برندگان و بازندگان انزوای قطر

با تنگ‌تر شدن حلقه محاصره قطر از سوی همسایگانش در خلیج فارس به دلیل بالا گرفتن بحران ژئوپلیتیکی در این منطقه، تبعات مالی و اقتصادی آن خود را نشان داد.

به گزارش «انرژی امروز» این کشور که از سوی عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و مصر متهم به حمایت از گروه‌های تروریستی چون داعش است، تقریبا برای 20 درصد واردات خود و نیمی از گردشگران خود وابسته به بقیه کشورهای همسایه خود است.  

از طرفی چون قطر میزبان جام جهانی فوتبال در سال 2022 است، میلیاردها دلار پروژه‌های سازه‌ای این کشور نیز در معرض خطر قرار گرفته‌‌اند  و میزبانی این کشور هم احتمالا با مشکل روبه‌رو خواهد شد.

جَپ میجر، رییس Arqamm Capital می‌گوید: قطع روابط دیپلماتیک با قطر تبعات اقتصادی زیادی بر اقتصاد قطر دارد اما بعید است چندان تاثیری بر دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس داشته باشد. ما انتظار داریم اول از همه قیمت برای مصرف کنندگان قطری تحت تاثیر این بحران قرار گیرد، هرچند رشد اقتصادی و پروژه‌های دولتی نیز باید متاثر از این مسله باشند.

از این رو بلومبرگ در گزارشی به بررسی اثرات این بحران بر شرکت‌های منطقه پرداخته و این اثرات را در بخش‌های بانکی، انرژی، مواد غذایی، حمل و نقل، ساخت و ساز و دارایی‌ها، رسانه‌ها و بخش تفریحات و سرگرمی بررسی کرده است.

در این گزارش بلومبرگ برندگان و بازندگان احتمالی بایکوت قطر را به صف کرده و برای هر کدام دلیل برنده و بازنده شدنشان را ارائه کرده است.

بانکداری

بر طبق اعلام بلومبرگ، سپرده‌های خارجی به ویژه سپرده‌های شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس، که کمک موثری در ثبات موسساتی چون بانک ملی قطر QPSC بانک تجارت QSC هستند، در خطر است.

سیستم بانکی قطر به شدت به منابع خارجی وابسته است. بر طبق اعلام بانک مرکزی قطر، سپرده‌های بانکی کسانی که ساکن قطر نیستند تقریبا 24 درصد سپرده‌های 18 وام‌دهنده کشور در ماه آوریل بود.

بلومبرگ این رقم را با عربستان و امارات مقایسه می‌کند و می‌نویسد این سپرده‌ها در عربستان سعودی 1.2 درصد و در امارات متحده عربی 12 درصد است.

بازنده‌های بالقوه: بزرگ‌ترین وام دهنده خاورمیانه، QNB، به شدت وابسته به سرمایه‌گذاری خارجی و بازار کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و مصر است.  

بزرگ‌ترین وام‌دهند امارات متحده عربی، اولین بانک ابوظبی و بانک NBD امارات، نیز به دلیل بحران در تجارت با قطر دچار وقفه خواهند شد. این بحران می‌تواند بر سرمایه‌ها و وام‌ها از طریق برداشت و خارج کردن پول مشتریان قطری به دلیل عدم اطمینانی که از سوی دولت‌ها به وجود آمده است تاثیر گذارد.

انرژی و تاسیسات

برندگان احتمالی: وزارت آب و برق قطر می‌تواند از جمله بخش‌هایی باشد که وضعیت ایمن‌تری دارد.

به اعتقاد بلومبرگ، تنش دیپلماتیک قطر با همسایگانش در بازار جهانی جای پای قوی‌تری برای صادرکنندگان گاز طبیعی ایالات متحده باز خواهد کرد.

