بررسی تغییرات کیفیت آب های زیرزمینی دشت مراغه در دهه های اخیر با تاکید بر پارامتر شوری

با توسعه شهرها و رشد روز افزون جمعیت، نیاز به مصرف آب در بخش های شرب، صنعت و کشاورزی افزایش یافته و به موجب آن، استفاده از آبهای زیرزمینی نیز اهمیت بیشتری پیدا کرده است. به منظور استمرار وتوسعه بهره برداری از آبهای زیرزمینی برای انواع مصارف واهداف مختلف، ضرورت دارد که ویژگی های کمی وکیفی آن بررسی ومورد مطالعه قرارگیرد.

دراین تحقیق بررسی تغییرات مکانی پارامترهای مختلف کیفیت آب زیرزمینی دشت مراغه-بناب با توجه مقدار متوسط هرپارامتر در دوره آماری موردنظر، به روش زمین آمار و با استفاده از نرم افزار ArcGIS 10 بررسی شده است.

اهداف اصلی این پژوهش بررسی و شناسایی آبخوان، شرایط هیدرولوژیکی حاکم بر آبخوان، خصوصیات هیدروژئوشیمیایی وضعیت آب زیرزمینی از لحاظ مصارف شرب، صنعت وکشاورزی، وپایش منطقه از لحاظ آبخوان های دشت مراغه-بناب می باشد. برای بررسی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی دشت مراغه بناب، از تعداد 23 حلقه از منابع آب زیرزمینی در تیر ومرداد ماه 1395 نمونه برداری بعمل آمده وسپس آنالیز شیمیایی از نمونه ها صورت گرفت.

با استفاده از نتایج آنالیز شیمیایی، نوع آب، نسبت جذب سدیم آب زیرزمینی(SAR) وتغییرات زمانی هدایت الکتریکی و کیفیت آب زیرزمینی از دیدگاه مصارف صنعت، کشاورزی وشرب با استفاده روش های گرافیکی موجود نظیر شولر، ویلکوکس، پایپر و استیف در نرم افزارهای AquaChem، مورد بررسی قرار گرفتند. نمودار های کیفی آب زیرزمینی حاکی از نا مناسب بودن وضعیت کیفی آبخوان در نیمه اول سال نسبت به نیمه دوم سال است اگرچه با بررسی وضعیت بارش دشت مشخص شد که تفاوت چندانی از نظر بارش در نیمه اول و دوم سال مشاهده نمی شود.

بررسی کمیت آب نشان داد که تراز سطح آب دارای یک افت محسوس برابر با 2 5 متر طی سال های 1380 تا 1386 بوده که این افت همبستگی معنی دار(0 828-) با میزان بهره برداری دارد. افزایش افت در سطح آب زیرزمینی موجب افزایش غلظت املاح و عناصر موجود در آب زیرزمینی افزایش می یابد و موجبات کاهش کیفیت آب زیرزمینی شده است. این وضعیت در نیمه اول سال به دلیل فصل برداشت محسوس تر است.

استاد راهنما: اکبر باغوند . فریدون غضبان

سال انتشار: مهر ۹۵