تنش بین عربستان و قطر موقتی خواهد بود
قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در کفت و گو با خبرنگار سیاسی «انرژی امروز» بابیان اینکه اختلافات و مناقشه بین عربستان سعودی و قطر نسبتاً کهنه است، گفت: اختلاف اولیه به دلیل حمایت قطر از اخوان المسلمین ایجاد شد.
وی تدضیح داد: البته نمی‌توان گفت این یک اختلاف دائمی است بلکه تنشی موقت بین عربستان سعودی و قطر است که ریشه‌های نسبتاً قدیمی دارد و به نوع مناسبات قبیله‌ای بین خاندان حاکم قطر و خاندان آل سعود برمی‌گردد. اخیراً مسئله اخوان المسلیمن و حمایت قطر از اخوان المسلمین و جریانات نزدیک به آنها موجب ایجاد اختلاف شد. اینها مسائلی است که بین آنها وجود دارد و حل‌وفصل آن نیز به‌سادگی امکان‌پذیر نیست. اگرچه با گفت‌وگو و مداخله برخی قدرت‌های منطقه‌ای یا آمریکا و انگلیس کاهش پیدا می‌کند.»
مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه افزود: «در مورد تأثیر آن بر ایران باید گفت به هر شکلی که منطقه متشنج شود به ضرر ایران است. درست است که قطر و عربستان هر دو بخشی از این بحران هستند و هر یک به برخی از جریان‌های تندرو در منطقه کمک کرده‌اند، در افغانستان، عراق، سوریه و یمن موجب شده‌اند بحران در منطقه گسترش پیدا کند اما به نفع ایران نیست که این بحران‌ها بیش‌ازپیش گسترش یابد و به حوزه جنوبی خلیج‌فارس هم سرایت کند و بر توسعه منطقه، سرمایه‌گذاری و مناسبات بین‌المللی تأثیر بگذارد. بعید است که جامعه بین‌المللی و اقتصاد جهانی هم با توجه به تأثیری که این بحران بر بازار نفت و گاز می‌گذارد مایل باشند این بحران گسترش پیدا کند. ازاین‌رو بحران را مدیریت خواهند کرد.»
تنش عربستان و قطر بر بازار نفت وگاز مؤثر نیست محبعلی با تأکید بر اینکه درواقع عربستان تلاش دارد هژمونی خود را تکمیل کرده و قطر و تمامی بازیگران منطقه در اختیارش قرار بگیرند، گفت: «این مسئله مثبتی است که عربستان سعودی قادر به انجام چنین کاری نیست. هدف عربستان درنهایت این است که ایران را در محاصره قرار دهد و این نشان می‌دهد بخشی از اهداف سعودی‌ها در عمل شکست‌خورده و غیرقابل اجرا است. ما نیز باید کمک کنیم ضمن اینکه بحران کاهش پیدا می‌کند، بدانند که این سیاست‌ها راه به‌جایی نمی‌برد.» وی ادامه داد: «در مورد تأثیر این بحران بر بازار نفت و گاز تصور من این است که چندان تأثیرگذار نخواهد بود. با توجه به اینکه آمریکایی‌ها میزان تولید خود را افزایش داده‌اند و بازار نفت هم کشش چندانی ندارد ممکن است اثرات موقتی داشته باشد اما چندان جدی و مستمر نخواهد بود. تنها بعد روانی دارد و کوتاه‌مدت خواهد بود. همان‌طور که گفتم قطر ضمن اینکه در ایجاد بحران در منطقه نقش داشته نه تنها منافع ملی بلکه منافع دو جانبه ایران را نیز تحت تأثیر قرار داده است. قطر از تحریم‌ها علیه ایران و از اختلاف ایران به جهان عرب سو استفاده کرد و توانست از میدان‌های نفت و گاز ما یک طرفه و بدون رضایت ایران و یا همکاری با ما برداشت کند و منافع ایران را در مدتی که دچار مشکل بودیم تحت تأثیر قرار دهد.»
آمریکا هم نمی‌خواهد همه امکاناتش را معطوف به عربستان کند این تحلیلگر مسائل منطقه بابیان اینکه نباید به اتهام قطر به همکاری با ایران بها دهیم، گفت:«قطر بازیگری‌های خود را در منطقه دارد و این‌گونه نیست که به خاطر ایران کاری انجام داده باشد. اما در حال حاضر برای اینکه قطر را تحت‌فشار قرار دهند این اتهام را به آنها وارد می‌کنند که قطر می‌خواسته از امکان ایران استفاده کند. البته این هم عاقلانه است. وقتی کشور کوچکی مانند قطر در بین دو قدرت بزرگ منطقه قرار می‌گیرد برای اینکه یکی از طرفین نتواند سیاست‌های خود را به آنها تحمیل کند باید بین آنها موازنه مثبت ایجاد کند. دیگر کشورهای کوچک خلیج‌فارس هم معمولاً این بازی را انجام می‌دهند.» وی در پایان گفت: «باید توجه داشته باشیم که آمریکایی‌ها هم شاید علاقه نداشته باشند همه تخم مرغ‌های خود را در سبد عربستان سعودی قرار دهند و همه امکانات خود را معطوف به این کشور کنند. کما اینکه اگر ملاحظه کنید آمریکایی‌ها حضور خود در منطقه را تقسیم کرده‌اند. پایگاه دریایی خود را در بحرین قرار داده‌اند و پایگاه هوایی آنها نیز در عمان قرار دارد و بخش کوچکی از نیروهای آنها در عربستان سعودی حضور دارند و بنابراین با توجه به موازناتی که در منطقه است علاقه‌مند نیستند که عربستان سعودی بازیگر تمام‌کننده باشد و شاید مایل باشند قطر هم‌بازی خود را در منطقه داشته باشند تا سیاست‌های آنها را در قبال عربستان و دیگر کشورها پیش ببرد.»
