چینی یا آمریکایی، قطعه استاندارد بخریم

مدیرعامل موسسه رده بندی ایرانیان گفت: این ادبیات کشور ما اشتباه است که می‌گوییم قطعه چینی است، پس حادثه‎ساز خواهد بود؛ بلکه تمام قطعات چینی، آمریکایی، ایرانی، باید از حداقل الزامات منطبق با استانداردها به تشخیص شخص ثالث برخوردار باشند. باید استانداردهای مورد نظر خود را مشخص کرده و بگوییم قطعه منطبق با استاندارد می‌خواهیم.

حسن رضا صفری در گفتگو با خبرنگار نفت و گاز «انرژی امروز» با اشاره به حادثه رگ سفید و تحلیل‌های مختلفی که درباره آن مطرح شده؛ به اهمیت توجه به الزامات ایمنی و رده‌بندی در صنعت نفت پرداخت و گفت: سه ضلع ایمنی عبارتند از استاندارد کیفی و ایمنی، ترویج و آموزش و در نهایت اعمال واستقرار؛ اما متاسفانه در ایران فقط از ایمنی، از استاندارد کیفی و ایمنی قطعه صحبت می‌شود و مدنظر قرار می‌گیرد.

او در ادامه افزود: در صنایع نفت و گاز، استانداردهای API را به استانداردهای IPS تبدیل کردند و اکنون در حال استفاده است، اما اکنون با سطح ایده‌آل فاصله داریم و این فاصله ناشی از این است که این استانداردها توسط کارفرما تبدیل به IPS شده است و اعمال می‌شود، باوجود اینکه طبق روال بین المللی این استانداردها باید توسط شخص ثالث، موسسات بازرسی، رده‌بندی و استانداردسازی به عنوان مرجع اعلام شود و مسئولیت این استانداردها را آن شخص ثالث بپذیرد.

مدیر عامل موسسه رده بندی ایرانیان با تاکید بر اینکه «موسسات بازرسی و رده بندی شخص ثالث هم باید به کمک بیمه‌ها مسئولیت استانداردها را بپذیرند» گفت: در صنایع نفت و گاز ما، فقط داشتن و یا نداشتنAPI  یا IPS موردنظر است درحالی که مشخص نیست چه کسی صحت و سقم دارا بودن گواهینامه به ویژه طی شدن و یا نشدن روالهای مورد نظر را بررسی می‌کند.

کارفرماها خود را با استانداردها و با تشخیص موسسات بازرسی انطباق دهند

او اظهار کرد: در اهداف API آورده شده است American Petroleum Institute  برای حمایت بین المللی از خدمات و محصولات آمریکایی در سراسر دنیا ایجاد شده است، استانداردهایی که در سطح مناسبی است منتشر کرده و اعلام کرده گواهینامه‌های مربوطه باید در انطباق با استانداردها صادرشود.

مدیرعامل موسسه رده بندی ایرانیان اظهار کرد:  APIو سایر رده بندی‌ها، قرار نیست هیچ وابستگی با صاحبان صنایع، کارفرماها و صنایع نفت و گاز داشته باشند؛ همگان از جمله کارفرماها لازم است خود را با استانداردها و با تشخیص موسسات بازرسی و رده بندی شخص ثالث، مانند موسسه رده بندی ایرانیان انطباق دهند، اما مرجع انطباق فعلی و تبیین این استانداردها فعلا در ایران خود کارفرماهای صنایع نفت و گاز و یا شرکتهایی هستند که فاقد ساختار و استاندارد بین المللی لازم هستند.

در بعد آموزشی با ایده آل‌ها فاصله داریم

صفری ادامه داد: فرض کنیم استانداردهای API را هم تحت عنوان IPS منتشر کردیم، ما تاکنون چه زمانی به تولیدکنندگان و یا به تامین کنندگان کالاها و خدمات آموزش داده‌ایم که استانداردها چه چیزهایی هستند، و کالاها و تجهیزات به چه شکلی باید مطابق با استانداردها گواهینامه واقعی بگیرند؛ درنتیجه در بعد آموزش و ترویج نیز با ایده آل‌ها فاصله داریم.

او در خصوص ضلع سوم یعنی، اعمال و استقرار استانداردها گفت: اعمال استاندارد باید به طور ساختاری با نظارت اشخاص ثالث توسط سازندگان و تامین کنندگان انجام شود، اشخاص کاملا شاخص یعنی کسی که وابستگی به تجارت قطعه، طراحی، ساخت و اجرا نه بهره برداری، تعمیر، نگهداری و اصولا هیچ تجارتی بجز حفظ و ارتقای ایمنی و کیفیت نداشته باشد.

بازرس جامعه ممیزی و بازرسی ایران ادامه داد: به دلیل نبود این موارد در صنایع نفت و گاز ایران، نهایتا قطعه یا قطعاتی از کیفیت لازم برخوردار نیستند و یا به درستی کار نمی‌کند و منجر به بروز حوادث می‌شود و یا به نوعی روند بهره برداری و نصب آنها به گونه‌ای پیش می‌رود که منجر به بروز اشتباهاتی می‌شود که خسارات جبران ناپذیری را نیز به بار می‌آورد.

