اکونومیست: طبل جنگ به صدا در آمد نجات برجام دیگر ممکن نیست

طبل جنگ بار دیگر به صدا در آمده است. یک ناو هواپیمابر آمریکایی به سوی خلیج فارس روانه شده است، ناوی که بمب افکن های B-52 را حمل می کند، آن هم بعد از تهدیدی نامعلوم از سوی ایران.

به گزارش خبرنگار بین الملل «انرژی امروز» نشریه اکونومیست در شماره اخیر خود، تنش بین ایران و آمریکا را به بوته نقد گذاشته است. این نشریه نوشته است:

جان بولتون، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، می گوید هر نوع حمله ای به آمریکا و هم پیمانان این کشور «با قدرتی مهار نشدنی پاسخ خواهد گرفت».

در تهران اما حسن روحانی، رییس جمهور، می گوید ایران دیگر خود را مقید به مفاد توافق اتمی بین آمریکا و دیگر قدرت های جهانی نمی بیند، توافقی که در مقابل کمک های اقتصادی قرار بود برنامه اتمی این کشور را با محدودهای شدیدی مواجه کند.

اکونومیست در ادامه می نویسد: همین چهار سال پیش بود که آمریکا و ایران در دو مسیر متفاوت بودند. بعد از آن که باراک اوباما دستش را به سوی «مشت گره کرده رهبران ایران» دراز کرد، دو طرف بر سر میز مذاکره آمدند و توافق اتمی شکل گرفت.

بر این اساس، قرار شد برنامه اتمی ایران به مدت بیش از یک دهه، به حالت تعلیق درآید. اما حالا جبهه سرسختی در دو طرف شکل گرفته است. نطق های آماده به جنگ بازگشته است.

جان بولتون و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه، بر این باورند که استفاده از ابزارهای اقتصادی برای تغییر حکومت در ایران و توقف برنامه هسته ای این کشور لازم است.

در تهران روحانیون و رهبر انقلاب به آمریکا اعتماد ندارند. آنها در داخل و خارج به نیروهای خود چسبیده اند.

در هر دو کشور سیاست را نیروهای تهاجمی هدایت می کنند که هر آن به سوی جنگ کشیده می شوند.

از نظر اکونومیست، زمان برای حفظ برجام، JCPOA، بسیار دیر شده است

از نظر اکونومیست، زمان برای حفظ برجام، JCPOA، بسیار دیر شده است. ایران به برجام وفادار بوده است اما منتقدین در آمریکا مدعی هستند که محدودیت های موقت در نهایت باعث بازگشت برنامه هسته ای ایران خواهد شد و این توافق ایران را در تولید سلاح هسته ای و کشتار جمعی متوقف نخواهد کرد.

دونالد ترامپ رییس جمهور ایالات متحده، آمریکا را از این توافق بیرون کشید و این توافق را یک فاجعه عنوان کرد.

اما این تمام خسارتی نبود که وارد شد. بازگشت دوباره تحریم های ایران و تهدید هر آن کس که با ایران به معامله برخیزد، آنچه را که از این توافق باقی مانده بود از بین برد.

ایالات متحده حتی معافیت هایی را که برای خریداران نفت ایران در نظر گرفته بود تمدید نکرد. حتی صنایع فلزی ایران نیز تحریم شدند. و ایران به جای این که از مزایای اقتصادی برجام بهره مند شود، از اقتصاد جهانی کنار گذاشته شد.

ریال، واحد پول ایران سقوط کرد، تورم صعود کرد و دستمزدها کاهش یافت. حالا اقتصاد ایران با بحران روبه روست.

اکنون به جای اینکه رهبران ایران به زانو دربیایند، تهدیدات ایالات متحده آنها را راست قامت تر کرده است.

روحانی، که قهرمان برجام بود، حالا لحنی خصمانه تر یافته است. روحانی که به امید اروپا برای نجات برجام بود، حالا خشمگین است.

در سالگرد خروج آمریکا از توافق اتمی برجام، در هشتم ماه مه، روحانی اعلام کرد که ایران ذخیره سازی اورانیوم غنی سازی شده و آب سنگین را آغاز خواهد کرد. او اعلام کرده است که بدون پیشرفت اقتصادی در 60 روز آینده، ایران هیچ محدودیتی را برای خود در غنی سازی در نظر نخواهد گرفت.

روحانی، که قهرمان برجام بود، حالا لحنی خصمانه تر یافته است. روحانی که به امید اروپا برای نجات برجام بود، حالا خشمگین است

تمامی این مسائل این گمان را به وجود می آورند که ایران در حال نزدیک شدن به ساخت بمب اتم است.

اکونومیست ادامه می دهد: طرف صحبت روحانی سه گروه بودند: اول آنهایی که از توافق اتمی بیزار بودند و او را تحت فشار قرار داده بودند تا در مقابل این توافق عکس العمل نشان دهد. حالا به نظر می رسد روحانی این گروه را در داخل کشور ساکت کرده است.

در هفتم ماه مه، صفحه اول روزنامه محفظه کار ایرانی نوشت: ایران کبریت آتش زدن برجام را کشید.