این گزارش از سود شرکت‌های گاز آمریکایی سخن به میان آورده و می‌نویسد: بعد از این اتفاق، ‌تانکرهای حامل گاز طبیعی مایع قطر برگشت داده شدند. برخلاف بسیاری از محموله‌های LNG، تدارکات ایالات متحده محدودیتی در حمل و نقل در مسافت‌های طولانی را ندارند و صادرکنندگان آمریکایی منبع انعطاف‌پذیری در اختیار دارند.

از زمانی که این تنش آغاز شده است کشتی‌های آمریکایی تقاضاهای زیادی از طرف شرکت‌هایی دریافت خواهند کرد که بر روی مخازن شیل کار می‌کنند.

بازنده‌های احتمالی: کارشناسانی که بلومبرگ با آن‌ها مصاحبه کرده است چشمشان به اتفاقاتی دوخته شده است که احتمالا بر سر خط لوله دلفین خواهد آمد.

رابین میل رییس شرکت مشاوره انرژی قمر می‌گوید: شرکت انرژی دلفین ابوظبی،‌ که گاز طبیعی امارات و عمان را با دو میلیارد فوت مکعب در روز از طریق یک خط ‌لوله زیردریایی 364 کیلومتری تامین می‌کند، هنوز هم با وجود این تنش دیپلماتیک به کار خود ادامه داده است. اگر این خط لوله قطع شود مشکل بزرگی در امارات به لحاظ پیک تقاضای برق در تابستان به وجود خواهد آمد.

غذا

موقعیت جغرافیایی قطر ثروتمند باعث شده‌ است این کشور برای تامین مواد غذایی مورد نیاز خود وابسته به همسایگان و دیگر کشورها باشد. این مسئله نقطه ضعف بزرگی برای قطر است. از این رو بلومبرگ در گزارش خود به موضوع مواد غذایی و نحوه تامین آن توسط قطر پرداخته است.

برندگان احتمالی: قطر در حال رای‌زنی با ایران و ترکیه و دیگر کشورها برای تامین منابع غذایی و آب است. به اعتقاد کارشناسان تاثیر بالقوه‌ای که بازار مواد غذایی از این تنش خواهد دید بستگی به نوع مواد غذایی دارد که این بازار به آن نیاز دارد. مواد لبنی، گوشت مرغ و گوشت قرمز باید در قطر تامین شود که شرکت‌های ترکیه‌ای در این زمینه بسیار فعال هستند.

بازندگان احتمالی: شرکت الخلیج دبی، بزرگ‌ترین تصفیه‌کننده بندری شکر در دنیا، تنها پالایشگاه شکر امارات است. عربستان سعودی و امارات، صدور شکر سفید به قطر را متوقف کرده‌اند. کشورهای هندوستان و اروپا به سرعت می‌توانند شکر مورد نیاز قطر را تامین کنند.

بیش از یک چهارم درآمد شرکت تولید لبنیات آلمارای ریاض وابسته به همسایه‌های خلیج فارسی خود است البته سهم قطر در این زمینه مشخص نیست. سهم قطر از هشت ماه پیش در ابتدای بحران شروع به کاهش کرده بود.

یکی از بزرگ‌ترین تولید کنندگان شیرینی و خوراکی در ترکیه 11 درصد بازار بیسکویت مصر و 18 درصد بازار بیسکویت عربستان سعودی را در اختیار دارد. با شکافی که در خلیج فارس افتاده است این شرکت نیز از تبعات آن بی‌نسیب نخواهد بود. سهام این شرکت 6.5 درصد کاهش یافت است.

حمل و نقل

 برندگان احتمالی: شرکت‌های هوایی خلیج و سنگاپور که رقبای هواپیمایی قطر هستند، عمده‌ترین برندگان این تنش هستند. حتی اگر اثرات برندینگ منفی ممکن در تمام شرکت‌های حمل و نقل شورای همکاری خلیج فارس را هم در نظر بگیریم، باز هم عمده‌ترین برندگان شرکت‌های هواپیمایی سنگاپور، لوفتانزا و شرکت‌هایی چون هواپیمایی مالزی، فیلیپین، تایلند و سریلانکا خواهند بود. دیگر ایرلاین‌های این مسیر هواپیمایی کویت، سعودی و ایرفرانس نیز با افزایش تقاضا مواجه خواهند بود.

