متوسط اعتبارات سالانه تخصیص یافته صنعت نفت: 6.64 میلیارد دلار

با توجه به تاریخچه سرمایه‌گذاری در شرکت ملی نفت ایران، حجم کل اعتبارات تخصیص‌یافته در طول سالهای 1368 تا 1396 جهت اجرای طرح های سرمایه‌ای در این شرکت بالغ بر 192.5 میلیارد دلار بوده که متوسط این مبلغ برای هر سال 6.64 میلیارد دلار تخمین زده می شود.

به گزارش «انرژی امروز» از شرکت ملی نفت ایران، در همین حال از کل حجم سرمایه‌گذاری انجام شده طی این سال ها، نزدیک به 110 میلیارد دلار از محل منابع داخلی این شرکت تامین اعتبار شده و مابقی (تقریبا معادل 82.5 میلیارد دلار) از سایر منابع مالی، شامل منابع داخلی و خارج از کشور بوده است که از این مبلغ 24 درصد توسط شرکت های خارجی فعال در حوزه طرح های سرمایه‌ای نفت و گاز، سرمایه‌گذاری مستقیم شده و الباقی از طریق منابع داخل کشور تامین مالی شده است.

با این وجود با توجه به روند سرمایه‌گذاری در طرح های سرمایه‌ای شرکت ملی نفت ایران از یک سو و محدودیت های مالی و عدم تکافوی سهم این شرکت از نفت‌خام صادراتی و همچنین بالا بودن میزان اعتبارات سرمایه‌ای مورد نیاز برای پیشبرد طرح‌ها و پروژه‌های مندرج در برنامه ششم توسعه که رقم آن نزدیک به 107 میلیارد دلار است، شرکت ملی نفت ایران بر آن شد تا علاوه بر منابع داخلی، به طرح‌های بیع‌متقابل و بیع‌متقابل در قالب قراردادهای SPV، قراردادهای جدید بالادستی IPC و طرح‌های فاینانس EPC EPD و … نیز روی آورد.

قرار دادهای جدید بخش بالادستی نفت

به منظور رشد سرمایه گذاری در صنعت نفت و به تبع آن رشد اقتصادی در کشور و با هدف تجهیز منابع مالی داخلی و خارج از کشور، توسعه میادین نفت و گاز در قالب قراردادهای جدید بالادستی (IPC) در دستور کار قرار گرفت. بر مبنای این استراتژی، تفاهم‌نامه مطالعات جامع میادین با هدف توسعه آنها و با شرکت‌های صاحب صلاحیت منعقد شد.

بر اساس تفاهم‌نامه‌های مذکور، مطالعات طرح توسعه میادین نفتی و گازی شامل لایه نفتی پارس جنوبی، میدان منصوری (مخزن بنگستان)، میدان آب تیمور (مخزن بنگستان)، میدان چنگوله (مخازن سروک پائینی و بالایی)، میدان سهراب (مخازن گدوان، کژدمی، سروک ، ایلام)، میدان سومار (مخازن آسماری کلهر و پابده)، میدان چشمه‌خوش (مخزن آسماری)، میدان دهلران (مخازن آسماری و سروک)، میدان کرنج (مخازن آسماری و پابده)، میدان آبان (مخزن آسماری)، میدان پایدار غرب (مخازن آسماری و بنگستان)، میدان بندکرخه (مخازن سروک، ایلامC  و آسماری)، میادین جفیر و سپهر (مخازن ایلام و فهلیان)، میادین گلشن و فردوسی، مخازن گروه دهرم (فراقان، دالان و کنگان)، میدان یاران (مخازن سروک، گدوان و فهلیان)، میدان دارخوین (مخازن ایلام، سروک و فهلیان)، میدان شادگان (مخازن آسماری و بنگستان)، میدان سلمان گازی (مخازن فراقان، دالان و کنگان)، میدان گازی پارس شمالی (مخازن کنگان، دالان بالایی و دالان پائینی)، میدان گازی کیش (مخازن کنگان، دالان بالایی، دالان پائینی و نار)، میدان اسفندیار (مخازن برگن، رتاوی زیرین  A و B)، میدان سوسنگرد (مخازن آسماری، ایلام و سروک) میادین چشمه‌خوش، دالپری و پایدار شرق انجام شد که از این تعداد تفاهم‌نامه‌، قراردادهای مربوط به توسعه مخازن آسماری و بنگستان میدان پایدار غرب و آبان با کنسرسیومی متشکل از شرکت‌ روسی زاروبژنفت و دانا انرژی ایران (به‌ترتیب با سهم مشارکت ۸۰% و ۲۰%) منعقد شد.

در ادامه قرارداد طرح توسعه مخازن ایلام و فهلیان میادین جفیر و سپهر با شرکت گسترش انرژی پاسارگاد با هدف تولید اولیه ۲۱ هزاربشکه و تولید نهایی ۱۱۰ هزاربشکه نفت در روز منعقد شد.

طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت‌خام شرکت ملی نفت ایران

این طرح در چارچوب قراردادهای EPC EPD به همراه تامین مالی آن به تصویب شورای اقتصاد رسیده و در دستور کار شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت. هدف از این طرح، نگهداشت و افزایش متوسط تولید نفت‌خام به میزان 281 هزار بشکه در روز (طی 3 سال 1400-1398) نسبت به متوسط شش ماهه اول تولید سال 1396 است. تعداد پروژه‌های این طرح در قالب 34 بسته سرمایه‌گذاری در 29 میدان مخزن به همراه یک بسته مربوط به هزینه‌ مسئولیت‌های اجتماعی است که در مجموع نیاز به جذب 7246 میلیون دلار سرمایه دارد.

در بخش تحت‌الارضی نیز حفر 280 حلقه چاه جدید و ERD (Extended Reach Drilling) و تعمیر، تکمیل، ترمیم و حفاری مجدد 1730 حلقه چاه مدنظر است. سایر اقدامات بخش سطح‌الارضی، ایجاد واحد نمکزدایی، واحد بهره‌برداری و فرآورش، مجموعه جمع‌آوری، تقویت فشار و تزریق گاز، خطوط‌لوله جریانی و انتقال، تلمبه‌خانه، توربوپمپ‌ها، چندراهه‌ها، ساخت و تکمیل سکوهای دریایی و سایر تمهیدات فرآیندی مرتبط را شامل می شود.

همچنین در راستای ادامه سیاست های تدوین‌شده جهت حفظ و یا افزایش توان تولید، برنامه جذب سرمایه‌گذاران  طی سه سال بر روی برخی مخازن و میادین تحت مدیریت شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب (در قالب 22 بسته (EPCF EPDF تعریف شده که بسته‌های مذکور فعالیت‌های حفاری افقی عمودی انحرافی، ERD، تعمیر، حفاری پساب، فرازآوری (پمپ درون چاهی)، کاهش افت فشار ته‌چاهی (اسیدکاری گسترده و …) و ترمیم را شامل می شود.

همچنین 3 بسته EPCF EPDF نیز در جهت نگهداشت تولید و توسعه میدان مخزن نفتی سعادت آباد، نفت شهر و دانان (آسماری- بنگستان) در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران تعریف شده است. تعداد چهار بسته دیگر نیز در جهت نگهداشت تولید و توسعه میدان ها و مخازن نفتی رشادت، رسالت، فروزان و سیوند و اسفند در شرکت نفت فلات قاره ایران، تعریف شده که شامل فعالیت‌های تعمیر و حفاری مجدد، ساخت و نصب سکو و خطوط لوله، راه‌اندازی سیستم زودهنگام فرازآوری با گاز جهت گازرانی چاه‌های موجود است.

هم اکنون تمامی پروژه‌های یاد شده مندرج در 34 بسته EPC EPD  با تامین مالی با مجموع سرمایه‌گذاری حدود  7246 میلیون دلار، در دست واگذاری به پیمانکاران صاحب صلاحیت است.

عمل به تعهدات اجتماعی در شرکت ملی نفت 

یکی دیگر از وظایفی که بر عهده شرکت ملی نفت ایران قرار دارد، کمک به عمران و زیرساخت های اجتماعی در کشور به ویژه استان هایی است که از موهبت نفت و گاز برخوردار هستند. بر اساس تعهدات ابلاغی به شرکت ملی نفت ایران در قالب `مصوبات دولت های قبلی، مصوبات سفرهای مقام معظم رهبری، درخواست های نمایندگان و مقامات استانی و نیز تکالیف خارج از مصوبات دولت (تعهدات شرکت ملی نفت ایران در مناطق نفتخیز محروم شهری و روستایی)`، این شرکت موظف به اجرای پروژه‌های عام المنفعه در مناطق محروم شهری و روستایی شده است.

بر این اساس، تا کنون 3744 پروژه به تفکیک 1270 پروژه آموزشی، 1105 پروژه ورزشی، 580 پروژه بهداشتی، 46 پروژه راه و 743 پروژه خدماتی با اعتباری معادل 16 هزار و 556 میلیارد ریال در شرکت ملی نفت ایران انجام شده است.

در مجموع نگاهی کلی به کارنامه عملکرد 40 ساله شرکت ملی نفت ایران حکایت از آن دارد که با وجود تمامی فشارها و کاستی های ناشی از عدم همراهی دولتمردان غربی، قطار صنعت نفت کشورمان در مسیر نگهداشت و اعتلای نام ایران در جهان، همچنان با قدرت به پیش می رود و در این مسیر از هیچ تلاش و کوششی فروگذار نمی شود.