همه بر تمدید توافق تاکید دارند
اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) فردا برای بررسی سیاستهای خود در نیمه دوم سال جاری میلادی در وین اتریش گردهم می آیند؛ کشورهای تولیدکننده غیرعضو اوپک مانند جمهوری آذربایجان، بحرین، بولیوی، برونئی، گینه استوایی، قزاقستان، مالزی، عمان، سودان و سودان جنوبی هنوز اعلام نکردهاند که این بار هم میخواهند در توافق کاهش تولید شرکت کنند یا خیر اما روسیه که با کاهش ۳۰۰ هزار بشکه در روز از تولید خود سردمدار این توافق است، اعلام کرده از تمدید توافق کاهش تولید با اوپک استقبال میکند. برخی کشورهای دیگر نیز مانند الجزایر، مکزیک، کویت، عربستان به وضوح از تمدید توافق اوپک حمات کرده اند.
نورالدین بوطرفه، وزیر انرژی الجزایر اعلام کرد: این کشور و عربستان از تمدید توافق کاهش تولید برای 9 ماه دیگر حمایت میکنند. بوطرفه گفت: دو کشور از حفظ چارچوب همکاری سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با کشورهای تولیدکننده نفت غیر عضو این سازمان در سال 2018 میلادی، حمایت می کنند.
آلدو فلورس کروگا، معاون وزیر هیدروکربری مکزیک نیز دیروز اعلام کرد این کشور از تمدید توافق اوپک برای کاهش تولید نفت به عنوان راهی برای تثبیت بازار و جذب سرمایه در صنعت نفت این کشور حمایت می کند. او اعلام کرد که اعضای اوپک بهتر است برنامهها برای کاهش هماهنگ تولید نفت را تا سال 2018 میلادی تمدید کنند و به احتمال زیاد همین کار را هم خواهند کرد.
عصام المرزوق وزیر نفت کویت نیز دیروز اعلام کرد: تولیدکنندگان نفت توافق دارند که هر کار لازم برای بازگشت توازن به بازار نفت باید انجام شود، اما تصمیم درباره کاهش تولید باید همه طرفها را راضی کند. ما درباره لزوم انجام هر کار لازم برای بازگشت توازن به بازار نفت توافق داریم و همه گزینهها قابل طرح هستند.
در این میان، وزارت نفت نروژ دیروز در بیانیه ای اعلام کرد این کشور هیچ برنامه ای برای کاهش تولید نفت ندارد و گفت: ما در موقعیتی نیستیم که تنظیم تولید جزو برنامههای ما باشد.
مهمترین دستاورد توافق، حفظ قیمت نفت در کانال ۵۰ دلار
براساس اظهارات مقامات نفتی، توافق اوپک و غیر اوپک که برای نخستین بار از سال ۲۰۰۸ میلادی تاکنون شکل گرفته توانسته است سازوکار درستی بر بازار نفت حاکم کند. واضحترین دستاورد این توافق حفظ قیمت نفت در کانال ۵۰ دلار برای هر بشکه و بازگرداندن ثبات به بازار نفت است که توانسته سود کشورهای شرکتکننده در این توافق را تأمین کند. اما توافق اوپک و غیر اوپک بنیادیترین تغییر را درعرضه و تقاضای بازار جهانی نفت خام ایجاد کرد. ساختار بازار در این مدت توانست به تعادل نزدیک شود به طوری که ۲۴ کشور شرکتکننده در این توافق نزدیک به ۳۰۰میلیون بشکه مازاد تجاری نفت در کشورهای توسعه یافته را تعدیل کردند و تعادل میان عرضه و تقاضا را به بازار جهانی نفت خام بازگرداندند. حال اگر توافق به هر شکلی برای ۹ ماه دیگر تمدید شود، امکان دارد که مازاد تقاضا در بازار شکل بگیرد و مفهوم آن افزایش قیمت نفت به رقمی فراتر از ۶۰ دلار برای هر بشکه است.
اکنون ایران به عنوان یکی از اعضای مؤثر اوپک، برای تمدید توافق اعلام آمادگی کرده است. بیژن زنگنه وزیر نفت در آخرین اظهار نظر خود گفته است که اوپک و غیراوپک در این مدت توانستهاند یک همکاری تاریخی جدیدی را داشته باشند که موفق هم بوده است . بازار هم نشان داده است که این تصمیم را جدی گرفته است زیرا با این توافق قیمتها در محدوده ۵۵ دلار قرار گرفت و معلوم شد که اوپک به کاهش تولید خود عمل میکند.