از سویی روحانی در تلاش است تا شرکت های اروپایی خود را از آمریکا جدا کنند. او باید موفق شود. علی رغم تلاش اتحادیه اروپا برای طراحی مکانیسمی که به شرکت های اروپایی امکان دور زدن تحریم های آمریکا را بدهد، بیشتر این شرکت ها می دانند که بازار آمریکا بسیار باارزش تر است.

طرف صحبت روحانی سه گروه بودند: اول آنهایی که از توافق اتمی بیزار بودند و او را تحت فشار قرار داده بودند تا در مقابل این توافق عکس العمل نشان دهد. حالا به نظر می رسد روحانی این گروه را در داخل کشور ساکت کرده است

اما مهمترین مستمع ایران، آمریکا است که به نظر می رسد یک بازی قدیمی را آغاز کرده است. رهبران ایران دیگر به برنامه هسته ای به عنوان بهترین کارت بازی خود با غرب نگاه نمی کنند.

هر چند آنها ادعا می کنند این برنامه کاملا صلح آمیز است، بازرسان سازمان ملل مدارک کافی برای تکذیب این ادعا دارند.

این تکنولوژی ها هم در تولید برق و هم ساخت سلاح یکی است.

اکونومیست می نویسد که تندروهای ایرانی مدعی اند که سانتریفیوژهای ایرانی بسیار سریع تر از تحریم ها برای سرنگونی رژیم، قادرند بمب اتم بسازند، اما این یک شمشیر دولبه است.

تهدید برای به کار بردن بمب اتمی اگر موثق هم نباشد، کارآمد نیست. اما اگر موثق باشد، جواب اقدام نظامی آمریکا و اسرائیل است.

پتانسیل محاسبات اشتباه بزرگ و در حال رشد است. نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه حضور دارند. کشتی های نظامی آمریکا زیر دماغ نیروهای گشتی ایرانی در خلیج فارس هستند.

اما مهمترین مستمع ایران، آمریکا است که به نظر می رسد یک بازی قدیمی را آغاز کرده است. رهبران ایران دیگر به برنامه هسته ای به عنوان بهترین کارت بازی خود با غرب نگاه نمی کنند

آمریکا اخیرا اعلام کرده است که سپاه یک نیروی تروریستی است و بنابراین ایران هم چنین حکمی را در خصوص نیروهای آمریکایی حاضر در خاورمیانه صادر کرده است.

مقامات هر دو طرف می گویند که طالب صلح هستند اما چه کسی این سخنان را باور می کند؟

ادعای آمریکایی ها در خصوص برنامه ایران برای حمله به نیروهای آمریکایی و هم پیمانانشان در خاورمیانه سو ظن هایی به همراه دارد.

خشونت وتندی از سوی ایران احتمالا فقط به نوعی است که آمریکا را مجبور به اقدام نظامی کند.

پمپئو زمانی گفته بود که ترجیح می دهد ایران و آمریکا با هم بر سر مذاکره اتمی بنشینند.

بولتون در سال 2015 در مقاله ای در نیویورک تایمز نوشته بود که «برای توقف بمب ایران، ایران بمباران شود». حالا حتی روحانی هم احتمالا موافق این است که وضعیت فعلی به خشونت و جنگ منتهی می شود.

اکونومیست ادامه می دهد: یک ایران هسته ای می تواند در خاورمیانه تکثیر شود. بمباران دانش برنامه هسته ای ایران را از بین نخواهد برد اما می تواند این برنامه را زیر خاک مدفون کند، و بازرسی و نظارت بر آن را غیر ممکن سازد و این همه خطرناک هستند.

تنها راه باقی مانده میز مذاکره است. ترامپ، منتقد سرسخت جنگ های خارجی آمریکا، نیاز دارد کسانی چون بولتون را زیر نظر بگیرد. او با تندروهایی داخلی و مخالفان منطقه ای روبه رو خواهد شد که کمترینش اسرائیل است.

بمباران دانش برنامه هسته ای ایران را از بین نخواهد برد اما می تواند این برنامه را زیر خاک مدفون کند، و بازرسی و نظارت بر آن را غیر ممکن سازد و این همه خطرناک هستند

مذاکره علامت تجاری ترامپ است. ترامپ نشان داده است که توان تغییر لحنش را دارد، همان طور که در مورد کره شمالی انجام داد.

یک جنگ جدید خواسته او نیست، اروپا هم می تواند در این زمینه به او کمک کند آن هم با خواستن از ایران برای مذاکره کردن با آمریکا و محکوم کردن ترک میز مذاکره.

روحانی، حال می گوید که بر اساس توافق فعلی حاضر است دوباره مذاکره کند. که تاکنون آغازگری از سوی دولت ترامپ نداشته است.

اگر تهدید به جنگ بالا بگیرد، تمامی طرف ها نیاز به بازگشت به میز مذاکره را دارند.

مذاکره علامت تجاری ترامپ است. ترامپ نشان داده است که توان تغییر لحنش را دارد، همان طور که در مورد کره شمالی انجام داد