جنگ اوکراین و دو راهی اتحادیه اروپا؛ آیا فدرالیسم عملگرا با لغو حق وتوی اعضا شکل می‌گیرد؟
کشورهای عضو اتحادیه اروپا در حالی روز دوشنبه سالروز ارائه پیشنهاد منجر به تشکیل اتحادیه اروپا در ۷۲ سال پیش را جشن می‌گیرند که این اتحادیه تحت تاثیر تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در حال بدل شدن به یک بازیگر قدرتمند در عرصه جهانی است.
به گزارش «انرژی امروز» از یورو نیوز، آنچه که هفت دهه پیش، در قالب بیانیه روبرت شومان، وزیر خارجه وقت فرانسه در ۹ مه ۱۹۵۰ میلادی و حدود ۵ سال پس از پایان جنگ جهانی دوم ارائه شد و زمینه پیوند کشورهای پیشتر متخاصم را فراهم کرد، امروز موجب رونمایی از سلاح سنگین سیاسی در حمایت ویژه از کی‌یف و اعمال تحریم‌های بی‌سابقه علیه روسیه شده است.
اتحادیه اروپا پس از درس‌های تلخی از برکسیت و دوره چهار ساله ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ایالات متحده آموخت، چین را با قاطعیت به چالش می‌کشد و برای توسعه همکارهای اقتصادی دو جانبه پیش‌شرط تعیین می‌کند.
اما تحلیلگران معتقدند که اتحادیه اروپا هنوز برای تبدیل شدن به قطب استراتژیک مستقل که امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه و رئیس دوره‌ای شورای این اتحادیه طرفدار آن است، راه درازی در پیش دارد. لوک ون میدلار، نظریه‌پرداز سیاسی هلندی یکی از این تحلیلگران است که می‌گوید: «اساسا برای تبدیل اتحادیه اروپا به یک بازیگر ژئوپلیتیک، به چیزی بیش از اصلاح سیاست‌ها یا اصلاحات نهادی نیاز است.»
انتظار می‌رود که ماکرون پس از انتخاب دوباره به مقام ریاست جمهوری فرانسه، عملی کردن ایده خود را با شدت عمل بیشتری از طریق جلب حمایت برخی از رهبران اتحادیه اروپا و رایزنی با شهروندان سراسر اتحادیه پیگیری کند تا شرایط برای اعمال تغییرات اساسی در معاهدات زیربنایی اتحادیه اروپا هر چه سریع‌تر فراهم شود.
در همین حال، ماریو دراگی، نخست وزیر ایتالیا و متحد ماکرون روز سه‌شنبه در جمع نمایندگان پارلمان اروپا گفت که اتحادیه اروپا به «فدرالیسم عملگرا» نیاز دارد که باعث می‌شود کشورهای عضو توانایی خود را برای وتوی تصمیمات مورد توافق اکثریت بالای اعضا از دست بدهند.
او تاکید کرد که بازنگری در معاهده‌های بنیادین اتحادیه اروپا باید «با شجاعت و اطمینان» پذیرفته و انجام شود.
در همین حال، فابیان زولیگ، رئیس اندیشکده «مرکز سیاست اروپا» به خبرگزاری فرانسه گفت: «پس از حمله روسیه به اوکراین همه چیز تغییر کرده و اتحادیه اروپا در یک دوراهی غیرقابل انکار قرار گرفته است.»
فابیان زولیگ برای خروج از این دو راهی پیشنهاد داد:«می‌توان از این شرایط برای اصلاح معاهده‌ها، فرآیندهای تصمیم‌گیری و تجهیز اتحادیه اروپا به قوانین مورد نیاز آن استفاده کرد و گرنه مسیر دوم به اقدام‌های انفرادی کشورها منجر می‌شود که به نظر من در عمل برای مواجهه با تبعات جنگ اوکراین بر سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا، کشاورزی، مهاجرت و سیاست‌های صنعتی ناکافی خواهد بود و شکست خواهد خورد.»
پارلمان اروپا بازنویسی معاهدات اتحادیه اروپا را بر پایه ۳۰۰ تغییر توصیه شده در چارچوب ۴۹ پیشنهاد تایید کرده است. مقام‌های اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده‌اند که فهرست پیشنهادات را روز دوشنبه به طور رسمی به امانوئل ماکرون تحویل خواهند داد تا مورد ارزیابی لازم قرار گیرد.
تا کنون اسپانیا، بلژیک، هلند و لوکزامبورگ نیز حمایت خود را از این تغییرات اعلام کرده‌اند، با این حال، تحلیلگران بر این باورند کشورهای کوچک اتحادیه اروپا که نگران از دست دادن حق وتوی خود هستند، فعلا از اعلام حمایت خودداری خواهند کرد تا رای گیری نهایی در این خصوص را وارد فاز مذاکرات دو جانبه و چند جانبه کنند.
در حال حاضر، نهایی شدن هر اصلاحی نیازمند تایید تمامی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است. بنابراین کنار گذاشتن حق وتوی اعضا چندان ساده نخواهد بود.
