مقابله با ابر بحران کرمان در دولت یازدهم

در حالی که مسئولان از پدیده ریزگردها و توفان های مکرر شن در شرق استان کرمان به عنوان ابر بحران یاد می کنند، طرح جامع مقابله با فرسایش بادی و هجوم ریزگردها در شرق این استان بعد از 13 سال در دولت تدبیر و امید اجرا شد.

به گزارش «انرژی امروز» بیشتر مناطق استان کرمان به ویژه شرق این استان به دلیل اکولوژیکی و کم بارانی، تغییرات اقلیم، تغییر کاربری های اراضی و نامناسب بودن مدیریت منابع آب در گذشته دچار پدیده هایی چون هجوم ریزگردها و توفان شن شده است. هرچند آبگیری تالاب جازموریان بر اثر بارش های اخیر یکی از منشاء های بروز ریزگردها در شرق استان کرمان را از بین برد اما بادهای 120 روزه سیستان و دیگر عوامل همچنان موجب بروز گرد و غبار در این مناطق می شود. بروز پدیده هایی چون ریزگردها و توفان شن علاوه بر وارد آوردن خسارات هنگفت به زیرساخت ها و بخش کشاورزی مناطق شرق استان کرمان، سلامت مردم این نواحی را نشانه رفته است. هجوم شن های روان به دلیل نبود پوشش گیاهی مناسب در شرق استان کرمان سالانه خسارات زیادی را به نخلستان ها به عنوان تنها راه درآمد مردم این مناطق وارد می کند. به تعبیر مسئولان بروز ریزگردها علاوه بر وارد آوردن خسارت به اقتصاد و سلامت مردم شرق استان کرمان مانع توسعه این مناطق نیز می شود.