ادبیات خود را اصلاح کنیم قطعه منطبق با استانداردها می‌خواهیم

او با انتقاد به اینکه در حادثه رگ سفید استفاده از قطعات چینی بجای قطعه امریکایی یکی از عوامل اصلی بروز حادثه اعلام شده بود، گفت: تمام قطعات، قطعه چینی، آمریکایی، ایرانی، باید از حداقل الزامات منطبق با استانداردها به تشخیص شخص ثالث برخوردار باشند.

صفری تصریح کرد: این ادبیات کشور ما اشتباه است که می گوییم قطعه چینی است، پس حادثه ساز خواهد بود؛ ما می‌توانیم قطعه چینی را ارزیابی کنیم، با هر استاندارد بین المللی و یا ملی انطباق دهیم و استانداردهای مورد نظر خود را مشخص کرده و اعلام کنیم. اینکه بگوییم قطعه آمریکایی یا قطعه اروپایی می‌خواهیم اشتباه است؛ بلکه باید گفت قطعه منطبق با استاندارد می‌خواهیم.

این کارشناس صنایع دریایی با تاکید بر اینکه «نمی‌توان گفت که یک نفر یا یک قطعه مقصر حوادث است» اظهار کرد: باید یاد بگیریم در دنیای جدید، سیستم و ساختار غلط را اصلاح کنیم. در سیستم و ساختار درست، قطعه درست، قطعه منطبق با استاندارد، و نیروی استاندارد کار می‌کند و در نهایت اینکه گفتن قطعه، آمریکایی، چینی یا ایرانی را فراموش کنیم و بگوییم قطعه استاندارد.

صفری ادامه داد: همه اینها در موسسات مردم نهاد و غیرانتفاعی بازرسی و رده بندی در دنیا، نهادینه شده است. در عرصه دریایی و دریانوردی نیز، کشتی‌ها گواهینامه‌های معتبر را با استانداردهای موسسات رده بندی دنیا رصد می‌کنند؛ به عنوان مثال موسسه رده بندی ایرانیان اکنون استانداردهای طراحی و ساخت و بهره برداری انواع تجهیزات دریایی سکوهای فراساحلی اعم از سطحی زیر سطحی و اثرسطحی را منتشر کرده است.

مدیرعامل موسسه رده بندی ایرانیان افزود: این استانداردها علاوه بر اینکه سعی شده با روش‌های تحقیق و توسعه‌ای و همکاری با نهادهای خارجی و داخلی تدوین شود، باز هم این استانداردها را و همچنین مسئولیت خود را نیز بیمه  کرده‌ایم.

انطباق قطعات با استانداردها به موسسات رده بندی سپرده شود

صفری با تاکید بر اینکه «باید انطباق قطعات و تجهیزات با استانداردها به این موسسات سپرده شود» گفت: اینکه شرکت نفت برخی شرکت‌ها را تایید کرده که پیش از حمل قطعه، یک بازدید وضعیتی از قطعه می‌کنند، و در نهایت اجازه نصب این قطعات را در صنایع نفت و گاز ما می‌دهند، کار بسیار اشتباهی است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود همان روال استاندارد و بین المللی که در صنایع دریایی برای تایید انطباق کشتی‌ها با الزامات استانداردها وجود دارد، همان روال نیز در صنایع نفت و گاز پیاده شود تا شاهد حوادث اینچنینی نباشیم. یعنی ما باید به کمک این موسسات ساختار API را در کشورمان پیاده سازی کنیم.

این کارشناس صنایع دریایی در خصوص بازدیدهای دوره‌ای از قطعات و تجهیزات گفت: موسسات بازرسی و رده بندی که قطعات را تست می‌کنند، مشروط بر این است که طبق دستورالعمل‌های سازنده، بازبینی، تست و کنترل شوند.

در ایران روال صحیحی برای بازرسی‌های ادواری وجود ندارد

او تصریح کرد: استانداردها زمانی که لازم باشد شخص ثالث تست‌ها را انجام دهد بیان می‌کند، مثلا سکوی متحرک خودکششی باید هر سال بازرسی سالیانه شود که دامنه بازرسی مطابق استانداردها مشخص می‌شود، اما اینکه خود آن قطعه برای نگهداری باید چه روالی را طی کند و فرد بهره بردار چه نکاتی را رعایت کند، به او گفته می‌شود که در واقع دستورالعمل‌های راهنمای کار با بهره برداری است.

مدیرعامل موسسه رده بندی ایرانیان بیان داشت: این موارد جز راهنمای استفاده از قطعات است که در آن عنوان می‌شود، اما جایی که شخص ثالث باید ورود کند، در استانداردها ذکر می‌شود که متاسفانه در ایران اصلا روال اینکه قطعات به چه شکلی توسط شخص ثالث بازرسی‌های ادواری کنیم وجود ندارد.

او با تاکید بر اینکه اهمیت این موضوع در شرایط سخت تحریم بیشتر می‌شود اظهار امیدواری کرد که با توجه به پیشرفت‌هایی که در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی داشته‌ایم و صنعت نفت ما یک صنعت تخصصی مجرب است و زیرساخت‌های اساسی برای استقرار یک سیستم بین المللی و همطراز با استانداردهای جهانی وجود دارد با تصمیمی مدبرانه شرایط ساختار سازی و استقرار این سیستم فراهم گردد.