چرا ظریف تحریم نشد؟
نوذر شفیعی | تحلیلگر مسائل بین‌الملل
درباره چرایی تحریم نشدن محمدجواد ظریف توسط آمریکایی‌ها دو دیدگاه کلی وجود دارد. بر اساس دیدگاه اول، خودداری آمریکایی‌ها از تحریم وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به معنی تلاش ایالات متحده برای باز گذاشتن روزنه دیپلماسی است. از این تصمیم آمریکا می‌توان نتیجه گرفت که آن‌ها امیدوارند در آینده افق‌های تازه‌ای در روابط تهران و واشنگتن گشوده شود و با مذاکره، مشکلاتی که اکنون میان دو کشور وجود دارد حل و فصل شود. آن‌ها امیدوارند این اتفاق از طریق دیپلمات‌های ایرانی به‌خصوص محمدجواد ظریف حادث شود و تلاش‌ها برای از سرگیری مذاکرات توسط دیگر کشورها نظیر آلمان، ژاپن و فرانسه ناکام نماند.
دیدگاه دوم اما بر هراس آمریکایی‌ها از بی‌اعتباری در مجامع جهانی تاکید دارد. بر اساس این دیدگاه، ایالات متحده نگران آسیب پذیری وجهه و آبروی خود است؛ چرا که اگر واشنگتن عالی‌ترین مقام دیپلماتیک یک کشور را تحریم کند یعنی تمایلی به مذاکره و دیپلماسی ندارد. تحریم وزیر خارجه ایران باعث خواهد شد تا ادعاهای ایالات متحده مبنی بر آمادگی برای مذاکره بدون قید و شرط با ایران، دروغ به نظر برسد و افکار عمومی جهان در مقابل آمریکا موضع بگیرند. آمریکا تلاش زیادی دارد که به جهان نشان دهد، مذاکره اولویت اول آن‌ها برای حل مساله ایران است، اما تحریم ظریف به جهان ثابت خواهد کرد که این موضوع شعاری بیش نیست.
به نظر می‌رسد هر دو دیدگاه، صحیح و مبتنی بر حقیقت هستند. به خصوص دیدگاه دوم که با توجه به حساسیت موضوع ایران در مجامع عمومی، پیام تحریم ظریف برای دنیا این خواهد بود که آمریکایی‌ها علاقه‌ای به حل موضوع از طریق دیپلماتیک ندارند. بستن راه مذاکره به معنی باز گذاشتن راه جنگ و تحریم است. از سوی دیگر باید دانست، تصمیم‌گیری در آمریکا بوروکراسی خاص خود را دارد و هر کدام از دستگاه‌ها و سازمان‌های دخیل در موضوع حق اظهار نظر دارند و تصمیم نهایی با در نظر گرفتن آرا و نظرات انجام می‌شود.
به نظر می‌رسد به رغم آنکه آمریکا اعلام کرده بود که وزیر امور خارجه ایران را تحریم خواهد کرد، دیدگاه آن بخش از حاکمیت آمریکا که معتقد به دیپلماسی و حفظ چهره بین‌المللی است، غالب شده و بر همین اساس واشنگتن فعلا محمدجواد ظریف را تحریم نکرده است.
شکست اخیر آمریکا در نشست شورای حکام نیز تاثیری روی موضوع تحریم وزیر خارجه ایران توسط ایالات متحده نداشت. تحریم رهبر انقلاب اسلامی، تحریم‌های اقتصادی و شکایت از ایران به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز همگی در راستای افزایش فشارها بر ایران هستند، تا جمهوری اسلامی بپذیرد امتیازاتی که آمریکا می‌خواهد به آن‌ها بدهد. به طور کلی آمریکا در حالی که مدام فشارها علیه ایران را افزایش می‌دهد تلاش دارد تا وجهه جهانی خود را از دست ندهد و از سیاستمداران آمریکایی تصویری صلح‌طلب و متمایل به مذاکره بسازد. ایرنا
