اردکانیان؛ وزارت نیرو و نیاز به گفتوگوی ملی آب
سینا قنبرپور، روزنامهنگار در شماره امروز روزنامه اعتماد یادداشتی درباره گزینه پیشنهادی وزیر نیرو نوشته است که در ادامه میآید:
با ۱۴۰ کاراکتر در توییتر نمیتوان انتظار داشت گفتوگویی شکل بگیرد. با پستهای کوتاه در کانالهای تلگرامی که بیشتر نگاهی یکسویه را انتقال میدهند نیز گفتوگو شکل نمیگیرد. حتی در گروهها و سوپرگروههای تلگرامی که ۶ تا ۷هزار ممبر حول یک موضوع خاص در آن حضور دارند نیز گفتوگو شکل نمیگیرد. نیاز جامعه ما به گفتوگو عمیقتر از آن ۱۴۰ کاراکتر توییتر و متنهای تلگرامی است آنقدر که دکتر هادی خانیکی، استاد ارتباطات نیز تاکید دارد «گفتوگو»، «نهادهای مدنی» و «احزاب» سه عامل مهم مورد نیاز جامعه ایران است.
پس از پیروزی حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ پژوهشی در ایران انجام شد که بر اساس نتایج آن ۱۰۰ مساله مهمی که ایرانیان به آن فکر میکردند را دستهبندی و اولویتبندی کرده بود. برهمین اساس انجمن جامعهشناسی ایران، انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات ایران با همکاری اندیشکده تدبیر آب ایران مساله «آب» را فرصتی ملی برای گفتوگو و تمرین این مهارت دانستند و یک سلسله نشست برای بررسی آب و مسائل پیرامون آن برگزار کردند؛ «سلسله نشستهای آب، فرهنگ و جامعه». این نشستها تلاش داشت تا نگاهها را به سوی مساله آب متمرکز کند و برای مردم جدی بودن این مساله را پررنگتر کند؛ اما هیچگاه بحثهای فنی درباره آب آنقدر به گفتوگو میان ذینفعان نینجامید که از دل آن یک یا چند عامل به عنوان مخربان اصلی محیط زیست و آب شناخته شوند.
در تابستان گذشته نیز بیش از ۱۱۰ کارشناس و فعال صنعت آب با امضای بیانیهای خطاب به رییسجمهور خواستار تعیین و نامگذاری دهه پیش رو به دهه ملی آب و طرح گفتوگوی ملی آب شدند. در همین ۴ سال آنچه درباره احیای دریاچه ارومیه جریان داشت و گزارشهایش منتشر میشد، اثر حفر چاههای کشاورزی و شیوه زراعت در محدوده این دریاچه را بیشتر و بیشتر بر زبان انداخت. اما باگذشت ۴ سال از این اقدامها وقتی در مرداد گذشته رییسجمهور «حبیبالله بیطرف» را به عنوان گزینه پیشنهادی برای وزارت نیرو معرفی کرد منتقدان سیاستهای سازهای در وزارت نیرو که از وضعیت رودخانههای کارون و زایندهرود نگران بودند با شکلدهی جریانی در فضای مجازی و پشت هشتگهایی بیطرف را عامل خشک شدن زایندهرود و آسیب دیدن کارون دانستند و همه معضلات محیط زیست و طبیعت ایران را پشت «سدسازی» و «انتقال آب» جا دادند. عدم رأی اعتماد مجلس به گزینه پیشنهادی وزارت نیرو سبب شد تا این جریانها شور و حرارت بیشتری به حرفها و فعالیت خود بدهند.
پس از عدم رأی اعتماد مجلس به حبیبالله بیطرف ۲۸ نفر خود را به عنوان گزینه پیشنهادی معرفی کردند و کمپینهایی در حمایت از آنها شکل گرفت که حول گروههای تلگرامی به توصیف ویژگیهای گزینه خودمطرح میپرداخت. اما همه این گروهها نیز به گفتوگو درباره آب منجر نشد و بیشتر به نقد و تخریب گزینههای جدیتر جهت میگرفت.
شاید سادهانگاری باشد اگر در تحلیل خود درباره وضعیت محیط زیست ایران «سدسازی» و «انتقال آب» را تنها عامل تخریب طبیعت ایران بدانیم و به جای گفتوگو و بحث در این باره و یکجا جمع شدن فعالان و ذینفعان آب، جزیره به جزیره در گروههای تلگرامی حکایت آن شویم که خود گوییم و خود خندیم….
موضوع فقدان گفتوگو در جامعه ایران که سیاست از آن رنج بسیار برده پس از پررنگتر شدن مساله آب به محوری برای طرح یک پیشنهاد تبدیل شد. اینکه با محور قرار دادن آب تمرین گفتوگو کنیم تا هم مسالهای مهم را رسیدگی کنیم و هم پذیرش نظرات همدیگر را قدر نهیم. گفتوگوی ملی آب پیشنهادی بود که پیشتر از سوی دکتر هادی خانیکی در همان سلسله نشستها مطرح شده بود.
«فدراسیون صنعت آب ایران» که تشکلی زیرمجموعه اتاق بازرگانی ایران است نیز سال گذشته و درشرایطی که در اساسنامهاش برای ایجاد صدای واحد آب تاکید شده در جلسهای به «احمدعلی کیخا» ناظر مجلس در شورای عالی آب پیشنهاد داد تا هدایتگر موضوع گفتوگوی ملی آب شود و از طریق شورای عالی آب این رفتار را در کشور نهادینه کند.
حال که «رضا اردکانیان» به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت نیرو به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و برنامه خود را به نمایندگان ارایه کرده است خوب است این موضوع را در دستور کار خود قرار دهد و علاوه بر همه برنامههایی که برای اداره وزارت نیرو پیشنهاد کرد موضوع «گفتوگوی ملی آب» و «دیپلماسی آب» را در صدر قرار دهد.
اردکانیان در ۱۰ سال گذشته بیش از هر زمان دیگری تعامل و گفتوگو با سایر کشورها و اقوام را تمرین کرده است و میتواند ساختمان وزارت نیرو را علاوه بر آنکه به مدیریت بهتر آب و برق اختصاص دهد به ساختمانی برای دیپلماسی چه در داخل و چه برای خارج از ایران تبدیل کند. جایی که همه ذینفعان داخلی آب گرد هم آمده و هر نقد و نظری دارند فارغ از تخریبها و تهمتها مطرح کنند و خوشبختانه وزارت نیرو پژوهشکده و دانشکده و نیروی علمی هم دارد که بتواند از دل این گفتوگوها راهکارهای عملیاتی استخراج و پیشنهاد کند.