بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری پسابرجامی در پالایشگاه آبادان

با اجرای طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان ضمن تعهدهای خود مبنی بر تامین خوراک پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی آبادان، روغن‌سازی ایرانول و قیر پاسارگاد، فرآورده‌هایی شامل بنزین معمولی، بنزین سوپر، نفت سفید، گازوئیل و نفت کوره را مطابق با استاندارد یورو ٢٠٠۵ تولید خواهد کرد.

پالایشگاه آبادان را به عنوان نماد صنعتی شدن ایران و نخستین تاسیسات صنعت نفت حفظ و احیا خواهیم کرد.

این بخشی از سخنان بیژن زنگنه، وزیر نفت در آیین آغاز عملیات اجرایی توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان در روز ١٨ بهمن‌ماه بود که ضمن بیان آنها نوسازی پالایشگاه آبادان را اجتناب‌ناپذیر دانست و گفت: پالایشگاه با وضع کنونی امکان ادامه حیات نداشت.

هم اکنون پالایشگاه آبادان با تولید ۴۵ درصد نفت پالایشی به مازوت سالانه ٧٠٠ تا ٨٠٠ میلیون دلار ضررده است که با اجرای این طرح، با سرمایه‌گذاری ٢ میلیارد و ٧٠٠ میلیون دلاری شرکت سینوپک چین دوباره زنده می‌شود.

طبق این قرارداد، تامین مالی قرارداد EPC از خط اعتباری ایران- چین به صورت ٨۵ درصد سهم فاینانسور چینی و ١۵ درصد سهم کارفرمای ایرانی (شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران) انجام خواهد شد.

طرح تثبیت ظرفیت و بهبود کیفیت فرآورده‌های پالایشگاه آبادان شامل واحد تقطیر ٢١٠ هزار بشکه‌ای در روز است که جایگزین واحدهای تقطیر قدیمی می‌شود و ظرفیت کل پالایش پس از احداث این واحد به میزان ٣۶٠ هزار بشکه در روز تثبیت خواهد شد.

همه فرآورده‌های حاصل از پالایش ٣۶٠ هزار بشکه در واحدهای تصفیه هیدروژنی تصفیه می‌شوند و کیفیت محصولات پالایشگاه به یورو ۵ ارتقا می‌یابد.

کاهش آلاینده‌های زیست محیطی محصولات با حذف گوگرد مطابق با استاندارد یورو، سودآوری پالایشگاه با تبدیل نفت کوره به نفت گاز و بنزین با استفاده از فناوری هیدروکراکر و کاهش تولید نفت کوره از جمله دستاوردهای اجرای این طرح است که در فاز نخست بیش از ۴٠ هزار شغل ایجاد خواهد کرد که این خبر خوشی برای نیروهای فنی آبادان و منطقه خوزستان است.

نخستین پالایشگاه ایران در مسیر توسعه

طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان با همکاری شرکت چینی سینوپک اینترنشنال پترولیوم (SINOPEC) با همکاری شرکت طراحی و ساختمان نفت (ODCC) اجرا خواهد شد.

قرارداد EPC طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان با هدف سودآور کردن پالایشگاه، استانداردسازی محصولات تولیدی، تثبیت ظرفیت با تاسیس واحدهای جدید و جمع‌آوری واحدهای قدیمی در سال ٢٠١٠ (فروردین‌ماه) با کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های SEI چین و ODCC ایران با لحاظ کردن تامین مالی قرارداد (فاینانس) از خط اعتباری ایران – چین امضا شد.

برجام راهگشای توسعه پالایشگاه آبادان

پالایشگاه آبادان هم اکنون با ظرفیت پالایش ۴٠٠ هزار بشکه در روز مشغول به کار است، که ٢۵٠ هزار بشکه از ظرفیت ۴٠٠ هزار بشکه در سه واحد تقطیر با قدمت بیش از ٧٠ سال پالایش می‌شود.

با توجه به فناوری قدیمی و تجهیزات فرسوده، این سه واحد تقطیر دارای بازده بسیار پائین، ریسک بسیار زیاد عملیات و هزینه‌های بالای تعمیرات، مطالعات طراحی بنیادی طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه میان سال‌های ١٣٨۶ تا ١٣٨٨ توسط شرکت ناموران به همراه سه شرکت صاحب دانش فنی (Licensors) از جمله TOPSOE دانمارک، AXENS فرانسه و TECHNIMONT ایتالیا انجام شد. در پی گشایش‌های حاصل از اجرای برجام و اهتمام نسبت به نوسازی این پالایشگاه، اجرای این قرارداد به مبلغ بیش از ٢٢ میلیارد یوان چین با استفاده از فاینانس خارجی آغاز شد.

این طرح با توجه به منابع فاینانس در ٢ فاز تعریف شده است. فاز نخست آن با بیش از ٨ میلیارد یوآن و فاز دوم آن در حدود ١۴ میلیارد یوآن اجرایی خواهد شد که اعتبار اسنادی فاز نخست طرح ماه جاری گشایش یافته و پیش‌بینی می‌شود اعتبار اسنادی فاز دوم نیز در سال آینده تامین شود.

