مصرف 86 درصد منابع آبی تجدیدشونده در ایران

هر ساله حدود 110 هزار میلیارد مترمکعب آب به صورت نزولات جوی بر سطح خشکی‌های کره زمین فرو می‌ریزد که از این رقم حدود 70 هزار میلیارد مترمکعب تبخیر می‌شود. تفاوت این 2 رقم 40 هزار میلیارد مترمکعب است که منابع تجدید شونده آب کره زمین را تشکیل می‌دهد. از این مقدار، 110 میلیارد مترمکعب سهم منابع آب تجدیدشونده ایران است؛ کمتر از 0.3 درصد.

سالانه حدود ۱۱۰ میلیارد مترمکعب منابع آب تجدیدشونده در کشور داریم که بر اساس استانداردهای جهانی، هر کشوری به طور مطلوب باید ۴۰ درصد و در حالت حداکثری ۶۰ تا ۷۰ درصد از این منابع را مصرف کند، اما در ایران این رقم در حدود ۸۶ درصد است.

این 110 میلیارد مترمکعب تا 1383 به طور متوسط بلندمدت 130 میلیارد مترمکعب بود که با کاهش بارش ها در 5 سال اخیر به 120 میلیارد مترمکعب رسید و طی 2 سال اخیر این رقم در مرز 105 تا 110 میلیارد مترمکعبی قرار گرفته است.

از مجموع 110 میلیارد مترمکعب منابع آبی تجدید شونده، اگر 60 درصد یعنی 66 میلیارد مترمکعب در سال آب مصرف کنیم، به طور مناسب از منابع آب تجدیدشونده، سهم برای محیط زیست و آبخوا‌ن‌ها گذاشته‌ایم. گرچه مصرف تا 70 درصد منابع آب تجدیدشونده نیز کم اشکال عنوان می‌شود اما در این خصوص توصیه‌های جهانی برای دوری از تنش‌های آبی، مصرف 40 درصدی منابع آب تجدیدشونده است.

دلیل مشخص شدن سقف 70 درصدی از منابع آب تجدیدشونده این است که حداقل 30 درصد منابع آب تجدیدشونده هر کشور سهم محیط زیست آن کشور است که اگر از آن برای مصرف برداشت کنیم، خسارت‌های بعضا غیرقابل جبرانی به محیط زیست و منابع آب شیرین کشور وارد کرده‌ایم.

اگر طبق استانداردهای جهانی، میزان آب مجاز قابل استفاده را 70 درصد از منابع تجدیدشونده آب بدانیم، میزان آب قابل مصرف در ایران سالانه 77 میلیارد مترمکعب است در حالی که هم‌اکنون مصرف سالانه آب در ایران حدود 95 میلیارد مترمکعب است. به عبارتی ما 86 درصد از منابع آبی تجدیدشونده کشور را مصرف می‌کنیم و نیمی از سهم محیط زیست را نیز به مصرف اختصاص داده‌ایم.

این موضوع دلیلی بر کاهش شدید سطح سفره‌های زیرزمینی آب و خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌های کشور است. ایران اکنون دارنده بیشترین رکوردهای سالانه نشست زمین در جهان است.