به خارجی‌ها نیاز نداریم محرمانه بودن متن قراردادها ایرادی ندارد
مدیر گروه اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبایی با انتقاد از محرمانه بودن کل قراردادهای نفتی و نبود توجیه علمی برای این امر، اظهار کرد: قراردادهای IPC با این رویکرد که سرمایه‌گذاری خارجی جذب کنیم، ضعف ماست چراکه باید بگوییم به آنها نیاز نداریم.
به گزارش خبرنگار «انرژی امروز»، مسعود درخشان شب گذشته در برنامه جهان‌آرا شبکه افق، در مناظره با شمس اردکانی، رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران درباره قراردادهای نفتی، گفت: الگوی قراردادی جدید محرمانه نیست و بیش از یک سال مورد بحث قرار گرفت و درباره جزییات بحث شد. اعداد قراردادها با شرکت‌ها ظاهرا محرمانه است، اما چارچوب کلی محرمانه نیست.
وی تصریح کرد: قبل از انقلاب کل قراردادها محرمانه نبود؛ اما اکنون محرمانه است که به لحاظ علمی توجیه ندارد؛ به عنوان دلیل محرمانه شدن، گفته می‌شود سایر شرکت‌ها از جزییات قرارداد مطلع می‌شوند که این دلیل، جایی ندارد. البته مساله من محرمانه بودن متن قراردادها نیست؛ بلکه خود الگوی قراردادهاست که بر آینده صنعت نفت اثر دارد.
مدیر گروه اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه قرارداد IPC قبل از برجام با این عنوان که قراردادها را چنان جذاب می کنیم که شرکت های بزرگ نفتی در شرایط تحریم هم به ایران بیایند، مطرح شد. این رویکرد نقطه ضعف ماست و باعث سواستفاده طرف خارجی می‌شود، ما باید بگوییم به شما نیاز نداریم؛ همانطور که نشان داده‌ایم.
انرژی را نباید سیاسی کرد
درخشان با تاکید بر اینکه مخازن نفت و گاز از مقولات کاملا تخصصی است و به منافع ملی ارتباط دارد، گفت: نباید این مقوله را سیاسی کرد. اینکه شرکت ملی نفت قرارداد با توتال را پیروزی و پاسخ به دلواپسان می‌خواند، رویکردی سیاسی، غیرکارشناسی و احساسی است. بدین صورت هم منتقدان و هم مدافعان متهم می شوند.
وی تصریح کرد: در کشور نهادی برای بررسی علمی قراردادهای نفتی نداریم و بحث‌ها سیاسی و پرهیاهو می‌شود؛ در سایه این امر، وزارت نفت اشتباه‌های زیادی را مرتکب شد. چطور شرکت‌هایی را که مصدق و انقلاب خلع ید کردند، امروز ما باز می‌گردانیم؟
مدیر گروه اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبایی با تایید حرف شمس اردکانی مبنی بر لزوم نظارت توسط اهل فن، گفت: همین قرارداد فاز 11 پارس جنوبی در سال 1379 با توتال و پتروناس امضا شد. بعد از مدتی توتال کنار رفت و چین جایگزین شد و کار باقی ماند تا سال 91 که قرارداد فسخ شد.
درخشان افزود: مساله اصلی مدیریت شرکت ملی نفت است که باید نظارت دقیقی داشته باشد. اکنون دوباره همان شرکت‌های فرانسوی و چینی با ما قرارداد بسته اند. توتال به لحاظ فنی در سیری و پارس جنوبی اشتباه‌های جدی داشته است. همان زمان کارشناسان نامه‌ای نوشتند.
وی خاطرنشان کرد: از لحاظ قراردادی هم توتال فاسد است و رشوه داده است. اما اشکال از آنها نیست. همه شرکت‌ها اینگونه‌اند. اشکال از ضعف نظارت ماست. فاز 13 را قرارگاه خاتم، صدرا و مپنا انجام دادند. فاز 14 را ایدرو، تاسیسات دریایی و ماشین سازی اراک انجام دادند و شش میلیارد دلار تامین منابع کردند.
