رگ سفید را با نفتشهر و اهواز مقایسه نکنید راههای جدیدی در حال بررسی است

مهندس محمدرضا تاکایدی، قائم مقام شرکت ملی حفاری جسارت، شجاعت و دلگرمی در کار را بسیار باارزش تر از دانستن مسائل تخصصی در کار می داند و می گوید:«باید وقتی یک گروه در حال کاری هستند، سایر گروها درکنار آنها باشند و دلگرمی بدهند.» وی که هم در دوران حیدر بهمنی مدیرعامل قبل و هم پس از انتصاب سپهر سپهری در شرکت ملی حفاری مسئولیت داشته؛ در گفتگو با خبرنگار نفت و گاز انرژی امروز، به تشریح آخرین وضعیت عملیات مهار آتش رگ سفید و بررسی برخی حواشی رسانه ای روزهای اخیر پرداخته است. 

*روند عملیات مهار آتش چاه رگ سفید را بعد از گذشت 46 روز از شروع عملیات چگونه ارزیابی می کنید؟

در روش Topkill که در حال انجام است، در حالت نرمال و منطقی همین استفاده از استینگر است که در حال حاضر انجام می شود. اما چون فشار و حجم نفتی که در حال فوران است، خیلی بالا است، کار را دشوار کرده ست. در حال حاضر فشار 2300 پی اس آی است و این روند، روند نرمالی است. دستیابی با چاه هایی  به این شکل به این نحوه نیست که یک دور استینگر را ببری و یک دور بعد ادامه دهی. حتی وزنه هایی به استینگر آویزان می شود تا بتوانند آن را نگه دارند. چرا که در دهانه چاه هم چنین حالتی دارد. امکان دارد  شما چندین بار یک حرکت را انجام دهی و  نتیجه نگیری.مشکل دیگر خروجی هایی است که از پایین BOP وجود دارد که عامل آن شکستگی یا چیز دیگری است که باعث ایجاد یک سری مشکلات مختل کننده  می شود.

* چرا تاکنون 10عملیات برای کنترل فوران آتش به نتیجه نرسیده است؟

می دانید که استینگر به هیچ جایی متصل نمی شود و فقط روی دهانه چاه قرار می گیرد و این خود عملیات را دشوار می کند. یعنی درزگیری در شرایط نامتعادل انجام می شود و درزگیری خوبی نیست. شرایط سخت در عملیات است که تاکنون نتوانستیم نتیجه ای بگیریم. البته منظور از نتیجه ندادن این است که خاموش نشده است؛ وگرنه همکاران متوجه شده اند که اشتباه کار کجا است. البته روش های دیگر را هم دنبال می کنند تا اگر روش های دیگر قابل اجرا بود، بتوانیم برای مهار آتش از آن روش ها استفاده کرد.

اما راهش بحث استینگر است یا اینکه بتوانیم دودکشی را کار بگذاریم؛ چراکه BOP و تجهیزات فوران گیری که بر روی دهانه چاه داریم، کج شده است. وقتی کج شوند، یعنی محدودیت بر روی کار شما ایجاد می کنند. به همین دلیل، مشکلات خاص خودش را دارد.

به روش دیگر بجز استینگر استفاده از دودکش است که با استفاده از دودکش بتوانند آتش را هدایت کنند. روی این موضوع همکاران در حال بررسی نیز هستند.

* در روزهای اخیر برخی رسانه ها و کانال ها عملیات رگ سفید را با موارد قبلی خاموش کردن چاه ها توسط شرکت ملی حفاری مقایسه کرده اند و مدعی هستند ایراد از مدیریت فعلی عملیات است. بعنوان کسی که هم در دوران مدیریت قبلی و هم فعلی در عملیات اطفای آتش حضور داشته اید؛ نظرتان درباره این تحلیل ها چیست؟

