینده نزدیک به خطر بیندازد. اظهارات این وزیر نفتی هم‌جهت با گفته‌های متخصصان حوزه نفت است که اعلام کرده‌اند شاید این کاهش تولید باعث کمبود نفت در سال 2020 شود.

امارات متحده عربی تاکنون با برنامه کاهش تولید همراه بوده است. البته گزارش‌ها نشان می‌دهد که این کشور همچنان به دنبال توسعه ظرفیت تولید نفت خود به 3.5 میلیون بشکه در روز است و انتظار دارد تقاضای رشد افزایش یابد.

در اواخر ماه جولای، امارات متحده یکی از چند عضو اوپک بود که کاملا تعهد خود را نسبت به کاهش تولید رعایت نکرد. بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، EIA، این کشور فقط 54 درصد به تعهد خود 139 هزار بشکه‌ای خود عمل کرده است. از سویی این کشور با ادامه کاهش تولید هم موافقت کرده است.

در همسایگی عمان، شرکت نفت بی‌پی پیشرفت‌های بسیاری را در پروژه گازی خازان داشته است. این پروژه در بلوک 61، در 217 مایلی موسکات قرار دارد. در اکتبر 2016، این شرکت اعلام کرد که در حال اتمام فاز اول این پروژه است.

این پروژه، دربردارنده 300 چاه نفت است و در ماه سپتامبر به اولین گاز تولیدی خود رسیده است. فاز اول این پروژه، احتمالا یک میلیارد فوت مکعب گاز تولید خواهد کرد. البته فاز دوم آن نیز می‌تواند 1.5 میلیارد فوت مکعب گاز تولید می‌کند. پیش‌بینی می‌شود هر دو فاز میدان خازان، بتوانند 10.5 تریلیون فوت مکعب گاز قابل بازیافت تولید نمایند.  

عراق

دومین تولید کننده نفت اوپک، عراق، به دلیل وجود منابع هیدروکربنی متعارف فراوان، یکی از امیدبخش‌ترین مناطق دنیا در E&amp.P است.

البته، بعد از سال‌ها جنگ و بی‌ثباتی سیاسی در این کشور، عراق تلاش زیادی برای اعاده حیثیت اقتصاد خود کرده است، اقتصادی که به شدت وابسته به بخش نفت است.

هرچند این کشور قصد دارد ظرفیت تولید خود را به 5 میلیون بشکه در سال برساند، اما به توافق اوپک برای کاهش اشباع بازار پیوسته است.

طبق اعلام IEA این کشور فقط به نیمی از تعهدات خود در قالب این توافق عمل کرده است.

گزارش ماه مارس بلومبرگ می‌گوید که وزیر نفت عراق با اکسون موبیل برای توسعه میدان‌های نفتی راتاوی و عمر در جنوب استان بصره مذاکراتی داشته است. این دو میدان مجموعا می‌توانند 500 هزار بشکه بر تولید نفت این کشور اضافه نمایند.

علاوه بر آن، گزارش شده است که عراق به زودی برای سرمایه‌گذاری در توسعه میادین دوجایل، کومایت و ریفایی در میسان هم به دنبال سرمایه‌گذار خواهد بود.

گازپروم‌نفت بادرا، شرکت زیرمجموعه گازپروم نفت، در میدان نفتی بادرا مشغول به کار شده است. چاه‌های BD2، P14، و P10 این میدان 23 هزار بشکه در روز نفت تولید می‌کنند درحالی که متوسط تولید نفت این میدان 77 هزار بشکه است. این شرکت قرارداد چهار چاه دیگر را نیز امضا کرده است.