سیاستگذاری انرژی نداریم هرکس کارایی ندارد؛ به ساتبا میرود

رییس انجمن انرژی بادی ایران گفت: در سبد انرژی کشور برنامهریزی نداریم؛ در دنیا از نظر اقتصادی بخش انرژی تجدیدپذیر و به طور خاص انرژی بادی در حال توسعه است؛ اما در ایران همچنان فکر میکنیم اینها برای آینده است.
به گزارش خبرنگار نیروی «انرژی امروز»، هاشم اورعی در پنجمین نشست سیاستگذاری انرژی که صبح امروز در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، گفت: ما در بخش انرژی هیچگونه سیاستگذاری مبتنی بر تعقل هم نداریم و همه چیز رها شده است.
او در پاسخ به این سؤال که «با توجه به تلاش اوپک برای افزایش قیمت نفت و مسیر کشور در راستای توسعه انرژیهای تجدید پذیر، آیا این کار اقتصادی است یا خیر؟» افزود: انرژی بادی در دنیا بیشتر اجراشده است. دوران نفت و گاز به سر آمده و باید به صورت جدی سیاستگذاری انرژی کنیم. اخیرا اروپا چشم انداز ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ منتشر کرده و بر اساس آن پیش میرود؛ اما ما سیاست انرژی نداریم و به برنامههای توسعه پنجم و ششم بسنده کردیم. در قانون پنجم توسعه مقرر شد ۵ درصد از انرژی تولیدی، انرژی تجدیدپذیر باشد اما در نهایت در پایان برنامه ظرفیت این بخش به کمتر از ۱۰۰ مگاوات رسید؛ هیچ کسی هم یقه کسی را نگرفت.
رئیس انجمن انرژی بادی ایران با بیان اینکه «در قانون ششم توسعه نیز مشخص شد که ظرفیت نیروگاه تجدیدپذیر باید به ۵۰۰۰ مگاوات برسد»، گفت: اگر بخواهیم ۱۰۰۰ مگاوات در سال نیروگاه تجدیدپذیر داشته باشیم؛ باید ۷۵ درصد آن را از انرژی بادی تأمین کنیم. صادرات ماهانه باید نیروگاه ۷۰ مگاواتی به شبکه وصل شود، این اتفاق نمیافتد. بدین صورت در برنامه هفتم هم همین هدف برنامه ششم کپی پیست میشود.
راندمان انرژی بادی ۴۰ درصد است
او با تاکید بر فقدان برنامهریزی در سبد انرژی گفت: امروز انرژی خورشیدی گرانتر از سایر انرژیهای تجدیدپذیر است. اگر در جای مناسب نیروگاه خورشیدی احداث شود میتوانیم نیروگاهی با ۲۰ درصد راندمان داشته باشیم؛ درحالیکه راندمان انرژی بادی ۴۰ درصد است.
اورعی با اشاره به نقش پیشرو آلمان در توسعه گفت: در هفته گذشته قیمت انرژی الکتریکی منفی شد به گونهای که فروشندگان برق پول میدادند تا انرژی الکتریکی مصرف شود. در کنفرانس انرژی بادی فراساحلی هامبورگ ۳۳ هزار نفر شرکت کرده بودند.
او ادامه داد: در دنیا از نظر اقتصادی بخش انرژی تجدیدپذیر و به طور خاص انرژی بادی در حال توسعه است؛ اما در ایران همچنان فکر میکنیم اینها برای آینده است. انرژی بادی در جهان دائما رو به رشد است و دیگر صحبت از انرژی بادی نیست، بلکه صنعت بادی مطرح است. دانمارک اکنون حدود ۴۴ درصد از انرژی مورد نیاز خود را از انرژی بادی تأمین میکند. حدود ۵ درصد از کل صادرات این کشور نیز مربوط به نیروگاههای بادی است.
در جهان بیش از ۵۰۰ گیگاوات انرژی تجدیدپذیر تولید میشود
رییس انجمن انرژی بادی ایران با اشاره به اینکه «اکنون در جهان بیش از ۵۰۰ گیگاوات انرژی تجدیدپذیر تولید میشود»، گفت: در آخر سال ۲۰۱۶، چین با ۱۶۸ هزار مگاوات، آمریکا با ۸۲ هزار مگاوات و آلمان با ۵۰ هزار مگاوات در انرژی بادی پیشرو هستند؛ ما خود را با آن کشورها مقایسه نمیکنیم، اما حق داریم خود را با ترکیه که ۶۰۰۰ مگاوات و پاکستان که ۶۰۰مگاوات انرژی بادی دارد مقایسه کنیم، با این حال ایران ۱۴۰ مگاوات ظرفیت انرژی بادی داشت. در این راستا حتی اتیوپی هم به سرعت به سمت انرژی بادی رفته که جالب است.
او افزود: اما چرا ایران در این جایگاه است؟ ما همه ایرانیان به دنبال بهانه برای کار نکردن میگردیم. فرهنگ نفتی هم باعث شده که فکر نکنیم و با این منابع فسیلی نیازی به کار کردن نداشتیم. از سوی دیگر هیچ کس حتی حاضر نشد اعتراف کند که کمی با مسیر مطلوب زاویه داشتیم. مگر ممکن است که قبول کنیم خوب عمل کردیم و سپس به دنبال اصلاح باشیم. ما راه را اشتباه رفتیم و باید واقعیت را قبول کنیم.