طبق این قرارداد تامین مالی قرارداد EPC از خط اعتباری ایران- چین به صورت ٨۵ درصد سهم فاینانسور چینی و ١۵ درصد سهم کارفرمای ایرانی (شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران) انجام خواهد شد.

تولد دوباره پالایشگاه آبادان

طرح تثبیت ظرفیت و بهبود کیفیت فرآورده‌های پالایشگاه آبادان شامل واحد تقطیر ٢١٠ هزار بشکه‌ای در روز است که جایگزین واحدهای تقطیر قدیمی خواهد شد و ظرفیت کل پالایش پس از ساخت این واحد به میزان ٣۶٠ هزار بشکه در روز تثبیت خواهد شد.

همه فرآورده‌های حاصل از پالایش ٣۶٠ هزار بشکه در واحدهای تصفیه هیدروژنی تصفیه می‌شوند و کیفیت محصولات پالایشگاه به یورو ۵ ارتقا می‌یابد.

براساس این گزارش، کاهش آلاینده‌های زیست محیطی محصولات با حذف گوگرد مطابق با استاندارد یورو، سودآوری پالایشگاه با تبدیل نفت‌کوره به نفت‌گاز و بنزین با استفاده از فناوری هیدروکراکر و کاهش تولید نفت کوره از جمله دستاوردهای اجرای این طرح است.

وضع محصولات پیش و پس از اجرای طرح

با اجرای طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان ضمن تعهدهای خود مبنی بر تامین خوراک پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی آبادان، روغن‌سازی ایرانول و قیر پاسارگاد، فرآورده‌هایی شامل بنزین معمولی، بنزین سوپر، نفت سفید، گازوئیل و نفت کوره را مطابق با استاندارد یورو ٢٠٠۵ تولید خواهد کرد.

همچنین، با اجرای این طرح ظرفیت بنزین معمولی از ٧٢ هزار بشکه کنونی با ١۶ درصد افزایش به ٨١ هزار بشکه، تولید بنزین سوپر به ٢٠ هزار بشکه در روز می‌رسد که در وضع کنونی وجود ندارد.

نفت سفید هم با ٢٠۵ درصد افزایش از ١۵ هزار کنونی به ۴۵ هزار بشکه در روز و گازوئیل با هفت درصد کاهش به دلیل کم شدن خوراک پالایشگاه از ١١۴ هزار بشکه در روز به ١٠٧ هزار بشکه در روز و نفت کوره با ۴١ درصد کاهش از روزانه ١۵٨ هزار بشکه به ٨٨ هزار بشکه در روز خواهد رسید.

صدرنشینی پالایشگاه ١٠۵ ساله ایران

با اجرای طرح توسعه و تثبیت ظرفیت، شاهد ساخت بزرگترین واحد تقطیر کشور، ساخت بزرگترین واحد هیدروکراکر کشور برای تبدیل مازوت به محصولات با ارزش مانند سوخت جت، گازوئیل و گاز مایع، خارج شدن واحدهای قدیمی از مدار تولید و جایگزینی با واحدهای جدید براساس فناوری روزآمد، ایجاد اشتغال برای حدود ۴ تا ٨ هزار نفر (به صورت مستقیم) و ایجاد اشتغال چند برابری نیروی کار غیرمستقیم و به کارگیری حداکثری صنایع استان خوزستان خواهیم بود.

گفتنی است، کنسرسیوم پیمانکاری حاضر که به صورت ۵٠ درصد ایرانی و ۵٠ درصد چینی و با شراکت این طرح را انجام می‌دهند پیش از این در قالب کنسرسیوم دیگری تجربه انجام طرح افزایش و بهبود کیفیت محصولات پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند اراک را با موفقیت انجام داده‌اند.

قدیمی‌ترین پالایشگاه ایران

پالایشگاه نفت آبادان، بزرگترین پالایشگاه ایران است که در شهر آبادان، استان خوزستان قرار دارد. ساخت این پالایشگاه در سال ١٢٩١ ه. ش به پایان رسید و تا آغاز جنگ ایران و عراق در سال ١٣۵٩ بزرگترین پالایشگاه دنیا با ظرفیت تصفیه ۶٢٨ هزار بشکه در روز بود.

این پالایشگاه با ظرفیت ٢۵٠٠ بشکه در روز آغاز به کار کرد اما هم اکنون با ظرفیت پالایش ۴٠٠ هزار بشکه در روز مشغول به کار است، که ٢۵٠ هزار بشکه از ظرفیت ۴٠٠ هزار بشکه در سه واحد تقطیر با قدمت بیش از ٧٠ سال پالایش می‌شود. پالایشگاه آبادان به وسیله خطوط لوله به چند میدان نفتی و بندر ماهشهر متصل است. خط لوله‌ای هم از آبادان به سمت تهران می‌آید، سپس در طول مرزهای شمالی کشور از مشهد تا تبریز امتداد می‌یابد.