ناکامی آمریکا در تحریم نفت ایران

درک صحیح وزارت نفت از شرایط ویژه تحریم ها با استفاده حداکثری از ابزارهای در اختیار و همچنین اتخاذ سیاست‌های موثر بین‌المللی و دیپلماتیک از سوی وزارت امور خارجه برای مواجه با چالش نفتی تحریم، باعث ناکامی آمریکا  در این پروژه شده است.

نفت در ادبیات سیاسی ایران همواره به عنوان ابزار و اهرمی برای فشار علیه کشورمان استفاده شده است و این موضوع اگرچه در تاریخ سیاسی ایران مسبوق به سابقه بوده، اما روندی که آمریکا آن را در دور جدید تحریم ها مبنی بر به صفر رساندن صادرات نفت ایران دنبال می کند بی سابقه بوده است.

دولت دونالد ترامپ با اتخاذ سیاست حداکثر فشار به ایران  تلاش گسترده ای برای به صفر رساندن صادرات نفت کشورمان داشته و نمایندگان ویژه ای به کشورهای خریدار نفت ایران اعزام کرده است؛ با این وجود درک صحیح وزارت نفت از شرایط ویژه تحریم ها با استفاده حداکثری از ابزارهای در اختیار و همچنین اتخاذ سیاست‌های موثر بین‌المللی و دیپلماتیک از سوی وزارت امور خارجه برای مواجه با چالش نفتی تحریم، باعث ناکامی آمریکا  در این پروژه شده است. این موضوع مورد توجه رسانه های خارجی قرار گرفته است.

رویترز به تازگی در گزارشی اعلام کرد که  صادرات نفت ایران در ماه آوریل سال جاری (اردیبهشت) به بازارهای آسیایی به بالاترین میزان در ۹ ماه منتهی به آن رسید. بر اساس این گزارش چین، هند و ژاپن در مجموع روزانه ۱.۶۲ میلیون بشکه نفت از ایران در این ماه وارد کردند.

 در ماه مارس (فروردین) واردات نفت ایران توسط چین به بالاترین میزان طی حدود ۵ سال گذشته رسید و این کشور حدود ۸۰۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرد. همچنین واردات نفت ایران توسط این کشور در آوریل سال جاری نیز از ۶۵۰ هزار بشکه در روز در مدت مشابه سال گذشته به ۷۸۹ هزار بشکه افزایش یافته است. موسسه رفینیتیواکون پیش بینی کرده که چین در ماه جاری ۱۱ میلیون بشکه نفت از ایران وارد کند و ۴ میلیون بشکه نفت ایران در هند تخلیه شود.

از سویی دیگر بنا به اعلام رسانه های خارجی، کره جنوبی نیز در ماه آوریل با پشت سر گذاشتن هند به دومین وارد کننده بزرگ نفت ایران در آسیا تبدیل شد و به طور متوسط ۴۱۶ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرد که بالاترین میزان طی دو سال گذشته محسوب می‌شود.

علاوه بر این واردات نفت ژاپن از ایران نیز در آوریل ۲۰۱۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴.۵ برابر شد و به ۱۵۱ هزار بشکه در روز رسید. بر اساس آمارهای وزارت اقتصاد ژاپن، خرید نفت این کشور از ایران در ماه آوریل ۲۰۱۹ به ۶۷۶ هزار کیلو لیتر برابر با ۱۵۱ هزار بشکه در روز رسید. واردات نفت ژاپن از ایران در آوریل سال گذشته میلادی ۴۷ هزار کیلو لیتر برابر با ۳۳ هزار بشکه در روز اعلام شده بود.

علاوه بر این دیگر رسانه‌های بین‌المللی مانند وال استریت ژورنال و رویترز نیز گزارشهایی از افزایش میزان صادرات نفت کشورمان در روزهای گذشته منتشر کرده‌اند.

کم توجهی خریداران نفت ایران به تحریم ها

سی ان بی سی در گزارشی با اعلام دورزدن تحریم های نفتی ایران از سوی چین اعلام کرد که این کشور با وجود  لغو معافیت ها توسط دولت ترامپ در حال واردات نفت از ایران است. رییس جمهوری آمریکا ۱۲ اردیبهشت ماه معافیت ۸ کشور از خرید نفت کشورمان را منقضی اعلام کرده است.  در این شرایط خبرها حاکی از این است که هند نیز قصد دارد واردات نفت کشورمان را از سر بگیرد. گفته می شود دولت هند به دنبال راه هایی برای پرداخت با روپیه برای دور زدن تحریم های آمریکاست. مسئولان تایوانی نیز گفته‌اند، ما به هرقدر که بخواهیم از ایران نفت وارد می‌کنیم و این کشور تابع قوانین سازمان ملل است، بنابراین فشارهای آمریکا نمی‌تواند مانع از خرید نفت این کشور از ایران شود.

دو دلیل شکست محاسبات آمریکا در تحریم نفتی

کارشناسان حوزه انرژی عدم امکان جایگزین شدن نفت ایران و همچنین دیپلماسی انرژی را از مهمترین دلایل شکست آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفت کشورمان عنوان می کنند. بیژن زنگنه، وزیر نفت پیش از این پروژه به صفر رساندن صادرات نفت ایران را «خواب بی تعبیر»عنوان کرده بود. محمدحسین عادلی، سیاستمدار حوزه انرژی که سابقه دبیرکلی مجمع کشورهای صادرکننده گاز را در کارنامه خود دارد با بیان اینکه وزارت نفت با درک کامل شرایط موجود، از همه ابزارهای در اختیار استفاده می‌کند،  به صفر رساندن صادرات نفت ایران را غیرممکن اعلام کرد و گفت: البته این مساله به معنی این نیست که با چالش فروش نفت روبه‌رو نیستیم، بلکه باید سازکارهای تازه‌ای را برای پیشبرد بهتر اهداف تعریف کنیم.

همچنین عملیاتی شدن  مکانیزمی که به بازگشت درآمدهای نفتی اطمینان دهد نیز یکی از ضرورت هایی است که  به آن تاکید می شود. عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی روز گذشته در این خصوص گفت: آمریکا تلاش کرده که فروش نفت ایران را کاهش دهد، ولی ما مسیرها و روندهایی را برای دریافت درآمدهایمان پیدا کردیم که هیچ یک از این کارها نمی‌تواند بر آن اثرگذار باشد.