از سویی به اعتقاد بلومبرگ بنادر عمان و ایران نیز می‌توانند از این وادی سود ببرند. بیشتر کانتینرهایی که با قطر در معامله بودند به امارات و عربستان سعودی می‌روند. جایگزین‌های ممکن برای قطر می‌توانند بنادر مرکزی در کشورهایی باشند که در بایکوت قطر شرکت نکرده‌اند. ممکن است سودی هم نسیب بنادر کویت شود.

بازنده‌های احتمالی: مسیرهای هوایی که در مالکیت قطر هستند یکی از بزرگترین بازنده‌های این بحران هستند. قطر روزانه 52 پرواز به کشورهای عربی داشت. حدود 30 درصد درآمد شرکت‌های حمل و نقل متاثر از این جریان خواهد بود. تاثیر این بحران بر شبکه هم بسیار بالا خواهد بود و تاثیرات مالی آن هم بستگی به طول مدت این منزوی سازی دارد.

شرکت حمل و نقل ملی امارات، یعنی اتحاد، و شرکت امارات، در کوتاه مدت با جایگزینی ترافیک شبکه هوایی قطر سود خواهند برد. در بلند مدت، اثرات منفی آن بیشتر نمود خواهد داشت.

کشورهای حوزه خلیج فارس شاهد کاهش مسافرت‌های تجاری خواهند بود که بر رزروها و کرایه‌ها در تمام منطقه تاثیر خواهد داشت.

احتمالا مسیرهای هوایی قطر برای اطمینان از جریان پول تخفیفاتی قائل خواهند شد و این خود بر نرخ کرایه‌ها اثر خواهد گذاشت.

عدم ثبات ژئوپلیتیکی و سیسات‌های نادرست تاثیر منفی بر برند جهانی حمل و نقل کشورهای حوزه خلیج فارس خواهد داشت.

ساخت و سازها و مالکیت‌ها

بازندگان احتمالی: Drake &amp. Scull International پیمان‌کار در دبی، امسال بیش از 10 درصد ارزش بازار خود را از دست داده است و 500 میلیون درهم برابر با 136 میلیون دلار پروژه در قطر دارد. این شرکت قراردادی 343 میلیون درهمی برای ساخت فاز اول مترو دوهه دارد که باید در سال 2020 تمام می‌شد.

شرکت Arabtec Holding شرکت سرمایه‌گذاری مشترک در قطر است که مطالبات آن حالا به حالت معلق درآمده است. سخت بتوان اثرات مستقیم بحران بر این شرکت‌ها را ارزیابی کرد البته این اثرات در کوتاه مدت اصلا مثبت نیستند. سهام این شرکت‌ها در این سال 41 درصد کاهش یافت.

ماه گذشته شرکت Damac Properties دبی آغاز به کار ساخت یک برج 31 طبقه مسکونی لوکس کرده است. این شرکت در حال ساخت دو ساختمان بلندمرتبه دیگر نیز هست. 0.5 درصد درآمد Damac از خارج از امارات تامین می‌شود.

رسانه‌ها و تفریحات

برندگان احتمالی: شرکت تلفن Ooredoo قطر سال گذشته فقط 6.6 درصد درآمد خود را از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به دست آورد. سهام این شرکت هفته گذشته 6.1 درصد کاهش یافت اما در کوتاه مدت تغییری مشاهده نشده است.

بازندگان احتمالی: پارک آموزشی تفریحی DXB Entertainment دبی سرمایه‌گذار قطری دارد که دومین سهام‌دار بزرگ آن است. این شرکت احتمالا تحت فشار قرار خواهد گرفت.

با بی‌ثباتی خاورمیانه برنامه توسعه این شرکت هم که بخشی از آن در قطر است نیز احتمالا با چالش‌هایی مواجه خواهد شد.