مرگ توافق هستهای یعنی بازگشت تحریمها
مرگ توافق هستهای ایران منجر به بازگشت تحریمهای شدید نفتی میشود.
اگر برجام لغو شود، رئیسجمهور آمریکا حتما به دنبال راهی برای کاهش صادرات نفت ایران خواهد بود.
دونالد ترامپ به صورت ناگهانی رکس تیلرسون را از وزارت خارجه برکنار کرد. تیلرسون مانع تحقق خواسته ترامپ برای پاره کردن برجام بود. برکناری تیلرسون، خروج ترامپ از توافق هستهای را بیشتر میکند. حال، اگر برجام لغو شود، فروش نفت ایران چه وضعیتی خواهد داشت؟
«اگر قرار باشد به همه اجازه داده شود که به خرید نفت ایران ادامه دهند، خروج آمریکا (از برجام) هیچ فایدهای نخواهد داشت. اگر او (ترامپ) در انجام اقدامات جدید برای کاستن از صادرات (نفت) کشور (ایران) موفق شود، که حتما همین کار را خواهد کرد، نتیجه این خواهد بود که جریان نفت ایران کاهش خواهد یافت.»
اعمال تحریمهای شدید نفتی علیه ایران در سال ۲۰۱۲، صادرات این کشور را به میزان یک میلیون بشکه در روز کاهش داد. اگر ترامپ، در ماه می آینده از توافق هستهای خارج شود و تحریمها مجددا علیه ایران اعمال شود، کاهش عرضه نفت ایران در مقایسه با سال ۲۰۱۲ دو برابر خواهد بود.
رفع تحریمها در پی امضای برجام به ایران اجازه داد تا تولید نفت را به میزان بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد. ایران پس از برجام، سهمش در بازار نفت را تاحدودی بازپس گرفت. بیشترین افزایش فروش نفت ایران پس از رفع تحریمها به کشورهایی در اروپا، ایتالیا، اسپانیا، یونان و فرانسه، بوده است. اما با وجود این افزایش، ایران فقط توانست سه چهارم فروش نفتش به اروپا در دوران قبل از تحریمها را دوباره بدست آورد.
کشورهای جهان با باراک اوباما در اعمال تحریمهای نفتی علیه ایران در سال ۲۰۱۲، همکاری کردند که اکنون بعید است که اروپا به دستور ترامپ تحریمهایش علیه ایران را مجددا اعمال کند. در این صورت، ترامپ چگونه میتواند مطمئن شود که خروج آمریکا از برجام میتواند بر صادرات نفتی ایران تاثیر واقعی بگذارد؟
یک رویکرد این است که ترامپ، تحریمهای بانکی مشابه تحریمهای بانکی دوران اوباما اعمال کند. اوباما در سال ۲۰۱۲، خریداران آسیایی نفت ایران را تهدید کرد اگر خرید نفت از ایران را کاهش ندهند، با خطر از دست دادن دسترسی به نظام بانکی آمریکا روبرو خواهند شد. اوباما بر بانکهای خارجی که با بانک مرکزی ایران تعامل میکردند، تحریمهایی وضع کرد. ترامپ ممکن است از احیای رویکرد اوباما در خصوص ایران خودداری کند.
این رویکرد، راه حل کاملی نیست. زیرا مشتریان نفت ایران در چین و هند ممکن است برای دور زدن سیستم بانکی آمریکا، با ارز خودشان پول نفت ایران را پرداخت کنند. با این حال، ممکن است خرید این دو کشور از نفت ایران به اندازه کافی افزایش نیابد تا بتواند کاهش محتمل خرید نفت ایران توسط اروپاییها را جبران کند.
در نیتجه، ترامپ ممکن است یک راه حل جایگزین دیگری را امتحان کند. او ممکن است بیمهگرانی را هدف قرار دهد که برای محمولههای نفت خام ایران و کشتیهای حامل آنها پوشش فراهم میکنند. بیمهکنندههای آمریکایی به دلیل سایر تحریمها نمیتوانند نفتکشهای ایرانی را بیمه کنند.
بیمهکنندههای اروپایی محمولههای نفتی ایران را بیمه میکنند. بنابراین، ترامپ ممکن است راهی برای هدف قرار دادن بیمهکنندگان محمولههای نفتی ایران پیدا کند. او شاید شرکتهای بیمهای که محمولههای ایران بیمه کنند را از دسترسی به بازار آمریکا منع کند.
همچنین کاهش عرضه نفت در جهان به روسیه و عربستان اجازه خواهد داد تا کمبود عرضه را با تولید بیشتر جبران کنند.