معمولا هیچ فورانی را با فوران دیگر نمی توان مقایسه کرد. امکان دارد در برخی موارد تشابه داشته باشند، اما در واقع دو عملیات کاملا متفاوت با شرایط خاص خود هستند. از طرفی هر کسی یک سری توانمندی ها و دانش خاص خودش را دارد که می تواند انجام دهد. اما نمی توان با قطعیت گفت کاری که در نفت شهر برای مهار انجام شده است را می توان در رگ سفید نیز انجام داد. الگوها و روش هایی که استفاده می شود، مشابه همدیگر است؛ ولی شرایط متفاوت است. برای مثال در فوران اهواز 50 هیچ دکلی بر روی دهانه چاه نبود و فشار نفت و گاز بیشتر بود. در حالی که در فوران رگ سفید، BOP بر روی دهانه چاه کج شده است. مشکلاتی که درحال حاضر بر روی رگ سفید است، در فوران های دیگر نبوده است. رگ سفید بعد از پازنان دومین میدانی است که گنبد گازی خیلی بزرگی دارد و میزان گاز در این منطقه درحال حاضر خیلی زیاد است و قابل مقایسه با نفتشهر نیست. فشار در نفت شهر 950پی اس آی بود در حالی که اینجا فشار بیش از  2300 پی اس ای است و کار را کاملا متفاوت می کند.در حال حاضر نمی توان روی بحث مدیریت نظر دارد. چرا که شرایط کار کاملا متفاوت است. وقتی کار تمام می شود، مشخص می شود چه کارهایی جواب داده است و چه کارهایی جواب نداده است و این موضوع در حال حاضر جای بحثی ندارد.

*چنین تحلیل هایی چه تاثیری بر پرسنل عملیاتی خواهد داشت؟ آیا روحیه آنان را تضعیف نخواهد کرد؟

این طبیعی است که چنین تحلیل هایی روی روحیه پرسنل تاثیر می گذارد ولی وقتی کسی با 35 سال سابقه در حال کار است، به این تحلیل ها اهمیتی نمی دهند.وقتی یک گروهی در حال کار کردن هستند، باید سایر گروه ها درکنار آنها باشند و دلگرمی بدهند. واقعیت این است که ثروت کشور می سوزد، موضوع شخصی نیست. همه باید با کمک، دلگرمی و همدلی تا بتوان کار را با جسارت، شجاعت پیش برد. در واقع جسارت، شجاعت و دلگرمی در کار بسیار باارزش تر از دانستن مسائل تخصصی در کار است.

شاید بتوان تحلیل های اینگونه را با این عنوان توجیح کرد که چون می بینند ثروت کشور در حال سوختن است، دوست دارند مطلبی بگویند تا شاید کمکی باشد، اما نحوه عنوان این تحلیل ها به گونه ای است که شاید دلسردی ایجاد کند.

* آیا با گذشت حدود 46 روز از حادثه، دوران عملیات طولانی شده است؟

پیش بینی این بود که با توجه به شرایط موجود، کار زودتر تمام شود، اما وقتی وارد کار می شوی، کار به نحوی پیش می رود که پیش بینی درست از آب در نمی آید. مثلا فکر نمی کردیم BOP کج باشد و فکر می کردیم سالم است و با زدن استینگر و یکی دو بار اپروچ کار انجام می شود. اما در حال حاضر به شرایطی رسیدیم که اگر زیاد به BOP فشار بیاید؛ ممکن است مشکلات دیگری هم بوجود بیاید. باید همه شرایط را سنجید تا با کمترین خطر مواجه شویم. در نتیجه ناچار هستیم کمی با احتیاط به جلو برویم. این احتیاط کار را مطمئنا کمی طولانی تر می کند.

ما دو چاه امدادی داریم که خوشبختانه لوکیشن 147 سی خوب پیش رفته است و در حدود 2 هزار متری هستیم. انشاءالله بتوانیم از این راه آتش را مهار کنیم.

* به نظر شما راهکار اجرایی برای مهار آتش در شرایط فعلی چیست و الگوی در حال اجرا درست است؟

الان استینگر در حال اجرا است، البته یک طرحی را یک شرکت ارائه داده است و همکاران آن را بررسی کردند. احتمال دارد  آن طرح را آزمایش کنندکه بدون استینگر است. طرح دیگر نصب دودکش است که نیاز دارد آواری که روی BOP و دهانه چاه ریخته است را جمع آوری کنیم که اگر بتوانیم دودکش را نصب کنیم، این دودکش راهی کارساز است. البته ساخت و آماده کردن دودکش زمان بر است. تلاش روی این موارد است تا ببینیم کدام یک جواب می دهد.