سرنوشت قراردادهای نفتی پسابرجام چه میشود؟
اظهارات دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، علیه ایران نگرانیها را درباره تضعیف قراردادها و روند جذب سرمایهگذاری خارجی پس از برجام دامن زده است.
به گزارش انرژی امروز، روزنامه «ایران»، بعنوان ارگان دولت، در تیتر اصلی شماره امروز خود از جزییات 84 میلیارد دلار قرارداد خارجی پس از برجام خبر داد که بخش مهمی از آن به حوزه نفت و گاز اختصاص دارد.
بنابراین گزارش، ایران 29 شرکت را از بیش از 12 کشور جهان بهعنوان شرکتهای مجاز برای شرکت در مناقصههایی با مدل قراردادهای جدید نفتی معرفی کرده است. این شرکتها شامل شل، توتال، انی ایتالیا، پتروناس مالزی، گازپروم روسیه و لوک اویل و همچنین شرکتهایی از چین، ژاپن، اتریش و دیگر کشورها میشود.
توتال فرانسه در نوامبر 2016 نخستین غول نفتی بود که قرارداد بزرگی به مبلغ پنج میلیارد دلار را با ایران امضا کرد. این قرارداد زمانی به امضا رسید که ایران در تلاش بود تا دوباره به بازار بینالمللی نفت بازگردد و توتال پذیرفت که به این کشور برای توسعه پارس جنوبی، بزرگترین میدان گازی آن کمک کند.
شل نیز قرارداد اولیهای را در ماه نوامبر برای توسعه میدانهای نفتی و گازی آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش امضا کرد.
نخستین مناقصه ایران برای توسعه بزرگترین میدان نفتی آزادگان نیز به نظر میرسد که در سال 2018، برگزار شود.
شرکت روسی زاروبژنفت معاهدهای را برای مطالعه امکانسنجی درمورد دو میدان مشترک در غرب ایران امضا کرده است.
نروژ آکر نیز تفاهمنامهای را برای مدرنسازی صنعت نفت ایران امضا کرده است.
شرکت OMV اتریش تفاهمنامهای را در ماه مه برای پروژههایی در منطقه زاگرس در غرب ایران و میدان فارس در جنوب آن امضا کرده است.
دوو، شرکت مهندسی کره جنوبی نیز تفاهمنامهای را برای ساخت پالایشگاه نفت در بندر جاسک، در سواحل جنوبی ایران امضا کرده است.
شرکت ایتالیایی سایپِم، تفاهمنامهای را برای همکاری در پروژههای خط لوله، بهروزرسانی پالایشگاهها و توسعه میدان گازی طوس در خراسان رضوی امضا کرده است.
شرکت نفتی نروژی با عنوان DNO نیز دومین شرکت انرژی غربی بود که بعد از توتال، اعلام کرد با ایران قراردادی را امضا کرده و قرار است برای توسعه میدان نفتی چنگوله در غرب ایران مطالعه کند.
لوک اویل، دومین شرکت بزرگ تولیدکننده نفت در روسیه نیز امیدوار است که به تصمیمی برای توسعه دومین میدان جدید نفتی ایران برسد.
BASF شرکتی متعلق به وینترشل نیز تفاهمنامهای را با شرکت ملی نفت ایران در آوریل 2016 امضا کرد. در ماه فوریه امسال، این شرکت اعلام کرد که مشغول مذاکره با ایران درباره امکان سرمایهگذاری روی بخشهای مختلف گازی و نفتی بوده؛ اما هنوز تصمیم قطعی نگرفته است.
مشکین فام، مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس درباره قرارداد توتال و روند اجرای آن توضیح میدهد:«برنامه شرکت نفت و گاز پارس با توتال، به همان شدت قبلی در حال پیشرفت است. فرانسویها دلهرهای از ارتباط با ما ندارند و برای آنها موضع اتحادیه اروپا اهمیت دارد. تا زمانی که اتحادیه اروپا ایران را تحریم نکرده باشد، به روابط خودشان ادامه میدهند. تصمیم کنگره امریکا برای شرکتهای دیگر اروپایی نیز مانند توتال است».
یکی از نمایندگان بخش خصوصی با انتقاد از دولت و راهی که بعد از اجرای برجام تاکنون طی شده گفت: «ما میتوانستیم قراردادهای بیشتری را در این دو سال با شرکتهای سرمایهگذار خارجی امضا و اجرایی کنیم. اما فرصت را از دست دادیم و فقط یک سال زمان صرف رسیدن به اجماع داخلی در خصوص ضرورت جذب سرمایه خارجی کردیم. این یک نقطه ضعف در کارنامه 2 سال اخیر دولت است که در نتیجه نبود بسترهای لازم برای جذب سرمایه خارجی شکل گرفته است».
احمد کیمیایی اسدی، عضو کمیسیون سرمایهگذاری اتاق ایران، ادامه داد: «نادیده گرفته شدن بخش خصوصی و ورود مستقیم دولت به مذاکرات، تفاهمنامهها و قراردادها یکی دیگر از نقاط ضعف عملکرد ایران بود که باعث میشود کنگره امریکا بتواند بر قراردادهای امضا شده و مذاکرات اثر بگذارد».
او با اشاره به اینکه کنگره امریکا 60 روز دیگر نتیجه بررسی شرایط ایران و برجام را اعلام میکند و این 60 روز برای ایران حیاتی است، گفت: صحبتهای ترامپ قدرت کافی برای به خطر انداختن روابط بینالمللی و تجاری ایران ندارد. اما میتواند هزینه همکاریهای ایران و اروپا را افزایش دهد. به طوری که بازار به انحصار اروپا و آسیا درمیآید و از قدرت چانهزنی ایران میکاهد.
کیمیایی اسدی میگوید: «ما باید بسترهای جذب سرمایه خارجی را تقویت کنیم و به دنیا نشان دهیم ایران کشوری امن برای سرمایهگذاری است و خلاف تعهداتش در برجام عمل نمیکند. در آن صورت احتمال تحریم اتحادیه کنگره امریکا نیز به حداقل میرسد».