مزایای از سر گرفته‌شدن توافق کرسنت
سید حمید حسینی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی در یادداشتی در شماره امروز روزنامه «قانون» نوشت:
قرار داد کرسنت در سال 81 منعقد شد و کشور در شرایطی بود که هیچ مشتری و خریداری برای گاز منطقه خلیج فارس به ویژه پارس جنوبی نداشتیم. هدف این بود که در بازار کشورهای همسایه حضور داشته باشیم، لذا مذاکراتی با کشورهای عربی از جمله امارات صورت گرفت که منجر به قرار داد کرسنت شد.
اصلاحاتی در قرارداد کرسنت در سال 84 صورت گرفت که اصلاحات خوبی نبود به طوری که منافع ملی به صورت عمیق دیده نشده بود و منجر به اشکالاتی شد که این قرار داد اجرایی نشود. شرکت کرسنت که یک طرف قرارداد بود به دادگاه بین المللی لاهه مراجعه کرده و شکایتی علیه ایران در راستای دریافت جریمه کرده بود. تا سال 81 تجربه قرارداد صادرات گازی نداشتیم، به همین دلیل قیمت توافقی گاز صادراتی ایران قیمت مناسبی نبود.
همچنین درقرارداد کرسنت فسادی هم اتفاق افتاد به طوری که شرکت خریدار، افرادی در ایران داشت که مبالغی را به آن‌ها پرداخت کرده بود که این امر قرارداد را زیر سوال برد و اجرایی کردن آن را سخت کرد. براساس قرارداد، شرکت کرسنت باید تعهداتی را انجام می‌داد، اما این تعهدات خود را اجرایی نکرد، لذا باید قرارداد فسخ می‌شد. با پیگیری‌ها و لابی‌ها و هزینه‌هایی که این شرکت در قبال گروه‌های سیاسی در ایران انجام داد در نهایت موفق شد از خطر اینکه قرار داد فسخ شود، نجات پیدا کند و قرارداد را اجرایی کرد.
بعد از مدت زمانی، دیوان محاسبات کشور اعلام کرد در این قرارداد منافع ملی دیده نشده است به طوری که تثبیت قیمت یک سنت برای چند سال به نفع کشور نیست، لذا پرونده قرارداد کرسنت در دست‌انداز افتاد که این بلاتکلیفی به نفع کشور نبود.
قرارداد کرسنت تنها در خصوص خرید و فروش گاز است، بنابراین قرارداد پیچیده‌ای نیست، در حال حاضر ایران دو راهکار دارد:
اول اینکه تن به داوری دهد و خسارت و ضرر و زیان را پرداخت کند و یا اینکه با شرکت کرسنت توافق کند و با شرایط جدید، این قرارداد اجرایی شود. امروز نمی‌‍توان درخصوص سال 81 قضاوت کرد، بنابراین عاقلانه ترین کار این است که بازار را ازدست ندهیم و به نحوی در بازار کشورهای عربی ورود پیدا کنیم، زیرا عمده مصرف گاز کشورهای عربی از جمله امارات در تابستان است و در فصل زمستان به دلیل اینکه هوا متعادل‌تر است مصرف گاز کاهش پیدا می‌کند؛ به همین دلیل می‌توان سوآپ گازی متقابل با این کشورها داشت به طوری که در فصل تابستان که تولید گاز در ایران زیاد است و مصرف داخلی در شرکت‌ها کاهش پیدا می‌کند، گاز را به تمام کشورهای عربی صادر کنیم و فصل زمستان که مصرف گاز داخلی زیاد است، در صورت لزوم واردات گاز از کشورهای عربی داشته باشیم.
شرکت نفت، بعد از فراز و نشیب‌های متعدد به این جمع بندی رسیده است که ضمن اینکه پرونده موجود در دادگاه بین‌المللی را پیگری می‌کند، دوباره مذاکرات را با شرکت کرسنت آغاز کند تا ادعای این شرکت رفع و رجوع شود و دادگاه بین‌المللی علیه ایران حکمی ندهد که پرداخت خسارت برای کشور سخت باشد و همچنین تنش در روابط بین‌المللی کاهش پیدا کند و این امر، گسترش روابط بین دو کشور ایران و امارات را رقم خواهد زد.