یک تدبیر بعد از 13 سال

کارگروه مقابله با ریزگردها در دولت تدبیر و امید تشکیل و موضوع ریزگردها در استان کرمان در نشست های متعدد این کارگروه با حضور مسوولان کشوری و استانی بررسی شد. سرانجام فروردین امسال بعد از 13 سال، عملیات مالچ پاشی در شرق استان کرمان با 529 میلیارد تومان اعتبار طی مدت پنج سال آغاز شد، این در حالی است که از سال 60 تاکنون حدود 75 هزار هکتار از بیابان های شرق استان کرمان بیابان زدایی و 14 هزار و 500 هکتار از بیابان های این منطقه تا سال 85 مالچ پاشی شد و از سال 85 به بعد به دلیل اینکه دیگر دولت مالچ رایگان در اختیار منابع طبیعی استان کرمان قرار نداد، مالچ پاشی متوقف شد. اکنون با اجرای طرح پاشیدن مالچ نفتی با هزینه ای به نسبت پایین تر و به عنوان مصوبه هیات دولت در شهرستان های شرق استان کرمان بارقه امید و زندگی در دل مردم این مناطق که شب و روزشان را با هراس و نگرانی از حرکت شن های روان و بروز ریزگردها داشته اند، روشن می شود. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان اعتبار طرح جامع مقابله با فرسایش بادی و هجوم ریزگردها در شرق این استان را 529 میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: این طرح از هفته گذشته و برای مدت پنج سال به مرحله اجرا در آمد. محمد مهدی رجبی زاده افزود: 970 هزار هکتار از بیابان های شرق استان کرمان تحت فرسایش بادی قرار دارند و 253 هزار هکتار از این مقدار کانون های بحرانی حساس و فرسایش بادی به شمار می رود که تاسیسات شهری، روستایی، راه ها و سایر زیرساخت ها را تهدید می کند. وی بیان کرد: 131 هزار و 900 هکتار عملیات های مختلف در طرح جامع مقابله با فرسایش بادی و هجوم ریزگردها در شرق استان کرمان انجام خواهد شد که پنج هزار هکتار آن به مالچ پاشی اختصاص دارد و بیشتر آن در شهرستان های ریگان و فهرج اجرایی می شود. رجبی زاده گفت: 2 هزار هکتار از کانون های فرسایش بادی شرق استان کرمان در سال جاری تحت عملیات مالچ پاشی قرار می گیرد. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان اضافه کرد: 90 هزار لیتر مالچ نفتی از پالایشگاه آبادان خریداری و عملیات مالچ پاشی در شرق استان کرمان از منطقه شوق آباد در حوالی ریگان از هفته گذشته آغاز شده است. وی اظهار کرد : 150 میلیون تومان برای ادامه مالچ پاشی در 2 هزار هکتار از بیابان های شرق استان کرمان هزینه می شود و بین تپه های مالچ پاشی شده سایر اقدامات لازم همچون نهال کاری انجام خواهد شد. رجبی زاده افزود: طرح جامع مقابله با فرسایش بادی و ریزگردها در صورت تحقق اعتبار مورد نیاز در شرق استان کرمان با نهال کاری 15 هزار هکتار، بادشکن بیولوژیک یکهزار و 500 کیلومتر، اجرای تله رسوب گیر در 900 کیلومتر و 40 هزار هکتار و طرح های آبخیزداری اجرا می شود. وی اظهار کرد: با اجرای این طرح در پنج سال آینده شهرستان های شرقی استان کرمان ( بم، ریگان، فهرج و نرماشیر ) از نظر هجوم شن های روان و توفان امنیت نسبی پیدا خواهند کرد اما به دلیل همجواری برخی نقاط این استان با کویر، تاثیرپذیری از کویر همچنان وجود خواهد داشت. رجبی زاده بیان کرد: 430 هزار هکتار کانون های بحرانی در استان کرمان است و 60 درصد کانون های بحرانی حساس به فرسایش بادی در چهار شهرستان شرقی استان کرمان قرار دارد. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان افزود: کار تثبیت شن های روان در شرق استان از سال 1360 آغاز شد و تاکنون در 22 هزار و 400 هکتار مالچ پاشی، 47 هزار هکتار نهال کاری و سایر عملیات ها اجرا شده اما هنوز به تثبیت نرسیده است. وی گفت: خشکسالی های متوالی سال های گذشته در استان کرمان به ویژه شهرستان های شرقی این استان موجب از بین رفتن پوشش گیاهی و بروز پدیده ریزگردها شده است. استاندار کرمان نیز 26 فروردین امسال در آیین آغاز عملیات مالچ پاشی در شرق استان کرمان از واگذاری مناطق بیابانی کرمان به معین های اقتصادی برای کنترل فرسایش بادی خبر داد و افزود: مناطق بیابانی استان برای اجرای طرح جامع کنترل فرسایش بادی و حفظ منابع طبیعی به معین مناطق اقتصادی واگذار می شود. استان کرمان پس از انتخاب به عنوان پایلوت اقتصاد مقاومتی به هشت منطقه (زون) اقتصادی تقسیم و مدیریت توسعه هریک از این مناطق به موسسات و شرکت های توانمند اقتصادی واگذار شده است. علیرضا رزم حسینی از واگذاری منابع و امکانات دولتی مربوط به این طرح با نظارت دولت به معین مناطق اقتصادی خبر داد و گفت: 10 هزار هکتار از اراضی منابع طبیعی در بخش شهداد براساس ماده سه به معین منطقه اقتصادی (شرکت هواپیمایی ماهان) برای اجرای طرح جامع کنترل فرسایش بادی و حفظ منابع طبیعی واگذار شد. وی تصریح کرد: استان کرمان پس از خوزستان به عنوان دومین استان تولید ریزگردهای کشور است.

در دولت قبل ماشین‌های مالچ پاشی برای پرداخت مطالبات به فروش رفت

وی با بیان اینکه طی سالیان گذشته دولت ها مردم را بدون آموزش به حال خود رها کردند گفت: در گذشته عملیات مالچ پاشی در مناطقی که منشاء تولید ریزگردهای شرق استان بود، انجام می پذیرفت اما در دولت قبل ماشین های مخصوص مالچ پاشی به دلیل پرداخت مطالبات به فروش رفت و عملیات مالچ پاشی در مناطق شرق استان متوقف شد. استاندار کرمان با اشاره به مسئولیت پذیری 21 موسسه و شرکت توسعه گرا در استان کرمان گفت: طرح الگوی اقتصاد مقاومتی شهرستان قلعه گنج مورد تایید مقام معظم رهبری واقع شد و معظم له در جلسات خصوصی با مسئولان به این موضوع تاکید داشتند که از طرح اقتصاد مقاومتی این شهرستان بازدید بعمل آورند. وی با اشاره به اینکه استان کرمان منشاء تولید 34 درصد ریزگردهای کشور است افزود: طرح جامع مقابله با فرسایش بادی و هجوم ریزگردها در شرق این استان هفته گذشته بعد از 13 سال با 529 میلیارد تومان اعتبار طی مدت پنج سال اجرا می شود.