اورعی با اشاره به اینکه «چهار شرکت از ۱۰ شرکت بزرگ دنیا در زمینه انرژی بادی چینی هستند»، درمورد اقتصاد انرژی بادی و خورشیدی گفت: در تفکر دولتی نقش بسته که انرژی بادی و انرژی دولتی گران است. اما برای سرمایهگذار صرف ندارد یا برای کشور؟ بزرگترین گره در بحث تأمین مالی است؛ چرا که امروز از بانکها تنها تابلو مانده که چیزی به نام شبکه بانکی نداریم. بانکها ۳ ماهه و ۶ ماهه تسهیلات میدهند و در سه ماهه بهره را با اصل پول باید به آن برگرداند.
او ادامه داد: در این بین نه بازار سرمایه، نه شبکه بانکی، نه منابع دولتی و نه منابع داخلی جوابگوست. در بازار سرمایه نیز سیستم مانند بانک است و سرمایهداران اوراق را میخرند که چند روز دیگر بفروشند و کسی نگاه بلندمدت ندارد.
در ساتبا چه افرادی هستند؟
رییس انجمن انرژی بادی ایران گفت: واقعیت این است که ما با شرایط موجود نیز میتوانستیم سرمایهگذاری کنیم. بهترین دلیل برای پوشش ضعف خودمان این است که میگوییم کشور پرریسکی هستیم. درحالیکه برخی سرمایهها برای معاملات پرریسک است؛ آنها را چرا جذب نکردیم؟ سرمایهگذاری خارجی را همهگونه تضمین میکنیم اما باز سرمایهگذاران خارجی حاضر به سرمایهگذاری نیستند. کارهای اصلی را انجام دادیم اما کارهای کمک را نه. ما کارهای بزرگ را به دست آدمهای کوچک سپردیم و این معضل کشور است.
او با تاکید بر اینکه «جذب سرمایه در بازار خارجی یک تخصص است»، گفت: در ساتبا چه افرادی هستند؟ تقریباً در وزارت نیرو هر کس کارایی زیادی نداشته یا با پارتی جذب شده در آنجاست. یک متن انگلیسی نوشتند چندین غلط دارد. از سویی نیز قیمت تضمینی برای نیروگاه تجدیدپذیر را برای نیروگاههای بیش از ۵۰ مگاوات کمتر و ۳۷۰ تومان و برای ظرفیت کمتر از ۵۰ مگاوات ۴۲۰ تومان در نظر گرفتند. این امر دور از خرد است و بدین صورت یک نیروگاه ۴۵ مگاواتی درآمد بیشتری نسبت به قرارداد ۵۵ مگاواتی دارد؛ از طرفی نیز بر اساس مصوبه هیات دولت، تاریخ ایندکس قرارداد را از زمان عقد قرارداد به زمان بهرهبرداری موکول کردند و این امر بازدارنده جذب سرمایه گذار خارجی است.
جذب ۲ میلیارد دلار سرمایه خارجی برای انرژی تجدیدپذیر حرفی غیرواقعی استاو با اشاره به مذاکرات صورت گرفته برای احداث ۵۰۰ مگاوات و ۲۰۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر، گفت: من انتظار ندارم ۲ میلیارد دلار سرمایه خارجی در ایران برای انرژی تجدیدپذیر جذب شود. این صحبتها غیرواقعی است.
اورعی با اشاره به صرفه جویی آب در نیروگاههای تجدیدپذیر که نیاز به آب ندارند، گفت: در تولید هر کیلووات برق از نیروگاه حرارتی ۰.۸ لیتر آب مصرف میشود؛ همچنین ۱۸ تا ۲۰ درصد آلایندگی کشور مربوط به نیروگاههای حرارتی است. ویژگی باد این است که پس از ۴ سال و بازگشت سرمایه، نیروگاه بادی ۹۸ درصد سود میدهد.
نیروگاه منجیل فعالیت خوبی ندارد
اورعی درمورد شرایط نگاهداری و بهرهوری هم گفت: امروز دو نیروگاه بادی منجیل و بینالود بزرگ نسبت به ظرفیت موجود در ایران وجود دارد. نیروگاه منجیل به هیچ عنوان فعالیت خوبی ندارد. همچنان دولتی است. در دنیا با وجود اینکه عمر مفید توربینهای بادی را ۲۰ تا ۲۵ ساله در نظر میگیرند اما پس از ۱۰ سال توربین با تکنولوژی بله روزتر را جایگزین توربین قبلی میکنند.غیرقابل تصور است که چقدر بد از نیروگاه منجیل استفاده میشود.
رئیس انجمن انرژی بادی ایران همچنین در مورد تأثیر نیروگاه بادی بر شبکه نیز گفت: برخلاف تصور دولتیها نیروگاههای بادی به هیچ عنوان تأثیر منفی در شبکه ندارند بلکه متناسب با ظرفیت باید از آنها استفاده شود. همان طور که گفتم دانمارک اکنون بیش از ۴۰ درصد انرژی خود را از طریق نیروگاه بادی تأمین میکند. ما در ایران شرایط اتصال به شبکه را هم نسنجیدیم.



