ایران منتظر گزارش بیمه‌ها باشد
کارشناس نفت و انرژی می‌گوید: مسائل حقوقی ساچی بسیار پیچیده است؛ به این دلیل که حادثه در آب‌های چین رخ داد وکشتی در آب‌های ژاپن غرق شده است.
محمود خاقانی در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین با بررسی حادثه سانچی گفت: نفتکش سانچی با سرمایه‌گذاری قابل توجهی که قبل از خصوصی سازی شرکت ملی نفت کش ایران، از سال ۱۳۸۴ برای ساخت سفارش داده شده و در سال ۲۰۰۸ میلادی ساخت آن تکمیل و تحویل داده شد. سانچی نفتکشی از نوع نفتکش‌های مدرن محسوب می‌شد.
او ادامه داد: پس از وقوع حادثه، به طور طبیعی چینی‌ها و کسانی که خود را به منطقه رساندند؛ از خطر آلوده شدن منطقه بسیار نگران بودند،آنها بیشترین سعی را در کنترل و خاموش کردن آتش داشتند. اما، وقتی متوجه شدند که کنترل آتش به این سادگی‌ها نیست ترجیح دادند که محموله نفتکش به جای اینکه منطقه ودریا را آلوده کند بسوزد.
مقصر تصادف کدام کشتی است؟
خاقانی با اشاره به وضعیت کشتی سانچی و کشتی چینی که تصادف کرده، اظهار داشت: نفتکش سانچی حدود ۱۶۴ هزار تن وزن داشت و وزن محموله آن ۱۳۶ هزار تن متریک، معادل ۹۶۰ هزار بشکه میعانات گازی بود که از پارس جنوبی بارگیری شده بود. ٖکشتی فله بری که با سانچی تصادف کرد، بنام CF کریستال حامل گندم از مبدا آمریکا به مقصد چین و بیمه بوده است. محموله سانچی را شرکت کره جنوبی بنام‌هانوا توتال پتروشیمی خریده بود.
او افزود: براساس گزارش نشریه پلاتس، بابت محموله ای که از دست رفته، بیمه خسارت شرکت هانوا را پرداخت خواهد کرد. ضمنا این شرکت هیچگونه مسئولیتی از بابت خسارات وارد شده به محیط زیست محل حادثه، غرق شدن نفتکش و یا موضوع تصادف ندارد.
خاقانی با اشاره به اینکه «نفتکش‌ها بیمه برجام اند»، گفت: پس از توافق برجام بیمه‌های بین‌المللی از تاریخ ۲۰ فوریه ۲۰۱۷ شروع به بیمه کردن نفتکش‌های که حاوی نفت خام، فرآورده‌های نفتی، میعانات گازی وغیره ازجمله نفتکش‌های متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران شدند. حدود نیمی از ۶۵ فروند نفتکش‌های شرکت ملی نفتکش ایران درحال حاضر بیمه بین المللی هستند. درواقع شرکت‌های بیمه به این منظور روشی را تعریف کردند که برای بیمه محموله‌های نفتی و گازی ایرانی و نفتکش‌های ایرانی نیازی به مشارکت همتاهای آمریکایی نباشد.
او ادامه داد: باید بررسی شود که چرا کشتی باری چینی ناگهان به سانچی برخورد کرد و سالم مانده است. بنابراین اگر عمدی در کار باشد، آنها می‌دانستند که نقطه ضعف این نفتکش کجاست. در دریاها، همه باید مانند پلیس فکر کرد و نه مانند قاضی. طرفی که در حال حاضر نگران است و وارد عمل خواهد شد، شرکت‌های بیمه هستند.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: ۳۰ درصد خسارت دو شرکت بیمه ایران پرداخت کنند، ۷۰ درصد دیگر شرکت خارجی پرداخت خواهد کرد. اما موضوع حقوقی این حادثه خیلی پیچیده است. چون نمی دانیم که باری که بر این کشتی بوده به چه نحوی فروخته شده است.
او گفت: اگر باری که در بندرعسلویه بارگیری شده، FOB باشد دیگر مسئولیت محموله با فروشنده که ایران بوده، نیست و محموله متعلق به خریدار است. بنابراین محموله را خود خریدار بیمه می‌کند و کشتی را صاحب شکتی بیمه می‌کند. اما اگر CIF باشد، فروشنده هم بیمه محموله را عهده دار شده و هم هزینه حمل را می‌دهد. از کشتی که محموله تحویل داده شد، صاحب خریدار می‌شود. اگر این چنین باشد همه ضرر و زیان‌ها با فروشنده است.
ایران می‌تواند از چین شکایت کند؟
این کارشناس نفت و انرژی با تاکید بر اینکه «همه باید منتظر باشند و هر اظهارنظری می‌تواند برعلیه کشور استفاده شود»، گفت: ایران باید منتظر باشد تا شرکت‌های بیمه بررسی‌هایشان را نهایی کنند و گزارش خود را منتشر کنند. اگر کشتی باری مقصر باشد، مانند خودرویی که تصادف می‌کند، کشتی‌ها هم بیمه دارند. به عبارتی بیمه گذار آن کشتی باید خسارت کشتی را بپردازد. اما مسائل حقوقی این موضوع بسیار پیچیده است. به این دلیل که حادثه در آب‌های چین رخ داد و در آب‌های ژاپن غرق شد.
او گفت: کشتی نیز با پرچم ایران حرکت نمی کرده و با پرچم پاناما در حال طی کردن مسیر بوده است.
خاقانی با اشاره به دلیل حرکت نفتکش ایران با پرچم پاناما، گفت: اگر چه مالکیت کشتی به شرکت ملی نفت کش ایران متعلق بوده، اما ملیت کشتی پانامایی بوده است. افرادی که سمت‌های سیاسی دارند وارد موضوع با اظهار نظرهای غیر تخصصی نشوند، ممکن است هرگونه اظهار نظری زمان بررسی به زیان یا منفعت شخصی تمام شود.
چرا پاناما؟
این کارشناس نفت و انرژی بیان کرد: در دنیای کشتیرانی و حمل و نقل بین المللی جو خاصی حاکم است؛ به طور مثال کشتی‌هایی که پرچم ایران دارند، برای ورود به برخی بنادر دچار مشکل می‌شوند. البته این شرایط مربوط به ایران نیست. پاناما شرایط اقتصادی فراهم کرده که از خیلی از شرکت‌ها مالیات نمی گیرد. نوعی درآمد زایی برای پاناما است. به همین ترتیب پرچم پاناما بر این نفتکش زده شده بود.
