توانمندسازی شرکت‌های ایرانی با قراردادهای جدید نفتی
معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت با اشاره به استقبال دانشگاه‌ها از همکاری‌های پژوهشی با این وزارتخانه گفت: برای دست یافتن به نتایح قابل قبول باید این همکاری‌ها به پرویه‌های صنعتی تعمیم یابد.
به گزارش خبرنگار نفت «انرژی امروز»، حبیب‌الله بیطرف در همایش «توسعه میادین نفت و گاز» که صبح امروز در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، افزود: اکنون در سطح دنیا شاهد تعامل دنشگاها با پروژه‌های صنعتی هستیم؛ اما در ایران آنطور که باید این ارتباط شکل نگرفته است و تا زمانی که دانشگاه جدا و صنعت به صورت جدا باشند و فقط صحبت از ارتباط صنعت و دانشگاه کنیم؛ به نتیجه‌ای نمی‌رسیم.
وی تاکید کرد: باید صنعت، توسعه علمی و فناوری را جز وظایف خود بداند و برای توسعه علمی در حوزه‌های تخصصی احساس رسالت و مسوولیت داشته باشد. قائل بودن به داشتن رسالت توسعه علمی و فناوری از ضرورت‌هاست. دانشگاه هم مشارکت در توسعه فناوری و صنعتی را باید وظیفه خود قرار دهد که امروز می‌بینیم دانشگاه هم رسالت مشارکت در توسعه و صنعت فناوری را برای خود قائل است.
معاون وزیر نفت در ادامه سخنرانی خود با مروری بر صنعت نفت وگاز ایران گفت: حوزه‌های بالادستی از مزیت‌های کشور است که در آن باید سرمایه‌گذاری بسیار شود و استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها در اولویت است؛ اما باید قبول کنیم در این زمینه دچار عقب‌افتادگی هستیم.
وزیر نیروی دولت اصلاحات با اشاره به اینکه «در دهه 70 وضعیت صنعت نفت و گاز در بالادستی وابسته به ضنعت خارجی بود»، عنوان کرد: اما با جهت‌گیری‌های مناسب در توسعه میدان و تولید و مشارکت موثر در بخش نفت وگاز برنامه‌‌ریزی‌های مهمی انجام شد.
وی توضیح داد: در حوزه ساختارها شاهد ایجاد شرکت نفت وگاز پارس جنوبی بودیم، در زمینه جلب سرمایه خارجی و ایجاد منطقه ویژه انرژی پارس هم اقدامات مهمی انجام شد که در کنار اینها، توجه به سرمایه منابع انسانی هم بسیار مهم بود.
بیطرف با بیان اینکه «ما در گذشته در فقر مطلق بودیم»، یادآور شد: دانشگاه‌ها ظرفیت محدودی داشتند و فاقد آزمایشگاه‌های تخصصی بودیم. توجه به این مسایل در دهه هفتاد شکل گرفت و بورسیه دانشجویان در دانشگاه‌های خوب و مطرح دنیا و ایجاد انستیتتو‌ها اآغاز شد. هرچند فراز و نشیب‌هایی در دهه هشتاد داشتیم؛ اما الان کشور صاحب این ظرفیت‌ها و زیرساخت‌ها هست و هنوز هم توسعه زیرساخت‌ها ادامه دارد.
معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت با قدردانی از همکاری‌های وزارت علوم گفت: در پنج سال اول دهه نود با حمایت وزارت نفت مشارکت ۹ دانشگاه به عنوان ثقل دانش و فناوری برای توسعه نفت انجام شد و این مشارکت‌ها با تلاش جناب آقای زنگنه در قالب موافتنامه‌هایی ثبت قانونی شد و مراحل مالی در حال شروع است که دانشگاه‌ها در این موضوع تمرکز بسیاری دارند.
وی تاکید کرد: هیات‌‌های علمی دانشگاه‌ها و انستیتتو‌های تخصصی باید این کار را رسالت ملی بدانند.
بیطرف در ادامه به تبیین افق آینده همکاری‌های صنعت نفت با دانشگاه‌ها پرداخت و توضیح داد: در قراردادهای جدید نفتی برنامه‌ریزی شده از ظرفیت‌سازی‌ها استقاده شود. این کار در قالب پیش‌بینی بندی در قرار داد اصلی و گذاشتن پیوستی به نام «پیوست فناوری» دیده شده که پنج موضوع مهم در آن دنبال می‌شود.
معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت اولین اقدام را «توانمندسازی شرکت‌های E&.P (اکتشاف و تولید) ایرانی» اعلام کرد و گفت: در قراردادهای جدید نفتی تاکید شده شرکت‌های خارجی باید یک همکار ایرانی داشته باشند. چون ما جایی در اشل جهانی نداشتیم و نداریم و امیدواریم این ظرفیت‌ها برای تبدیل شدن به یک شرکت E&.P بین‌المللی محقق شود. در این جهت، تمام قراردادها بین شرکت ملی نفت، یک شرکت خارجی و شریک دوم منعقد می‌شود که ۱۱ شرکت گزینش شده‌اند و احتمالا چند شرکت دیگر اضافه می‌شوند.
وی افزود: بخش دوم تقویت توان دانشگاه‌های میدان‌محور است که در قراردادها مورد نظر قرار گرفته است. محور سوم، استفاده حداکثر از ظرفیت‌های پیمانکاران سطح دوم که توسط پیمانکاران سطح اول استفاده می‌شوند. محور چهارم، خرید حداکثر اقلام، تجهیزات فنی و مصرفی از شرکت‌های ایرانی و محور پنجم توانمندسازی کارفرما در امور مدیریتی است.
بیطرف در ادامه بار دیگر به بحث شرکت‌های ای اند پی پرداخت و گفت که در این شرکت‌ها، نحوه حضور در مراحل اصلی تصمیم‌گیری، قرار دادن اسناد مهندسی و رویه‌های مدیریت پروژه در شرکت‌های E&.P مدنظر است تا به همه رویه‌های خارجی دست پیدا کنیم. حضور مدیرانی ایرانی در معاملات و مناقصات، حضور کارشناسان در کمیته‌های فنی و تخصصی طرح (از قبیل حفاری، اکتشاف مطالعات میدان و کلاس‌های آموزشی) که برای ارتقای ای اند پی ایرانی صورت می‌گیرد.
وی بر ضرورت انجام سرمایه‌گذاری لازم برای انجام این امر تاکید کرد و گفت: تجهیز و ارتقای مراکز تحقیقاتی طرف اول (داخلی) که ما به طرف دوم (شرکت خارجی) معرفی می‌کنیم باید تقویت شوند که در این جهت، ایجاد مراکز تحقیقاتی مشترک در دستور کار است.
بیطرف از برنامه وزارت نفت برای حرفه‌آموزی و ارتباط سازمان‌یافته بین شرکت‌های ایرانی با موسسات پژوهشی خارجی خبر داد و اظهارداشت: این کار، کار جدیدی در کشور است که در وزارت نفت آغاز شده و در چارچوب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مورد تایید قرار گرفته است؛ اما اجرای آن، سختی‌هایی دارد و بروکراسی موجود در دولت و نفت مشکلاتی به وجود می‌آورد.
وی تاکید کرد: علیرغم این مشکلات، همکاری با موسسات پژوهشی خارجی باید انجام شود تا بتوانیم صنعت نفت دانش‌بنیان و موتور محرک ایجاد کنیم؛ الان مقطعی تاریخی است و این کار، باید با عزم و اراده بسیار انجام شود.