منابع ثانویه بازار نفت، تولید نفت ایران در ماههای آوریل، مارس و فوریه را به ترتیب سه میلیون و ٧۵٩ هزار بشکه، سه میلیون و ٧٩٣ هزار بشکه و سه میلیون و ٨١٩ هزار بشکه در روز گزارش کردهاند، این آمارها به این معناست که ایران حداکثر نزدیک به آنچه تفاهم شده بود بر تولید نفت خود افزوده است، مقامهای ایرانی معتقدند که منابع ثانویه همواره تولید نفت ایران را کمتر از میزان واقعی خود منتشر میکنند.
پایبندی 96 درصدی به توافق اوپک
کاهش عرضه سبب شد قیمت های جهانی نفت خام در سطوح حداقل 50 دلار برای هر بشکه باقی بماند، اگر این توافق صورت نمیگرفت ممکن بود شاهد افت شدیدی در قیمتهای جهانی نفت خام باشیم. آمارها نشان می دهد میزان پایبندی اوپک به برنامه کاهش عرضه حدود 96 درصد بوده است.
برنامه کاهش عرضه اوپک در ابتدا توانست افزایش قیمت را به بازار تحمیل کند اما اینکه این سطح قیمت پایدار خواهد بود یا خیر به ادامه کاهش عرضه بستگی خواهد داشت. انتظاراتی که از تقاضای جهانی برای نفت خام میرود و همچنین عواملی مانند تولید نفت آمریکا که اوپک در آنها تأثیری ندارد نیز از دیگر عواملی هستند که در تعیین سطح قیمت ها تأثیر گذار خواهند بود.
احتمالا اوپک در نشست فردا در وین برنامه کاهش عرضه خود را برای یک دوره 6 ماهه دیگر و یا حتی 9 ماه تمدید خواهد کرد. اعضای اوپک با تمدید برنامه کاهش عرضه نفت خام در بازار می توانند سبب تداوم رشد قیمت جهانی نفت در بازار شوند. اوپک باید شرایط بازار نفت را دوباره در نظر گیرد و نگاهی دوباره به ادامه کاهش عرضه نفت در بازار و میزان تقاضا و همچنین رشد جهانی اقتصادی کند.
پایبندی به کاهش تولید اوپک بیش از آن مقداری بوده که بسیاری از کارشناسان پیش بینی آن را داشتهاند و نشانههایی وجود دارد که این کاهش تأثیری در قیمت جهانی نفت داشته و به نظر میرسد که این توافق هم اکنون موفق بوده و به نتایج دلخواه رسیده است.
بازارهای نفت هیچ گاه دقیقا متوازن نیستند اما هم اکنون بازار از حالت مازاد عرضه به سمت توازن در حرکت است. تمدید 6 ماهه و یا 9 ماهه توافق اوپک به فروکش کردن عرضه کلی نفت در جهان منجر خواهد شد.
تقاضای جهانی نفت در سال ٢٠١۶، روزانه ٩۵ میلیون و ١٠٠ هزار بشکه بود که پیش بینی میشود امسال یک میلیون و ٣٠٠ هزار بشکه در روز افزایش یابد، از این میزان ۵٧ میلیون و ٣٠٠ هزار بشکه آنرا کشورهای غیر عضو اوپک تامین کردهاند، اوپکیها ماه گذشته میلادی در مجموع ٣١ میلیون و ٧٣٢ هزار بشکه در روز نفت تولید کردهاند، در حالی که این رقم در سه ماه چهارم سال ٢٠١۶، بهطور متوسط ٣٣ میلیون و ١٣۴هزار بشکه در روز بود.
سقوط قیمت نفت زیر 45 دلار در صورت عدم توافق
نرسی قربان کارشناس انرژی پیش بینی کرده است اگر این اتفاق نیفتد، دوباره شاهد کاهش قیمت نفت در بازار خواهیم بود. یکی از دلایل کاهش قیمت، افزایش عرضه و مسائل روانی بازار است. یک مقداری از قیمت، مربوط به عرضه و تقاضا و بخشی از آن بر مبنای پیشبینی است. افراد یا کشورهایی که در بازار آینده فعالیت دارند، ممکن است تقاضا را نیز کاهش یا افزایش دهند که در نتیجه روی قیمت نفت تاثیرگذار خواهد بود.
او در ادامه می گوید: مسائل سیاسی، استراتژیک، مسائل اقتصادی بازار جهانی، عرضه و تقاضا، بازارهای آینده و بورس بازی در قیمت نفت تاثیرگذار هستند، ولی به نظر میآید که نفت در یک محدوده ۴۵ تا ۵۵ دلاری در حال حرکت است. اگر توافق اوپک انجام نشود، مرز ۴۵ دلار شکسته خواهد شد و قیمت، روند نزولی را طی میکند از سوی دیگر اگر توافق انجام شود، احتمال دارد به بیش از ۵۵ دلار برسد.
