میشد سانچی غرق نشود چرا گازهای سمی به کریستال نرسید؟
مراسم گرامیداشت خاطره شهدای نفتکش سانچی با حضور مقامهای کشوری و لشکری، امروز در نخستین روز بهمنماه در مدرسه شهید مطهری با حضور اعضای هیات دولت و رییس آن، برگزار شد.
به گزارش خبرنگار پالایش «انرژی امروز»، دی ماهی که گذشت برای روح ایران همراه با رنج بود، رنج از دست دادن جوانان و سرمایههای انسانی در دریای چین. سانچی سوخت و غرق شد اما هنوز پرسشهایی هست که پاسخی برای آنها وجود ندارد تا وقتی که درمورد چگونگی بروز این تصادف و امدادرسانی، با اطلاعات جعبه سیاه و … شفافسازی شود. برای شفافیت بیشتر ابعاد حادثه به سراغ کاپتان محمد سمیعی، کارشناس حمل و نقل دریایی و دبیرکل سابق اتحادیه مالکان کشتی رفتیم.
سانچی در دریای چین تصادف کرد حدود هشت روز سوخت و در نهایت غرق شد؛ به نظر شما اقدامات صورت گرفته در زمینه نجات سانچی کافی بود و مدیریت زمان در این بحران به درستی صورت گرفت؟
سانچی میتوانست خاموش شود و غرق نشود؛ در این ارتباط کمکهای صورت گرفته بسیار کم بوده و اصلا به اندازه کافی انجام نشد؛ حتی قرار بود با توجه به حرکت کشتی به سمت ژاپن، از آن کشور برای کمک بیایند اما این اقدام دیر انجام شد. طبیعی است وقتی کشتی به نوعی در آتش میسوزد و درجه حرارت آن به 900 درجه سانتیگراد میرسد، آهن در بخشهایی ذوب شود، به همین علت هم کشتی غرق شد؛ کشتی نباید غرق میشد؛ نباید.
البته بحث این نیز هست که گازهای سمی در محیط بسیار بود و متصاعد میشد و کسانی که برای کمک می آمدند گازها را استنشاق میکردند؛ یکی از علتها هم این است که به دلیل مشکلات تنفسی گرفتار شدند و کمک رسانی تحت تاثیر قرار گرفت.
گفته میشود وقتی یک یا دو آتشخوار میتوانند برای کمک بروند، باید تعداد بیشتری و حدود شش آتشخوار حداقل به محل رفته و برای خاموش شدن حریق تلاش میکردند؛ آیا تعداد آتشخوارها به نظر شما کافی و تلاش چین حداکثری بود؟
بله، آتشخوار بسیار کم بود. وقتی چنین اتفاقی برای کشتیای میافتد که معادل یک میلیون بشکه بار بسیار حساستر از بنزین دارد، حتما آتش، با دو آتشخوار آن هم در کشتیای که حداقل 230 متر طول و حدود 60 متر عرض دارد، خاموش نمیشود؛ اصلا این امر امکان پذیر نبود. باید حداقل چهار تا شش آتشخوار در اطراف فعال میبوده، طبیعتا پرتاب آب با فشار از حرکت مستقیم گازهای سمی به سمت افرادی که کمک میکردند نیز جلوگیری میکرد چرا که گاز به سمت بالا حرکت میکند.
قبول دارم که خیلی دیر هردوطرف چه چین و چه ایران کمکهایی که باید و شاید را انجام دادند؛ معتقدم اقدامات لازم را انجام ندادند.
گفته میشود احتمالا خدمه سانچی به سمت safe room رفتند و از طرف دیگر گفته میشود مشخص نیست اگر رسیده باشند، چقدر در اتاق امن با توجه به انتشار گازهای سمی و حرارات بالا دوام میآورند؛ نظر شما در این باره چیست؟
یک جایی را در کشتی به نام safe room درنظر میگیرند که درصورت بروز حادثه همه در آنجا جمع شوند اما اصولا وقتی چنین اتفاقی میافتد به گونهای که گفته میشود؛ کشتی چینی که به نفتکش برخورد کرده، 22 متر فرو رفته و بیرون رانده شده که در نهایت سانچی آتش گرفته، خدمه به جای رفتن به سمت safe room چرا سریعا بیرون نیامدند، قایق نجات را به آب نیانداختند و از کشتی دور نشدند؟! این برای من سوال است. گفته میشود در نتیجه برخورد، کشتی چینی 22 متر در عرض بدنه نفتکش ایرانی فرو رفته، من در عکسها چنین پارگیای از کشتی را ندیدم و فقط شنیدم؛ شنیده ها بسیار زیاد است متاسفانه… واقعیتها هست یا نیست…
وقتی دو کشتی با هم برخورد میکنند و بدنه یک کشتی 22 متر، بدنه کشتی دیگر را میشکافد، چگونه است که خدمه سانچی گازهای سمی را استنشاق کردند اما خدمه کشتی کریستال نه؟
این موضوع برای من هم سوال است. چطور میشود یک کشتی 22 متر در بدنه کشتی دیگر فرو رفته، جلوی کشتی چینی جمع شده و حتما آن کشتی نیز آسیب دیده، آنگاه خدمه چینی که در کشتی بودند یا در آب، گازهای سمی را استنشاق نکردند، شاید بگویند باد مخالف بوده است، با این حال خدمه سانچی نیز میتوانستند از سمت مخالف به بیرون بپرند. وقتی کشتی ای 22 یا 24 متر در بدنه کشتی دیگر فرو رود، بیرون کشیدنش آسان نیست. آهن به آهن گیر میکند.
