میزبان کاپ 29 آماده تولید نفت و گاز بیشتر می‌شود

شرکت دولتی نفت و گاز آذربایجان، سوکار، و شرکای آن قرار است تولید سالانه گاز این کشور را از 37 میلیارد متر مکعب امروز به 49 میلیارد متر مکعب تا سال 2033 افزایش دهند. سوکار همچنین اخیرا موافقت کرده است که صادرات گاز به اتحادیه اروپا را تا سال 2026 بیش از 17 درصد افزایش دهد.

به گزارش «انرژی امروز» از گاردین، اجلاس Cop29 که در 11 نوامبر آغاز می‌شود، در حالی برگزار می‌شود که دانشمندان می‌گویند ادامه انتشار دی‌اکسید کربن به این معنی است که «تعادل آینده بشریت از دست می‌رود». آژانس بین‌المللی انرژی در سال 2021 اعلام کرد که اگر قصد داریم میزان انتشار دی‌اکسید کربن تا سال 2050 به صفر برسد، نباید بهره‌برداری جدیدی از سوخت‌های فسیلی انجام شود.

اما گزارش‌ها نشان می‌دهند که سوکار در سال 2023، 97 درصد از هزینه‌های سرمایه‌ای خود را به پروژه‌های نفت و گاز اختصاص داد. این شرکت چند هفته پس از انتخاب آذربایجان به عنوان میزبان Cop29، «بخش انرژی سبز» را راه‌اندازی کرد و نوید سرمایه‌گذاری در فن‌آوری‌های بادی، خورشیدی و جذب کربن را داد. اما بر اساس این گزارش، فعالیت‌های تجدیدپذیر سوکار همچنان ناچیز است.

برنامه اقدام اقلیمی آذربایجان توسط Climate Action Tracker (CAT) در ماه سپتامبر «بسیار ناکافی» ارزیابی شده است. تحلیلگران CAT می‌گویند: «آذربایجان در میان گروه کوچکی از کشورهایی است که هدف اقلیمی خود را تضعیف کرده است و این کشور در حال دوبرابر کردن استخراج سوخت‌های فسیلی است».

در این گزارش آمده است که آذربایجان و سوکار نیز به نقض حقوق بشر متهم شده‌اند. نویسندگان می‌گویند شکست دادن بحران اقلیم نیازمند آزادی بیان و حمایت از حقوق بشر جامعه مدنی است.

این گزارش تاکید دارد با توجه به نقش محوری سوکار در اقتصاد آذربایجان و روابط نزدیک آن با نخبگان سیاسی این کشور، تأثیر آن مطمئناً در طول مذاکرات اقلیمی در باکو احساس خواهد شد. کارشناسان اقلیمی می‌گویند در حالی که برای برگزاری اجلاس Cop29 آماده می‌شویم، این سوال را باید از خود بپرسیم که آیا ما روباه را مسئول حفاظت از مرغداری انتخاب کرده‌ایم؟

رئیس جمهور آذربایجان، الهام علی اف، در کنفرانس اقلیمی در ماه آوریل گفت: «داشتن ذخایر نفت و گاز تقصیر ما نیست. این یک هدیه از طرف خداست.» او هیئت مدیره سوکار را منصوب می‌کند و تا سال 2003 که جانشین پدرش به عنوان رئیس جمهور کشور شد، معاون سوکار بود. مختار بابایف، وزیر محیط زیست و منابع طبیعی آذربایجان، مدیریت Cop29 را بر عهده خواهد داشت. او پیش از این به مدت 26 سال تا سال 2018 برای سوکار کار کرد. روشن نجف، رئیس سوکار، بخشی از کمیته سازماندهی Cop29 است.

گزارش جدیدی که توسط Urgewald و CEE Bankwatch تهیه شده است، نشان می‌دهد که آذربایجان قرار است تولید گاز خود را در دهه آینده یک سوم افزایش دهد و شرکت‌های سوخت فسیلی پیش‌بینی می‌کنند که ۴۱.۴ میلیارد دلار (۳۱.۹ میلیارد پوند) در میادین گازی این کشور هزینه کنند. بر اساس این گزارش، سوکار به تنهایی حدود 300 میلیون دلار برای اکتشاف نفت و گاز جدید بین سال‌های 2022 تا 2024 هزینه کرده است.

