پتروپالایشگاه ها: مهمترین راه کار برای تثبیت نسبی اقتصاد کشور

پتروپالایشگاه ها در مقایسه با پالایشگاه ها  حاشیه سود بالاتری دارند. در ایران نیز با هدف تکمیل زنجیره نفت و گاز و ارزش آفرینی  بیشتر، تعدادی از مجتمع های پتروشیمی در مجاورت مجتمع های پالایشی ایجاد شدند. اما صبغه استراتژی تامین سوخت در پالایشگاه های کشور سبب شده که از یک طرف اقتصاد پالایشگاه های کشور در وضعیت مناسبی نباشد و از طرف دیگر مجتمع های پتروشیمی با مشکلات کمی و کیفی خوراک مواجه باشند.

به گزارش خبرنگار توسعه پایدار «انرژی امروز» مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی با عنوان «پتروپالایشگاه ها و اهمیت آنها در تکمیل زنجیره ارزش نفت و بررسی وضعیت آن در ایران» تصریح می کند که در حال حاضر رویکرد تلفیقی پتروپالایشی در کشور ضعیف است و این موضوع سبب شده که صنعت پالایش کشور به تنهایی از اقتصاد ضعیفی برخوردار باشد.

از سویی تمرکز صنعت پتروشیمی کشور بر خوراک گاز و تولید محصولات بر پایه گاز نیز موجب توسعه نامتوازن این صنعت شده است.

ایران با داشتن 33.5 تریلیون مترمکعب ذخایر گاز با سهم  18درصدی، رتبه اول جهان در میزان ذخیره گاز و همچنین تولید بیش از  200میلیارد مترمکعب، 5.7 درصد از میزان تولید گاز جهان را به خود اختصاص داده است. ازاین رو ایران امتیازی ویژه در توسعه واحدهای پتروشیمی با خوراک گاز دارد. در عین حال ایران دارای  158میلیارد بشکه ذخایر نفت است.

 در سال 2017روزانه 4.9 میلیون بشکه نفت در کشور تولید و 1.96 میلیون بشکه در روز پالایش می شود. در سال  1396روزانه حدود  659.6 هزار بشکه میعانات گازی تولید شد که بخشی از آن صادر و بخش دیگر در واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی استفاده می شود.

صنعت پالایش

در حال حاضر آمریکا با در اختیار داشتن  140پالایشگاه و ظرفیت پالایش روزانه  18میلیون و  650هزار بشکه، صدرنشین کشورهای پالایشی است که با این رقم،  19درصد ظرفیت پالایشی جهان را از آن خود کرده است.

چین با 14.1  میلیون بشکه ظرفیت پالایش در سال  2016رتبه دوم صنعت پالایش را به خود اختصاص داده است.

ایران با در اختیار داشتن  10پالایشگاه (با در نظر گرفتن پالایشگاه ستاره خلیج فارس با ظرفیت اسمی  360هزار بشکه پالایش میعانات گازی) رتبه دهم کشورهای پالایشی جهان را در اختیار دارد.

عربستان به دلیل بهره مندی از خوراک مایع حاصل از پالایشگاه ها  و پروپان و بوتان حاصل از گازهای همراه نفت در تولید الفین ها، آروماتیک ها  و مشتقات آنها فعال است و رقیب اصلی ایران در منطقه به شمار  می رود. در سال  2017 تعداد 9 پالایشگاه نفتی با مجموع ظرفیت 2.9 میلیون بشکه ای در عربستان فعالیت کردند. شرکت آرامکو به صورت انحصاری  6پالایشگاه از این تعداد را در اختیار دارد و بقیه به صورت سرمایه گذاری مشترک است.