گفته میشود که ظرف 10 دقیقه میشود نفتکشی مانند سانچی را گشت، چطور در گشت نیمساعته و یافتن جعبه سیاه کشتی، تنها دو جسم بیروح یافتند و خبری از سایر خدمه نبود؟
شاید حرارت بخشی که دچار آتش شده بود به قدری بالا بوده که جرات نکردند به آن سمت بروند اما اگر خدمه به safe room رفته باشند نیز میتوانستند به آن اتاق بروند. این شرایط برای من هم سوالات بسیار زیادی را ایجاد کرده است. تصادف صورتگرفته در 100 سال اخیر بسیار عجیب است. چنان تصادفی که کشتیای به این غول پیکری غرق شود.
سانچی چگونه آتش گرفته است؟ آیا وقتی نفتکشی با این شرایط دچار آتشسوزی و انفجار میشود، آتش به کشتی مقابل انتقال نمییابد؟
وقتی کشتی کریستال تصادف کرده برای خروج از بدنه سانچی موتورها را به عقب رانده و این امر موجب ایجاد جرقه و آتش گرفتن محموله سانچی شده است.
اگر کاپتان کشتی مقابل بیدقتی میکرد این آتش به کشتی چینی هم منتقل میشد. اما لزوما آتش منتقل نمیشود.
ایران از چین درخواست مذاکره با ملوانان کریستال را داشته اما اجازه ندادند؛ آیا این عدم اجازه مرسوم است؟
معمولا باید اجازه دهند؛ پس از تصادف، یک گروه کنکاش و تجزیه و تحلیل تصادف را برای بررسی حادثه میفرستند؛ یکی از کنکاشها هم این است که با دریانوردان آن کشتی مصاحبه کنند و ببینند این اتفاق چگونه افتاده است. شاید مساله ای بوده … نمی دانم.
تیم بینالمللیای هم قضیه تصادفات را پیگیری می کند؟
از طرفی کسانی هستند که در ارتباط با تصادفات مطالعه میکنند تا تجربیات را در کتابها برای آیندگان دراختیار بگذارند. از سوی دیگر، در ایران گروهی داریم که تصادفی که در حوزه کشتیها در منطقه انجام میشود، را تجزیه و تحلیل می کنند و راه کار ارائه میشود تا مسوولین کشتیها اطلاع یابند و برای جلوگیری از این اتفاقات ناگوار آماده شوند.
این مطالعات بینالمللی باید به درخواست کشورهای ذینفع باشد یا خیر؟
مطالعات یا باید به درخواست کشورها باشد یا بخش بین المللی IMO این کار را انجام میدهد. لزوما نباید از طریق ایران و چین درخواست شود اما ایران که خودش ذینفع هست باید درخواست دهد.
این درحالی است که ایران برای کمک به خاموشی آتش سانچی و نجات ملوانان نیز از شرکت ها و کشورهای دارای علم و تخصص این امر، درخواست نکرد.
بله، درخواست کمک از سایر کشورها نکرد؛ حتی شنیدم امریکا پیشنهاد کمک کرد که فکر می کنم مخالفت شد.
ژاپن هم دیر آمد؟
برای اینکه کشتی در آبهای چین بود نه ژاپن؛ وقتی نفتکش به سمت آبهای ژاپن رفت، آن کشور هم برای کمک آمد، درواقع باید چین یا ایران از ژاپن درخواست کمک می کردند که این کار صورت نگرفت.
گفته میشود به دلیل تحریم ایران، سانچی با پرچم پاناما فعالیت میکرد. درست است؟
خیر، کشتیها را در برخی کشورها با عوارض کمتر رجیستر میکنند بنابراین بسیاری از مالکان کشتیهایشان را در کشورهایی مثل پاناما که عوارض کمتر برای رجیستر میگیرند، رجیستر میکنند.
از این کارها در دنیا بسیار میشود. سه ـ چهار کشور هستند که عوارض کمتری برای رجیستر کشتیها میگیرند.
آیا ملوانان نفتکشها برای برخورد با حوادث با توجه به حساسیت محموله، آموزش دیدند؟
تمام دریانوردان آموزش کنترل صدمات میبینند و برخی متخصص این کار میشوند؛ من خودم هنگام آموزش در کشتیای که پر از آتش بود، لباس ضد حریق پوشیدم و به داخل کشتی رفتم و با آتش مواجه شدم؛ این آموزش ها را میبینیم و تمرینها را مرتب انجام میدهیم برای اینکه به روز باشیم. در بخش دریا آموزشهای جدید برای مقابله با صدمات حتما دیده میشود تا از تخصص روز برخوردار باشیم.
پس این جای سوال دارد که وقتی کشتی کریستال فرصت خروج از بدنه نفتکش ایرانی را داشته، چطور خدمه سانچی واکنشی برای نجات خود انجام ندادند؟
من پاسخ این پرسش را نمی دانم. این پرسش میتواند مطرح باشد اما من پاسخ آن را نمیدانم.
به گزارش انرژی امروز، پرسش درباره علت و چگونگی حادثه سانچی بسیار است و این امید وجود دارد که با بازگشایی جعبه سیاه نفتکش ایرانی، بخش اعظمی از ابهامات پاسخ داده شود درحالی که سخنگوی شرکت ملی نفتکش، زودتر از گشایش این جعبه ارزشمند، از احتمال آسیب دیدن آن و عدم توان استخراج اطلاعات خبر داده است.
