چه کسی نفت ایران را ذلیل کرد؟
بهزاد احمدینیا، مترجم و تحلیلگر حوزه انرژی، در کانال «از نفت چه خبر؟» نوشت:
25 اسفند 1385، احمدینژاد در بیست و ششمین سفری که طی یک سال نیم ریاست جمهوری انجام داده بود، در میبد فریاد زد : «قدرتهای جهانی فکر میکنند اگر دور هم جمع شوند و کاغذپاره تصویب کنند…»
اکنون پس از گذشت ده سال و نیم از آن روز، با دقت میتوان تعیین کرد که آیا قطعنامههایی که تمام فعالیتهای تجاری و سیاسی و حتی حقوق بشری ایران را محکوم و ممنوع میکردند، اثری داشتند یا خیر و این اثر تا چه اندازه به ایران و مردمش ضربه زده است. در آن زمان دولت با شعارهای دهانپرکن ملیگرایانه و با اتکا به 112 دلاری که بهازای هر بشکه نفت میگرفت، آتشی را بر افروخت و با «کاغذپاره» در آن دمید که دودش چشمهای زیادی را در داخل مرزهای ایران به گریه انداخت.
گزارش سال 2013 اوپک نشان میدهد که از ابتدای سال 2011 تا انتهای سال 2013 میلادی در شرایطی که دولت ایران مشغول دست و پنجه نرم کردن با نتایج کاغذپارهها بود و امثال بابک زنجانی و دیگر زالوهای اقتصادی را به جان نفت و پول این مرزو بوم انداخته بود، عربستان سعودی با خیال آسوده حتی روزانه 200 هزار بشکه بیشتر از قبل مشتری پیدا میکرد و ایران تا بیش از روزانه 50 هزار بشکه از متقاضیان نفت خود را از دست میداد. این رویه تا پایان دولت دهم ادامه داشت و کار فروش نفت ایران را به جایی رساند که حتی کشوری مانند هند نیز با بهانه تحریمهای بانکی، از بازپرداخت پول نفتی که دریافت کرده بود سرباز زد و اعلام کرد که به جای نفت حاضر است روپیه یا اجناس هندی به ایران تحویل دهد.
پیش ازآن نیز چین راه حل یوآن (واحد پول چین) و اجناس و خدمات چینی را به ایران قبولانده بود و این به معنی نابود کردن جایگاه ایران در اقتصاد و تجارت بینالملل بود. از آنجایی که مهمترین کالای صادراتی ایران یعنی نفت، به جای تبادل با ارزهای عمده و معتبر جهان با پلو ملی یک کشور دیگر سنجیده و معامله میشد، عملا ارزش ایران از بازارهای اقتصاد بینالملل حذف شد و در اوپک نیز عربستان با ژست نجات دنیا، هر مقدار نفتی که از تولید و فروش ایران کم میشد را بلافاصله جایگزین و از مشتریانی که قبلا به تهران میآمدند، در ریاض پذیرایی میکرد.
حال با تلاشی بدون وقفه و تنها طی دو سال پس از تصویب برجام و رفع تحریمهای بینالمللی، ایران توانسته به بازار بازگردد و تولید و فروش نفت خود را در همان سطحی که در سال 1384 تحویل دولت پاکدستان داده شد، ادامه دهد. در گاز نیز برای نخستینبار ایران توانسته واماندگی خود در پارس جنوبی را رفع و قطر را نگران رقابت در این میدان کند؛ امری که در دوران تحریمها خواب و خیالی بیش نبود.