این تجزیه و تحلیل بر اساس داده‌های ریستاد انرژی Rystad Energy، تهیه شده است. این اعداد شامل تولید گاز فعلی، منابع جدید تایید شده برای توسعه و سایر منابع شناخته شده است. سوزاندن تولید گاز مورد انتظار حدود 780 میلیون تن CO2 تولید می‌کند که بیش از دو برابر انتشار سالانه بریتانیا است. دانشمندان در سال 2021 به این نتیجه رسیدند که بیشتر ذخایر گاز موجود باید در زمین باقی بماند تا گرمایش جهانی را به 1.5 درجه سانتیگراد محدود کند.

سوکار با برخی از بزرگترین شرکت‌های سوخت فسیلی جهان از جمله بریتیش پترولیوم، توتال انرژیز، غول نفتی روسیه تاتنفت و شرکت نفت دولتی امارات متحده عربی آدنوک همکاری می‌کند. مدیرعامل آدنوک، سلطان الجابر، رئیس Cop28 در دبی بود، در آن اجلاس کشورها نتوانستند آنطور که بسیاری می‌خواستند، سوخت‌های فسیلی را حذف کنند، در عوض جاه‌طلبی ضعیف‌تر یعنی «انتقال از سوخت‌های فسیلی» را انتخاب کردند.

بر اساس تحقیقات انجام شده توسط ائتلاف Banking on Climate Chaos، سوکار همچنین حمایت مالی قابل توجهی از موسسات بین‌المللی بزرگ دریافت می‌کند که در مجموع به 6.8 میلیارد دلار وام و تعهدنامه بین سال‌های 2021 تا 2023 می‌رسد.

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، اقتصاد آذربایجان به شدت به درآمد سوخت‌های فسیلی وابسته است که 90 درصد درآمدهای صادراتی و 60 درصد درآمدهای دولتی را تشکیل می‌دهد. تولید گاز آذربایجان مشابه تولید بریتانیا در سال 2022 بود. تولید نفت این کشور از سال 2010 کاهش یافته است.

در این گزارش آمده است: «این مهم است که کسانی که میزبان مذاکرات Cop29  هستند، رهبران واقعی اقلیم باشند، نه کسانی که علاقه خاصی به نگه داشتن جهان به سوخت‌های فسیلی دارند.»

این گزارش همچنین اتهامات نقض حقوق بشر و فساد در آذربایجان را برجسته کرده است. دادگاه اروپایی حقوق بشر دریافت که این کشور از سال 2001 تاکنون 263 بار کنوانسیون اروپایی حقوق بشر را نقض کرده است که شامل سه مورد شکنجه و 30 مورد رفتار غیرانسانی و تحقیرآمیز است.

خانه آزادی آذربایجان را از نظر حقوق سیاسی، رسانه‌های مستقل و آزادی‌های مدنی در ردیف کشورهای با کمترین آزادی در جهان قرار می‌دهد یعنی کمتر از روسیه و بلاروس. سازمان شفافیت بین‌الملل در سال 2022  آذربایجان را دومین کشور در میان کشورهای با بدترین وضعیت از نظر فساد در بخش عمومی در اروپای شرقی و آسیای مرکزی ارزیابی کرد.

سوکار همچنین توسط سازمان حمایت از حقوق کارگران نفت مستقر در آذربایجان به نقض حقوق بشر متهم شده است که به موارد نقض بهداشت و ایمنی و آلودگی محیط زیست اشاره کرده است.

بر اساس این گزارش رژیم علی‌اف به طور سیستماتیک مدافعان محیط‌زیست و حقوق بشر را تهدید می‌کند.

این درحالی است که سخنگوی Cop29 در واکنش به تولید گاز آذربایجان می‌گوید: آذربایجان در پاسخ به درخواست اروپا برای افزایش عرضه در پی اختلال در عرضه از روسیه، در حال سرمایه‌گذاری در ظرفیت گاز است.