«آزادگان» اسیر ابهامات جهانگیری راست میگوید یا زنگنه و کاردر؟
«خدا را خوش میآید که وقتی یک میدان نفتی مشترک وجود دارد و این دولت میخواهد بیشتر از گذشته از آن بهرهبرداری کند، بیاییم و برای آنکه برداشت بیشتر از میدان مشترک به نام این دولت ثبت نشود، کاری کنیم که سرمایهگذاری خارجی در این زمینه انجام نشود؟ ما برای این کارهایمان جواب داریم؟».
به گزارش بخش تحلیلی انرژی امروز، این جملات بخشی از اظهارات اسحاق جهانگیری ، معاون اول رییسجمهوری، است که عصر امروز در جلسه شورای اداری استان البرز بیان شده است.
جهانگیری در این سخنان، صریحا از ستیزهجویی و مانعتراشی مخالفان سیاسی دولت در برابر جلب سرمایه خارجی در یک میدان نفتی مشترک انتقاد کرده است. اما این میدان نفتی کدام است که دامنه چالشهای آن از وزارت نفت و مخالفان آن، فراتر رفته و دومین مقام کابینه را به ورود مستقیم واداشته است؟
به نظر میرسد، میدان مورد بحث «آزادگان» باشد. میدان نفتی آزادگان با ذخیره درجای ۳۲ میلیارد بشکه، چهارمین میدان نفتی ایران و بزرگترین میدان مشترک کشور محسوب میشود. این میدان در لایه اصلی خود یعنی سروک، با میدان مجنون عراق مشترک است.
سایه تردید در مناقصه آزادگان
با گذشت دو سال پس از اجرایی شدن برجام و درحالیکه انتظار میرفت وزارت نفت با انعقاد قراردادهای جدید نفتی بهسرعت روند توسعه این میدان را که در دوران تحریم و با خروج شرکتهای اینپکس ژاپن و CNPC چین عملا متوقف شده بود، از سر گیرد؛ اما این امر تاکنون محقق نشده و چشمانداز روشنی هم درباره آن وجود ندارد.
مقامات وزارت نفت از جمله بیژن زنگنه ، علی کاردر و غلامرضا منوچهری هر از چندگاه در مصاحبههای خود از درحال انجام بودن روند مناقصه میدان نفتی آزادگان خبر میدهند و مدعی هستند تاخیر آن، صرفا به دلایل فنی است و خود شرکت ملی نفت در حال محاسبه و انتخاب میان پیشنهادهای دریافتی است.
طبق آخرین اظهارات مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، برگزاری مناقصه میدان نفتی آزادگان در مرحله مطالعات فنی قرار دارد. علی کاردر دراینباره گفته است: «نتایج مطالعاتی که توسط برخی شرکتها ارائه شد کامل نبود و به همین دلیل این گزارشها مجددا برای تکمیل به شرکتها بازگردانده شد».
وی در مورد فرآیند برگزاری مناقصه میدان نفتی آزادگان، توضیح داد: شرکتهای مختلف نتیجه مطالعات و گزارشهای فنی خود در مورد میدان نفتی آزادگان را به شرکت ملی نفت ایران ارسال کردند، اما از آنجایی که گزارش فنی برخی از شرکتها کامل نبود مجددا این گزارشها را برای تکمیل به شرکتها بازگردانده شد.
معاون وزیر نفت با بیان اینکه «برخی شرکتها در حال اصلاح نتایج فنی مطالعات خود هستند»، اظهار کرد: به طور کلی باید گفت برگزاری مناقصه میدان نفتی آزادگان در مرحله مطالعات فنی قرار دارد. اسامی شرکتها بعد از بررسی مطالعات فنی اعلام خواهد شد.
به گفته کاردر، هفت شرکت به طور جدی خبر مناقصه آزادگان در حال مذاکره هستند. طبق اخبار منتشرشده، شل، اینپکس، توتال و OMV اتریش از شرکتهایی است که نام آنها در این مناقصه به طور جدی برده میشود.
وزیر نفت نیز 31 مرداماه امسال در کارگاه مناقصه میدان نفتی آزادگان اعلام خبر حضور تعدادی از مدیران شرکتهای خارجی برای حضور در کارگاه مناقصه میدان آزادگان گفته بود: «فرآیند برگزاری این مناقصه، هفت یا هشت ماه به طول میانجامد که این روند طبیعی است».
بیژن زنگنه یادآور شد: میدان آزادگان، میدان بزرگی است، باید طرفهای خارجی ابتدا پیشنهاد فنی و سپس مالی خود را به ترتیب ارائه دهند تا سرانجام برنده اعلام شود.
اگر نقطه صفر مناقصه آزادگان را زمان اظهارات زنگنه قرار دهیم (درحالیکه فرآیند برگزاری مناقصه از ماهها قبل از آن آغاز شده بود)؛ قاعدتا تا پایان سال جاری، این مناقصه باید برگزار شود. درحالیکه نه از اظهارات مسئولان وزارت نفت و نه اخبار رسانههای داخلی و خارجی، پیشبینی نمیشود چنین اتفاقی رخ دهد.
فشارهای خارجی، کارشکنی داخلی
در این شرایط، به نظر میرسد تهدیدهای دونالد ترامپ علیه ایران در این تاخیرها موثر بوده است و آنطور که امیرحسین زمانی نیا ، معاون امور بینالملل وزیر نفت، اخیرا به «انرژی امروز» گفته بود؛ «فضای صنعت نفت ایران را خاکستری و ابهامآود کرده است».
اما فراتر از حملات ترامپ علیه ایران و تهدیدها و ادعاهای او، به نظر میرسد کارشکنیهای داخلی مخالفان سیاسی دولت و دلواپسان هم در بلاتکلیفی میدان نفتی آزادگان موثر بوده است.
ورود معاون اول رییسجمهور به این موضوع و گلایه صریح وی از جریاناتی که میخواهند «برداشت بیشتر از میدان مشترک به نام این دولت ثبت نشود»؛ نشان از آن دارد که برخلاف گفتههای زنگنه، کاردر و سایر مسئولان وزارت نفت آنچه باعث تاخیر در اعلام نتایج مناقصه میدان نفتی آزادگان شده؛ نه مسایل و وسواسهای فنی که فشارهای سیاسی بینالمللی و کارشکنیهای سیاسی داخلی علیه صنعت نفت ایران است.
انتظار میرود در این شرایط، مسئولان وزارت نفت نیز با معاون اول رییسجمهور همراه شوند و با تشریح کارشکنیها و فشارها در برابر امضای قراردادهای جدید نفتی (مخصوصا در میدان نفتی مشترک آزادگان) از شرایط رکود و انفعال خارج شوند و با نسیج همه امکانات ممکن برای امضای دومین قرارداد (پس از قرارداد توتال در فاز 11 میدان گازی پارس جنوبی)، اندکی امید و تحرک را به بدنه سرخورده و مایوس صنعت نفت کشور بازگردانند.
