گوشت خوک؛ بهانه جدید جنگ اقتصادی چین و اتحادیه اروپا

اسپانیا تا این لحظه بزرگ‌ترین صادرکننده گوشت خوک به چین بوده که مختص تهیه ژامبون «ایبریکو» است که شیرین و گرانبهاست، این نوع گوشت،‌سال‌هاست توجه مردم جین را به خود جلب کرده است. اگرچه هلند، دانمارک، فرانسه، بلژیک و آلمان نیز صادرکنندگان مهمی هستند، اما میزان صدور این نوع گوشت توسط اسپانیا با آنها غیرقابل مقایسه است.

روز دوشنبه، پکن اعلام کرد یک بررسی ضدانحصاری قضایی درمورد واردات گوشت خوک از اتحادیه اروپا آغاز کرده است. از دید کارشناسان این یعنی برداشتن گام نخست به سوی تعرفه‌گذاری روی واردات گوشت. این بررسی کمتر از یک هفته پس از اعلام اینکه بروکسل (مقر اتحادیه اروپا) قرار است تعرفه‌ای بالغ بر 50 درصد روی خودروهای الکتریکی ساخت چین اعمال کند، اعلام شد.

کشاورزی جزو مهم‌ترین منابع درآمد اسپانیا محسوب می‌شود که محصولات مهمی هم دارد. به خاطر تعرفه‌گذاری روی همین محصولات تا به حال با کشورهای مهمی هم درافتاده است. «جنگ توت فرنگی» با فرانسوی‌ها در سال 1989، «جنگ ماهی تن» با بریتانیایی‌ها در سال 1990 و «جنگ ماهی توربوت» با کانادایی‌ها در سال 1995. با این حال، تنها جنگی که هرگز کسی فکر شروعش را نمی‌کرد «جنگ ژامبون» بین این کشور و چین بود که آن هم شروع شد.

اما آیا قصد چین واقعا راه‌اندازی جنگ است یا این فقط علامتی است به اتحادیه اروپا برای شروع مذاکره بر سر تعرفه‌ها؟

با درآمدی کمتر از 2 میلیارد دلار در سال گذشته، گوشت خوک بخش کوچکی از تجارت بین اتحادیه اروپا و چین را تشکیل می‌دهد. بهتر است در جریان باشید که تجارت بین چین و اتحادیه اروپا در سال 2023 به بیش از 280 میلیارد دلار رسید. با این حساب، جنگ گوشت (ژامبون) حتی یک درصد از این تجارت هم نیست. پس چرا چین روی بخشی که از نظر اقتصادی هیچ تفاوتی در بده بستانش با اروپا ایجاد نمی‌کند، حساس شده؟ این سوال، جواب کوتاهی دارد: سیاست‌های تجاری.

پکن این بار هم از همان روشی استفاده کرده که در تعارضات تجاری پیشین با اروپا، آمریکا و استرالیا به کار کرده بود. به طور طبیعی چین امیدوار است کشورهای اتحادیه اروپا بروکسل را به تعدیل در صدور تعرفه‌های خودروهای الکتریکی تا قبل از اعمال رسمی در 4 جولای راضی کنند. آلمان که از قبل اعلام کرده از صدور این تعرفه‌ها ناراضی است چون نگران فروش خودروهای خود به چین است. نظر رسمی اسپانیا و فرانسه هنوز اعلام نشده و مبهم است. با این حال ممکن است همراه با آلمانی‌ها در برابر اتحادیه اروپا موضع بگیرند.

چین این بار میز بازی را طوری چیده که کشورهای اروپایی باید کارت‌های خود را با دقت فراوان بازی کنند. با این حال تمام پل‌ها را خراب نکرده و روزنه‌هایی برای مذاکره باز گذاشته است. بررسی تعیین یا لغو صدور تعرفه برای صادرات گوشت خوک اروپایی احتمالاً شش ماه تا یک سال طول خواهد کشید که زمان زیادی برای مذاکره محسوب می‌شود. براساس نظر اشخاص صاحب‌تجربه در امور تجارت بین‌الملل، چینی‌ها به دنبال شروع یک جنگ تجاری (همانند کاری که با آمریکای زمان ترامپ پیش آمد) نیست. آنها به دنبال مذاکراتی، هرچند طولانی‌مدت، برای جلوگیری از وقوع یک جنگ تجاری هستند و معتقدند هر دو طرف می‌توانند راه‌حلی برای این مسئله پیدا کنند.

در نهایت، اتحادیه اروپا باید تصمیم بگیرد که آیا حاضر است صنعت چندمیلیارد یورویی خودروهای بنزینی-الکتریکی خود را فدای رضایت کشاورزان و دامداران کند تا به اهداف سیاسی‌اش برسد یا نه. البته که صادرات کشاورزی و دامداری اهمیت دارند اما اگر به جنبه اقتصادی قضیه نگاه کنیم بین آنها و صادرات خودرو فاصله بسیار زیادی، هم از نظر ایجاد اشتغال، هم از نظر سوددهی و هم از نظر در اختیار گرفتن سهم بازار وجود دارد.

اگر اتحادیه اروپا تنها به ارزش یورو و درآمد بیشتر فکر ‌کند، شکی نیست که صنعت ساخت خودرو و صدور آن پیروز خواهد بود. با این حال باید باید برای رسیدن به نتیجه منطقی درمورد این موضوع، همان مسیر همیشگی سیاستمداران و تجار، بین بروکسل، مادرید، پاریس، آمستردام و کپنهاگ را مد نظر قرار داد.