نقش فعال ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز

تحولات بازار جهانی انرژی، تشکیل نهادی همانند اوپک را میان کشورهای عمده تولید کننده گاز به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل کرد؛ به همین منظور مجمع کشورهای صادر کننده گاز با هدف همفکری درباره جایگاه واقعی گاز و مسائل مشترک اعضا، با ابتکار جمهوری اسلامی ایران سال ٢٠٠١ تشکیل شد.

به گزارش انرژی امروز، مبدا پیدایش مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) به نخستین نشست وزارتی که ١٩ و ٢٠ ماه مه سال ٢٠٠١ در تهران، پایتخت ایران برگزار شد، بازمی‌گردد؛ این نشست از سوی وزارت نفت ایران و با حضور کشورهای الجزایر، برونئی، اندونزی، ایران، مالزی، عمان، قطر، روسیه، ترکمنستان و نروژ به عنوان عضو ناظر تشکیل شد.

اعضای این نهاد بین‌المللی در نخستین نشست وزارتی خود توافق کردند که اهداف این مجمع، توسعه راهکارهای منافع اعضا از طریق گفتگو میان تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، دولت‌ها و صنایع مرتبط با انرژی، فراهم آوردن خط مشی برای پژوهش و تبادل نظر و ترویج یک بازار انرژی باثبات و شفاف باشد.

روند رو به رشد توسعه‌ای این نهاد تا به امروز و چهارمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز که به ترتیب 23 و 24 نوامبر (دوم و سوم آذرماه) در بولیوی برگزار شد، رسید.

نقش فعال ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز

ایران به عنوان کشوری که دارای بزرگترین ذخایر گاز طبیعی در جهان است، نقش فعالی در مجمع کشورهای صادرکننده گاز و ایجاد هماهنگی برای توسعه و ارتقای گاز در سبد انرژی جهان ایفا می‌کند.

اسحاق جهانگیری، معاون اول ریاست جمهوری در جریان سفر به بولیوی برای برگزاری این نشست، با بیان این مطلب، اظهار داشت: هدف از سفر به این کشور در وهله نخست، پاسخ به دعوت رئیس‌جمهوری بولیوی و سپس شرکت در چهارمین نشست سران کشورهای صادرکننده گاز برای مطرح ساختن دیدگاه‌ها و مواضع جمهوری اسلامی ایران‌ ‌درباره انرژی و گاز طبیعی بود.

معاون اول رئیس جمهوری، انرژی را از مهمترین پیش نیازهای توسعه کشورها برشمرد و یادآور شد: خوشبختانه کشورهای تولیدکننده و صادرکننده گاز، با پیش بینی نسبت به آینده وضع انرژی، ۱۷ سال پیش تصمیم به ایجاد مجمع کشورهای صادرکننده گاز گرفتند و‌ امروز این مجمع به نهادی تاثیرگذار در حوزه انرژی در عرصه بین الملل تبدیل شده است.

مهمترین مباحث مطرح شده در سمینار GECF

عوامل اصلی تاثیرگذار بر بازار انرژی و گاز نشان دهنده این است که دنیا به انرژی بیشتری نیاز دارد و انرژی پاک از همه مهمتر جلوه می کند.

محمدحسین عادلی، دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان این مطلب، گفت: تا سال 2040 میلادی یعنی 23 سال آینده، یک میلیارد و 700 میلیون نفر به جمعیت جهان اضافه می‌شود و با توجه به این که میانگین درآمد سرانه دنیا نیز تا سال 2040، 80 درصد افزایش می‌یابد، بنابراین می‌توان گفت که جمعیت شهری جهان تا سال 2040 میلادی، 10 درصد بالاتر می‌رود و ناوگان خودرویی دنیا از یک میلیارد و 300 میلیون دستگاه به 2 میلیارد دستگاه خودرو می‌رسد.

به گفته وی، همه این آمار براساس مدل جهانی گاز نشان می‌دهد که تقاضا برای انرژی و گاز رو به افزایش است و تقاضا برای انرژی اولیه و گاز به ترتیب تا سال 2040، 30 و 53 درصد افزایش می‌یابد و این در حالی است که تقاضا برای گاز طبیعی در سال 2040 میلادی به سمت کشورهای غیرعضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) تغییر مسیر می‌دهد.

وی در ادامه تحولات مهمی از جمله توافق نشست تغییرات اقلیمی پاریس (۲۱Cop) درباره محیط زیست را بر گسترش تقاضا برای گاز در سال 2040 تاثیرگذار دانسته و گفت: تحولات مهم سیاسی و ژئوپلتیک، ظهور صادرکنندگان جدید، ظهور شیل گاز، تبدیل آمریکا از وارد کننده به صادرکننده گاز و سیاست‎های انرژی کشورها از جمله عوامل تاثیرگذار بر بازار گاز هستند که از یک سو چالش و از سوی دیگر فرصت ایجاد می‌کنند.

دبیرکلی به روسیه واگذار شد

در این نشست همچنین، یوری سنتورین روس جایگزین محمدحسین عادلی دبیرکل ایرانی این مجمع شد که از یکم ژانویه 2018 مسئولیت خود را به عنوان دبیرکل آغاز می‌کند.

همچنین در این اجلاس با توجه به اتمام دوره دبیرکلی عادلی که آخر دسامبر پایان می‌یابد، سخنرانان اجلاس از جمله امیرحسین زمانی نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت، ضمن اشاره به دستاوردهای مهم دبیرخانه مجمع طی چهار سال گذشته، از زحمات ایشان در ارتقای جایگاه این مجمع در عرصۀ جهانی انرژی قدردانی کردند.

تدوین راهبرد بلندمدت مجمع کشورهای صادرکننده گاز، تهیه چشم انداز جهانی گاز، تصویب ایجاد موسسه تحقیقات گاز الجزایر و انتشار سالنامه آماری از جملۀ اقدامات انجام شده در دوره دبیرکلی عادلی است. یوری سنتورین روس جایگزین محمدحسین عادلی است که از یکم ژانویه 2018 مسئولیت خود را به عنوان دبیرکل آغاز می‌کند.

کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلاو امارات، ١٢ عضو اصلی جی یی سی اف هستند و هلند، نروژ، عراق، عمان، پرو و آذربایجان به عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت می کنند.

وزیران نفت و انرژی مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶٧ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) را در اختیار دارند.

شایان ذکر است که در این سفر، بیژن زنگنه، وزیر نفت جمهوی اسلامی ایران نیز در کنار معاون اول رئیس جمهوری بوده است.