شتاب خودروسازان برای تامین باتری خودروهای برقی
واقعیت مجازی و هوش مصنوعی تنها فناوریهای هیجان انگیز نیستند. باتریهای لیتیومی در حال تبدیل به ابزارهای قدرت در خودروها، خانهها و حتی نیروگاههای برق هستند.
بیش از دو قرن و نیم از آن زمان گذشته است که بنیامین فرانکلین تعدادی از شیشههای دارای بار الکتریکی شارژ شده را در کنار همدیگر قرار داد و با استفاده از یک اصطلاح نظامی آن را باتری نامید.
۲۵ سال از آن زمان گذشته است که شرکت سونی نسخه تجاری از باتری قابل شارژ لیتیومی را عرضه کرد و اکنون به طور نامحدودی در انواع تلفنهای هوشمند، لپ تاپها و سایر دستگاههای الکترونیکی استفاده میشود. در عصر روباتها و هواپیماهای بدون سرنشین، هوش مصنوعی و واقعیت مجازی، باتری لیتیومی فاقد زرق و برق چشمگیری است. ولی کمبود آن به طور کاملی مشهود و نمایان است: ایستگاههای شارژ در اطراف فرودگاهها کاملا نمایان است.
به طور فزایندهای باتریهای لیتیومی در حال تبدیل به ابزارهای قدرت در خودروها، خانهها و حتی نیروگاههای برق هستند. خودروسازان امریکایی، چینی و ژاپنی برای تامین عرضه باتریهای لیتیومی برای خودروهای برقی نسل آینده، عجله و شتاب زیادی دارند. با این حجم گسترده از تلاش ها، لیتیوم که به اندازه ناچیزی در هر باتری مورد استفاده قرار میگیرد، امروز به یکی از کالاهای داغ در جهان تبدیل شده است. قیمت کربنات لیتیوم وارداتی به چین در دو ماه آخر ۲۰۱۵ میلادی بیش از دو برابر افزایش یافته است.
تا به حال، محدودیتهای مربوط به استفاده از باتریها شامل ظرفیت ذخیرهسازی، هزینه و مدت زمان شارژ مجدد بود. ولی تولید در مقیاس بزرگ بر این مشکلات غلبه کرده است. محصول برتری که در نمایشگاه این هفته خودروی دیترویت به نمایش گذاشته شد، یک خودرو نبود بلکه یک باتری بود که روی شورولت بولت ۲۰۱۷ نصب شده بود. مری بارا رئیس شرکت جنرال موتورز امریکا درباره آن گفت: این باتری برد طولانی و زیاد را همراه با قیمت مناسب و مقرون به صرفه در اختیار دارد.
تسلا تولیدکننده خودروی برقی قول داده است تا تولید انبوده این باتری لیتیومی را امسال آغاز کند. این کار قرار است در کارخانه عظیم ایالت نوادا آغاز شود. بی وای دی رقیب چینی این شرکت بیکار ننشسته است. در ده ماه سال گذشته شرکتهای چینی خودروهای برقی بیشتری نسبت به تسلا از سال ۲۰۰۸ میلادی تاکنون فروختند. تاکید بیشتر بر باتریها بخش مهمی از برنامه ۵ ساله ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ صنایع خودروسازی چین است.
افزایش قدرت
خودروهای برقی تنها منبع تقاضا نیست. باتریها نقش مهمی را نیز در تامین انرژی پاک تر و شبکههای برق ایفا میکنند. در آفریقای جنوبی، استرالیا، آلمان و امریکا، تسلا امسال فروش یک دیوار برقی ۳ هزار دلاری را آغاز خواهد کرد تا صاحبخانهها انرژی خورشیدی را از روی سقفهای خود ذخیرهسازی کنند. استفاده از باتریهای لیتیومی گسترده تر نیز شده است. آنها در حال نصب میلیونها باتری لیتیومی در نیروگاههای برق هستند تا عرضه برق در زمانهای اوج مصرف و نوسانات شبکه را تنظیم کند. کالیفرنیا به شرکت برق خود دستور داده است تا ۱.۳ گیگاوات ظرفیت ذخیرهسازی برق غیر آبی را طی ۵ سال ارائه دهد. این مساله با کل ظرفیت تولید برق ۱۰۰۰ گیگاواتی امریکا مقایسه میشود ولی بیش از دو برابر باتریهای نصب شده ۰.۵ گیگاواتی در شبکههای برق سراسر جهان است. در سال ۲۰۱۶ میلادی، یک نیروگاه خورشیدی با باتریهای لیتیومی در هاوایی راه اندازی خواهد شد که قیمت برق عرضه شده آن کمتر از دیزل خواهد بود.
البته هنوز راهی طولانی در پیش است. همان طور که باتریهای لیتیومی هنوز ظرفیت لازم برای ذخیره مقادیر زیادی از برق را برای بیشتر از چند ساعت ندارند. هزینهها نیز هنوز بیش از حد بالاست. و افزایش چشمگیر قیمت لیتیوم نیز پژوهشگران را بر آن خواهد داشت تا به سوی سایر انواع باتریها روی آورند. افزایش تقاضا و رشد قیمت در نهایت منجر به عرضه بیشتر لیتیوم خواهد شد.