برخی پروژه‌های قطب شمال با قیمت‌های فعلی نفت هم توجیه دارد

مدت‌هاست قطب شمال و ذخایرغنی نفتی نهفته در بستر آن، نظر کارشناسان و فعالان این عرصه را به خود جلب کرده و افزایش قیمت مواد خام از یک سو و کاهش ذخایر قدیمی از سوی دیگر، این منطقه را به امید اصلی صنعت جهانی نفت تبدیل ساخته است. اما کاهش قیمت نفت باعث تاخیر بازیگران این عرصه در تحقق اهداف جاه‌طلبانه شان برای توسعه قطب شمال شده است.

به گزارش خبرنگار بین‌الملل انرژی امروز، کارشناسان بر این باورند که آینده صنعت، در دستان این منطقه قرار گرفته و با افزایش قیمت نفت و توسعه تکنولوژی، قطب شمال کعبه آمال بسیاری از شرکت‌های بزرگ انرژی خواهد شد.

واسیلی بوگویاولنسکی، معاون انستیتو نفت و گاز روسیه، پیش‌بینی می‌کند تا 2030، تولید نفت در قطب شمال افزایش یافته و به بیش از 13 میلیون تن در سال برسد.

اما شرایط سخت و طاقت‌فرسای منطقه و عدم انتظار سوددهی زودهنگام،  کشورهای مدعی مالکیت قطب شمال شامل آمریکا، کانادا، روسیه، نروژ و دانمارک را از تک و تا نینداخته و آنها برنامه‌های طولانی مدتی برای سرمایه گذاری در این منطقه در نظرگرفته اند.

سرگئی دونسکوی، وزیر منابع طبیعی روسیه، گفت: مطمئنم ذخایر منحصربفرد این منطقه نقشی حیاتی در توازن ذخایر جهانی برعهده خواهند داشت.

قطب شمال، مرموز و دست نیافتنی

در روسیه، حق توسعه قطب شمال به شرکت‌های دولتی که حداقل پنج سال تجربه کار در شرایط سخت آب و هوایی را داشته باشند واگذار می‌شود که در این میان فقط گازپروم، روس نفت و گازپروم نفت واجد این شرایط هستند.

قبل از الزامات قانونی سختگیرانه، لوک اویل نیز توانسته بود امتیاز توسعه بخشی از این مناطق را دریافت نماید. در حال حاضر گازپروم نفت تنها شرکتی است که به توسعه ذخایر هیدروکربنی میدان Prirazlomnove مشغول است.

به گفته بوگویاولنسکی، حتی با قیمت کنونی نفت نیز برخی از پروژه‌های این منطقه می‌تواند مقرون به صرفه باشد. به‌عنوان مثال، میادین Varandev و Medynskove متعلق به شرکت روس نفت آماده توسعه بوده و بهره‌برداری از آنها طی 6-5 سال آینده آغاز شده است. پروژه خلیج Ob گازپروم نیز در دست توسعه بوده و در آینده ای نزدیک به بهره برداری خواهد رسید.

به اعتقاد الکسی کالاچف تحلیلگر موسسه فینام، در حال حاضر زمان مناسب برای توسعه نفت قطب شمال فرا نرسیده و با توسعه تکنولوژی، هزینه تولید به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت، اتفاقی که در مورد نفت شیل نیز رخ داد. سابق بر این، تولید نفت شیل نیز بسیار هزینه بر بود اما الان با بودجه ای بسیار اندک انجام می‌شود. اما برای توسعه تکنولوژی نیاز است تمامی کشورهای درگیر این مساله با یکدیگر همکاری همه جانبه داشته باشند.

