ایران برای وجهه سیاسی خود با چین همکاری کند
یکی از بنیانگذاران دانشگاه دریایی خارک گفت: بر اساس سیستمها و کنوانسیونهایی که در دریا حاکم است کشوری که کشتی در آبهای آن کشور غرق شده است، مسوولیت دارد که با این آلودگی مقابله کند تا کمترین صدمه به محیط زیست وارد شود.
دکتر پرویز باورصاد، استاد دریانوردی دانشگاه خلیج فارس در گفتوگو با خبرنگار بینالملل و توسعه پایدار «انرژی امروز» گفت: غرق شدن نفتکش ایرانی ابعاد بسیاری دارد و از بسیاری جهات قابل بررسی است. میتوان این سانحه را از ابعاد حقوقی بررسی کرد، از بعد سوانح دریایی بررسی کرد. یکی از ابعاد بسیار مهم این حادثه بعد حقوقی آن است. و حالا که با غرق شدن نفتکش یک لکه نفتی هم در دریا پیدا شده است، میتوان از ابعاد محیط زیستی این حادثه را بررسی کرد.
این دانشآموخته دکتری حمل و نقل دریایی و ترانزیت از انگلستان در خصوص ابعاد حقوقی غرق شدن سانچی گفت: هر حادثهای که در دریاهای آزاد به وقوع میپیوندد تابع قوانین و پیمانها و کنوانسیونهای بینالمللی و سازمان بینالمللی دریانوردی است. این پیمانها نشان میدهند که اگر برای یک کشتی مشکلی در دریا به وجود میآید کشور صاحب پرچم این کشتی یا کشور صاحب کشتی چه تعهداتی دارند. این حادثه در واقع غیرقابل کنترل بوده و جزو حوادث غیرمترقبه است.
باورصاد که یکی از بنیانگذاران دانشگاه دریایی خارک هم هست؛ ادامه داد: الان مهمترین موضوع مطرح جلوگیری از پراکنده شدن لکه نفتی است. از حوادث مشابه به این حادثه کشتی آموکوکادیز بود که در دهه 70 در سواحل انگلستان و فرانسه غرق شد، صدها هزار تن نفت سیاه وارد سواحل شد. هنوز که هنوز است آثار محیط زیستی این حادثه بر دریا را میتوان دید. چون محیط زیست دریا بسیار شکننده است. بنابراین، در حال حاضر مشکل آلودگی هست که سوخت سنگین و گازوئیل کشتی تولید میکند. این سوختها با توجه به انفجارهای کشتی به تدریج شروع به نشت خواهند کرد.
باورصاد تصریح کرد: بر اساس سیستمها و کنوانسیونهایی که در دریا حاکم است کشوری که کشتی در آبهای آن کشور غرق شده است، مسوولیت دارد که با این آلودگی مقابله کند تا کمترین صدمه به محیط زیست وارد شود.
به گفته معاون سابق دانشگاه دریانوردی چابهار، کشتی در واقع مالکیت سرزمینی دارد. یعنی اگر کشتی با پرچم ایران بود انگار که بخشی از خاک ایران بود. بنابراین از نظر قلمرو سرزمینی ما باید توجه لازم را به این کشتی داشته باشیم.
باورصاد تاکید کرد: در بحث مقابله با این لکه نفتی باید ایمنی لازم را هم در نظر بگیرند. ممکن است این فرایند مشکلاتی برای ایمنی افراد به وجود آورد. در هر صورت باید سوخت باقیمانده در کشتی را در داخل بارجهایی در سطح دریا تخلیه کنند.
وی در خصوص کنوانسیونهای مربوط به مقابله با آلودگی دریا هم گفت: برای مقابله با آلودگی حاصل از نفتکشها کنوانسیون مارپل MARPOL را داریم. ایران هم عضو این کنوانسیون هست. بنابراین هم شرکت ملی نفتکش ایران که مالک کشتی هست و هم صاحب محموله که ایران هست باید با توجه به آلودگیهایی که ایجاد شده و مسائل زیست محیطی این نفتکش، نهایت همکاری را داشته باشند تا کشور چین بتواند عوارض زیست محیطی دریایی این نفتکش را کاهش دهد.
باورصاد با مراجعه به تاریخ حوادث نفتی از حادثه خارک 5 یاد کرد و افزود: بیست سال پیش یک کشتی به نام خارک 5 در سواحل اسپانیا دچار مشکل شد و از همین کشتی چقدر استفاده سیاسی علیه جمهوری اسلامی شد و مدام میگفتند ایران کفایت دریانوردی ندارد.
رییس سابق دانشگاه خرمشهر تاکید کرد: استانداردهای شرکت ملی کشتیرانی ایران در بالاترین سطح خودش هست. کشتیرانی ایران بعد از برداشته شدن تحریمها جان تازهای گرفت. والا قبل از برجام تمام این ناوگان کشتیهای ما در بندر بیکار مانده بودند.
او که دوره مدیریت عملیات بندری از دانشگاه رتردام هلند را در کارنامه خود دارد ادامه داد: در مسائل محیط زیستی چون همه دنیا خیلی ملاحظه دارند ایران هم باید نهایت همکاری را با این کشورهای دیگر داشته باشد. تا هم از نظر محیط زیستی این خسارتها کم شود و هم از نظر وجهه سیاسی برای ایران مفید خواهد بود. وقتی ما در بابالمندب در حال مبارزه با راهزنان دریایی هستیم پس در دریای چین هم میتوانیم اقتدار خودمان را نشان دهیم. در این حادثه با توجه به تجربهای که سیروس کیانارثی، مدیرعامل شرکت ملی نفتکش و محمد راستاد مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی دارند، میتوان این مسئله بینالمللی را به نحو احسنت مدیریت کنند.
رییس سابق دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه خلیج فارس در پایان تاکید کرد: این کشتی در آبهای چین بوده مسوولیتش هم برعهده چین است. کنوانسیون مارپل هست که تصمیم میگیرد که هزینههای پاکسازی آلودگیهای زیست محیطی این حادثه بر عهده چه کشوری باشد. بر اساس نوع آلودگی هم روشهای مختلف مقابله با این آلودگی وجود دارد.
