توافق کاهش تولید اوپک وغیراوپک در آستانه تمدید
21 هفته از آغاز سال 2017 میلادی می‌گذرد و آمار منابع غیر رسمی نشان می‌دهد که در این مدت کشورهای عضو اوپک و غیرعضو در این سازمان کم و بیش به وعده خود در توافق کاهش تولید نفت خام متعهد بوده‌اند. توافقی که به موجب آن 13 عضو اوپک دست به دست هم دادند تا به مدت شش ماه از اول سال 2017 روزانه یک میلیون و 200 هزار بشکه از تولید سازمان کاسته شود و به سقف 32 میلیون و 500 هزار بشکه در روز برسد . براساس این توافق 11 کشور غیرعضو در این سازمان هم در این مدت روزانه 600 هزار بشکه نفت از تولید خود کاستند.
چهارم خردادماه نشست بعدی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) و کشورهای غیر عضو در این سازمان برگزار خواهد شد و دراین نشست در مورد تمدید توافق کاهش تولید تصمیم‌گیری خواهد شد. خالد الفالح وزیر انرژی عربستان سعودی می‌گوید: همه کشورهای تولیدکننده نفت با تمدید توافق کاهش تولید برای 9 ماه دیگر موافق هستند. در نگاه اول عجیب به نظر می‌رسد که 24 کشور نفت خیز از جمله عربستان، ایران، روسیه و عراق بر سر یک موضوع به این اندازه با هم متحد باشند اما واقعیت دارد. چراکه صحبت از همکاری برای تأمین منافع کشورشان است. هرچند که هر کشور شرط و شروط خاص خود را دارد.
کشورهای تولیدکننده غیرعضو اوپک مانند جمهوری آذربایجان، بحرین، بولیوی، برونئی، گینه استوایی، قزاقستان، مالزی، مکزیک، عمان، سودان و سودان جنوبی هنوز اعلام نکرده‌اند که این بار هم می‌خواهند در توافق کاهش تولید شرکت کنند یا خیر اما روسیه که با کاهش 300 هزار بشکه در روز از تولید خود سردمدار این توافق است، اعلام کرده از تمدید توافق کاهش تولید با اوپک استقبال می‌کند.
براساس اظهارات مقامات نفتی، توافق اوپک و غیر اوپک که برای نخستین بار از سال 2008 میلادی تاکنون شکل گرفته توانسته است سازوکار درستی بر بازار نفت حاکم کند. واضح‌ترین دستاورد این توافق حفظ قیمت نفت در کانال 50 دلار برای هر بشکه و بازگرداندن ثبات به بازار نفت است که توانسته سود کشورهای شرکت‌کننده در این توافق را تأمین کند. اما توافق اوپک و غیر اوپک بنیادی‌ترین تغییر را درعرضه و تقاضای بازار جهانی نفت خام ایجاد کرد. ساختار بازار در این مدت توانست به تعادل نزدیک شود به طوری که 24 کشور شرکت‌کننده در این توافق نزدیک به 300میلیون بشکه مازاد تجاری نفت در کشورهای توسعه یافته را تعدیل کردند و تعادل میان عرضه و تقاضا را به بازار جهانی نفت خام بازگرداندند. حال اگر توافق به هر شکلی برای 9 ماه دیگر تمدید شود، امکان دارد که مازاد تقاضا در بازار شکل بگیرد و مفهوم آن افزایش قیمت نفت به رقمی فراتر از 60 دلار برای هر بشکه است.
اکنون ایران به عنوان یکی از اعضای مؤثر اوپک، برای تمدید توافق اعلام آمادگی کرده است. بیژن زنگنه وزیر نفت در آخرین اظهار نظر خود گفته است که اوپک و غیراوپک در این مدت توانسته‌اند یک همکاری تاریخی جدیدی را داشته باشند که موفق هم بوده است . بازار هم نشان داده است که این تصمیم را جدی گرفته است زیرا با این توافق قیمت‌ها در محدوده 55 دلار قرار گرفت و معلوم شد که اوپک به کاهش تولید خود عمل می‌کند.
فکر می‌کنم که اکثریت مایل هستند این تصمیم تداوم یابد و اگر چنین باشد ما هم از تصمیم اکثریت قاطع حمایت می‌کنیم و آن را قبول داریم. البته ناگفته نماند که ایران از طرح کاهش تولید نفت خام نه تنها معاف بود بلکه اجازه داشت میانگین 90 هزار بشکه در روز به تولید خود در 6 ماهه نخست سال 2017 بیفزاید. اکنون تمدید توافق اوپک درحالی مطرح می‌شود که ایران توانسته این 90هزار بشکه را به تولید روزانه خود بیفزاید و آمادگی دارد که بیش از این مقدار تولید کند. در حال حاضر تولید نفت خام ایران روزانه حدود 4 میلیون بشکه است. بر این اساس در توافق جدید باید برای ایران و دیگر کشور ها سهمیه‌ای جدید لحاظ شود.