عامل هزینه و شرایط آب و هوایی

به اعتقاد کارشناسان، توسعه قطب شمال تحت تاثیر فقدان تکنولوژی، هزینه اجرا و شرایط آب و هوایی، نبود زیرساخت‌ها و خطوط لوله قرار دارد. در این منطقه نواحی وجود دارند که فقط دو ماه در سال عاری از یخ هستند. تاکنون در چنین شرایطی تنها 9 میدان نفتی در نواحی آلاسکا توسعه یافته اند که در آب‌های کم عمق واقع شده و هنوز هیچ کشوری اقدام به استحصال از میادین نفتی آبهای عمیق قطب شمال نکرده است.

به گفته بوگویاولنسکی، طبق برنامه ریزی‌های انجام گرفته توسط وزارت انرژی روسیه، تمامی این میادین بین سال‌های 2035 تا 2045 و در صورت مساعد بودن شرایط جوی به بهره‌برداری خواهند رسید.

از سوی دیگر، استحصال از این میادین فقط در صورت رسیدن قیمت نفت به بشکه ای 100 دلار مقرون به صرفه خواهد بود و در حال حاضر، فعالیت در این پروژه‌ها از نظر مطالعات علمی اهمیت دارند نه افزودن نقدینگی.

شرایط تولید

به گزارش خبرگزاری تاس، شرکت روس نفت که توسعه 28 درصد از نواحی قطب شمال را برعهده گرفته است درنظر دارد سال جاری، فعالیت خود در شرق این منطقه را آغاز کرده و با ارتقای تکنولوژی‌های موجود، به محض افزایش قیمت نفت تولید خود را افزایش دهد.

اما طی ماه‌های اخیر بسیاری از شرکت‌های فعال در منطقه از وزارت منابع طبیعی خواستار شدند به دلیل تحریم‌ها و محدودیت برای اجاره تجهیزات حفاری خارجی و قیمت پایین ذخایر هیدروکربوری، شرایط حفاری را مورد بازبینی قرار دهد. به دلیل همین مشکلات توسعه میدان Dolginkove گازپروم نفت تا 2031 به تعویق افتاده و بسیار محتمل است چنین اتفاقی برای پروژه‌های دیگر نیز رخ دهد.

پیشتر، این وزارتخانه تاخیر در اکتشافات زمین شناسی و آغاز تولید بیش از 30 منطقه قطب شمال واقع در نواحی دوردست شرق و جنوب را تایید کرده و مهلت قانونی موقت برای صدور مجوز اکتشاف در نواحی جدید را صادر کرد.

طی شش سال اخیر، در این منطقه تنها سه چاه نفتی حفر شده که یکی از آنها در 2011 و دو چاه دیگر در 2014 حفر شدند.

طبق اظهارات کارشناسان موسسه مورگان استنلی، این وضعیت با تعهدات شرکت‌ها مبنی بر حفر 12 چاه تا 2020 مغایرت داشته و آنها به هیچ وجه قادر به برآورده ساختن خواسته‌های وزارت منابع طبیعی نخواهند بود.

با وجود تعلل شرکت‌های روسی و انتظار آنها برای توسعه تکنولوژی، نروژ، رقیب اصلی روسیه در قطب شمال به شدت در حال تلاش برای بهره برداری از نواحی تحت مالکیت خود بوده و ممکن است با اکتشافات جدید، میزان تولیدات این کشور طی امسال به رکوردی جدید دست یابد.

به گزارش بلومبرگ، بالغ بر 60 درصد از ذخایر هیدروکربوری روسیه در قطب شمال قرار داشته و در دهه اخیر این کشور بیش از 100 میلیارد دلار صرف اجرای پروژه‌های ساحلی در این نواحی نموده است.

طبق اظهارات نوواک، وزیر انرژی روسیه، سال گذشته پروژه‌های این منطقه تولید بیش از 81 درصد از گاز طبیعی و 17 درصد از نفت خام روسیه را برعهده داشتند.

پیش بینی می‌شود قطب شمال دربردارنده 346 میدان ذخایر نفتی و گازی باشد که 19 میدان در نواحی فراساحلی واقع شده و بیش از 90 درصد آنها هنوز مورد بهره‌برداری قرار نگرفته‌اند.