مدیر گروه اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه به لحاظ فنی همیشه ما از شرکت های مشاوره فنی خارجی استفاده کرده‌ایم و باید هم استفاده کنیم، گفت: رویکرد استفاده از خارجی‌ها بدین صورت که میدانی را 25 تا 30 سال در اختیار آنها قراردهیم، سنتی است و مناسب کشور ما نیست، ما که افغانستان نیستیم.
درخشان با تاکید بر اینکه توتال هر بخش کار را به یک شرکت متخصص می‌دهد و همه کار را خودش انجام نمی‌دهد، گفت: ما باید از خدمات فنی خارجی‌ها استفاده کنیم. در بخش خدمات چاهی شلمبرژه آماده همکاری است.
وی با تاکید دوباره مبنی براینکه مساله قراردادها نباید سیاسی شود، گفت: در فضای گل آلود سیاسی فعلی، شرکت‌های خارجی خوب دارند ماهی می‌گیرند. در این شرایط نهادی باید تشکیل می‌شد تا به این ایرادات کارشناسی رسیدگی می شد.
قرارداد توتال به معنی شکستن دیوار تحریم نیست
مدیر گروه اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبایی با طرح این پرسش که در کجا توسط چه کسانی قراردادهای نفتی ارزیابی کارشناسی شده و طبق گفته رهبری، منافع کلان را نشان داده اند؟، اظهار کرد: مگر می‌شود از شرکت نفت خارجی برای مقابله با تحریم و سیاست های استعماری استفاده کرد؟ کسانی که از شکستن دیوار تحریم با قرارداد توتال سخن می گویند، درکی از سیاست بین الملل و نفت ندارند.
درخشان با اشاره به اینکه نامه رهبری درباره قراردادهای نفتی مغفول مانده و به جای آن، جشن پیروزی می‌گیریم، گفت: آیا این برای دولتی با 24 میلیون رای، پیروزی است؟ قرارداد توتال در شان جمهوری اسلامی و صنعت نفت ما نیست. با زیرکی‌های بوروکراتیک همه موانع را رفع کردند تا قرارداد توتال بسته شود. چرا آنها باید بیایند و 25 سال اینجا بمانند؟
وی با مناسب خواندن قراردادی که شرکت مناطق نفت خیز جنوب برای همکاری با خارجی‌ها طراحی کرده، گفت: این قرارداد، الگوی خوبی است. چرا از آن استفاده نشد؟ دیپلماسی قرار است با حراج منافع نفتی و گازی پیش برود؟ چرا از این قراردادها استفاده سیاسی می‌شود؟
مدیر گروه اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: جوی بوجود آمده گویا کلید حل مشکلات استفاده از شرکت‌های بزرگ نفتی است، درحالیکه آنها کار را به شرکت‌های کوچک می‌دهند. ما مستقیما با آن شرکت‌ها کار کنیم. گاز ما مهاجرت کرده و به همین دلیل، توتال باید سکوی فشارافزایی ایجاد کند. قطر هر بلایی که می توانسته سر این میدان آورده است.
درخشان تصریح کرد: امضای قراردادهای نفتی با شرکت‌های خارجی مانع تحریم‌های خارجی نیست. راه مقابله با تحریم، اقتصاد مقاومتی است. در مورد قرارداد جدید نفتی مراکز اصلی تصمیم گیری نظام مثل مرکز پژوهش های مجلس، مرکز تحقیقات استراتژیک جلسه نگذاشته است.
وی در پایان از بی‌توجهی به شورای عالی انرژی کشور، انتقاد کرد و گفت: شورای عالی انرژی کشور که عالی ترین نهاد حوزع انرژی کشور است؛ تنها دو بار در دولت احمدی نژاد و دو بار در دولت روحانی تشکیل شد. چرا به این شورا بی توجهی می شود؟
