رویترز: اوپک پلاس برای پوشش اختلال عمده در عرضه نفت ایران با مشکل مواجه خواهد شد
فعالان بازار نفت، تنها در دو روز این هفته، از تمرکز بر عرضه بیش از حد قریبالوقوع سوخت، به نگرانی از کمبود سوخت روی آوردهاند.
به گزارش «انرژی امروز» از رویترز، پس از حمله اسرائیل به ایران و تعهد تهران به تلافی، قیمت نفت تا ۱۳ درصد افزایش یافت و به بالاترین حد خود از ژانویه رسید، زیرا سرمایهگذاران احتمال اختلال عمده در عرضه نفت خاورمیانه را افزایش دادهاند.
خبرنامه رویترز پاور آپ هر آنچه را که باید در مورد صنعت انرژی جهانی بدانید، ارائه میدهد. اینجا ثبت نام کنید.
به گفته تحلیلگران و ناظران اوپک، بخشی از دلیل افزایش سریع قیمت این است که ظرفیت اضافی در میان اوپک و متحدان برای تولید نفت بیشتر برای جبران هرگونه اختلال، تقریباً معادل تولید ایران است.
به گفته تحلیلگران و منابع صنعتی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی تنها اعضای اوپک پلاس هستند که قادر به افزایش سریع تولید هستند و میتوانند حدود ۳.۵ میلیون بشکه در روز بیشتر تولید کنند.
تولید ایران حدود ۳.۳ میلیون بشکه در روز است و بیش از ۲ میلیون بشکه در روز نفت و سوخت صادر میکند. تاکنون هیچ تأثیری بر تولید نفت و گاز ایران و همچنین صادرات از منطقه نداشته است.
اما ترس از اینکه اسرائیل ممکن است تأسیسات نفتی ایران را نابود کند تا آن را از منبع اصلی درآمدش محروم کند، قیمت نفت را افزایش داده است. آخرین قیمت نفت برنت در روز جمعه تقریباً 7 درصد افزایش یافت و به بیش از 74 دلار رسید.
حملهای با تأثیر قابل توجه بر تولید ایران که مستلزم تولید بیشتر سایر تولیدکنندگان برای پر کردن شکاف باشد، ظرفیت خالی بسیار کمی برای مقابله با سایر اختلالات – که میتواند به دلیل جنگ، بلایای طبیعی یا حوادث رخ دهد – باقی میگذارد.
و این با این شرط است که ایران در تلافی حملات اسرائیل به همسایگان خود حمله نکند.
ایران در گذشته تهدید کرده است که در صورت حمله، حمل و نقل از طریق تنگه هرمز را مختل خواهد کرد. این تنگه مسیر خروجی حدود 20 درصد از عرضه نفت جهان از خلیج فارس، از جمله صادرات عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، عراق و ایران است.
ایران همچنین قبلاً اعلام کرده بود که به سایر تأمینکنندگان نفت که هرگونه شکاف عرضه ناشی از تحریمها یا حملات به ایران را پر میکنند، حمله خواهد کرد.
خورخه لئون، رئیس بخش تحلیل ژئوپلیتیک ریستاد و از مقامات سابق اوپک، گفت: «اگر ایران با ایجاد اختلال در جریان نفت از تنگه هرمز، هدف قرار دادن زیرساختهای نفتی منطقهای یا حمله به داراییهای نظامی ایالات متحده واکنش نشان دهد، واکنش بازار میتواند بسیار شدیدتر باشد و احتمالاً قیمتها را 20 دلار در هر بشکه یا بیشتر افزایش دهد.»
تغییر در محاسبات
تغییر ناگهانی در محاسبات سرمایهگذاران نفتی در این هفته پس از ماهها رخ میدهد که افزایش تولید اوپک و متحدانش، گروهی که به عنوان اوپک پلاس شناخته میشود، منجر به نگرانی سرمایهگذاران در مورد عرضه بیش از حد در آینده و سقوط احتمالی قیمت شده است.
عربستان سعودی، رهبر بالفعل اوپک، نیروی محرکه تسریع افزایش تولید این گروه بوده است، تا حدی برای مجازات متحدانی که نفت بیشتری نسبت به آنچه قرار بود طبق توافقهای اوپک پلاس تولید کنند، تولید کردهاند.
این افزایشها در حال حاضر ظرفیت برخی از اعضا برای تولید بیشتر را محدود کرده و باعث شده است که آنها از اهداف جدید خود عقب بمانند.
حتی پس از افزایشهای اخیر، این گروه هنوز به جای حدود ۴.۵ میلیون بشکه در روز که طی پنج سال گذشته برای متعادل کردن عرضه و تقاضا توافق شده بود، محدودیتهایی در تولید دارد.
اما بخشی از این ظرفیت مازاد نفت – تفاوت بین تولید واقعی و پتانسیل تولید فرضی که میتواند به سرعت و پایدار به بازار عرضه شود – فقط روی کاغذ وجود دارد.
تحلیلگران و ناظران اوپک گفتند که پس از سالها کاهش تولید و کاهش سرمایهگذاری در میادین نفتی پس از همهگیری کووید-۱۹، میادین و تأسیسات نفتی ممکن است دیگر نتوانند به سرعت دوباره راهاندازی شوند.
تحریمهای غرب علیه ایران، روسیه و ونزوئلا نیز منجر به کاهش سرمایهگذاری نفتی در این کشورها شده است.
جی. پی. مورگان در یادداشتی گفت: «پس از افزایش تولید در ماه ژوئیه، به نظر میرسد اکثر اعضای اوپک، به جز عربستان سعودی، با حداکثر ظرفیت یا نزدیک به آن تولید میکنند.»
یک منبع ارشد صنعتی که با تولیدکنندگان اوپک پلاس کار میکند، گفت که به جز عربستان سعودی و امارات متحده عربی، ظرفیت مازاد ناچیز بود.
این منبع گفت: «سعودیها تنها کشورهایی هستند که بشکههای واقعی دارند، بقیه روی کاغذ هستند.» او به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود.
بشکههای کاغذی
قرار است تولید نفت عربستان سعودی در ماه ژوئیه به بالای ۹.۵ میلیون بشکه در روز برسد و این کشور در صورت تمایل میتواند تولید را ۲.۵ میلیون بشکه در روز دیگر افزایش دهد.
با این حال، این ظرفیت تنها یک بار در دهه گذشته و تنها برای یک ماه در سال ۲۰۲۰ آزمایش شده است، زمانی که عربستان سعودی و روسیه در نبرد برای سهم بازار با هم اختلاف پیدا کردند و به دلخواه خود نفت تولید کردند.
عربستان سعودی همچنین سرمایهگذاری در گسترش ظرفیت مازاد خود فراتر از ۱۲ میلیون بشکه در روز را متوقف کرده است، زیرا این کشور منابع خود را به پروژههای دیگر اختصاص داده است.
روسیه، دومین تولیدکننده بزرگ در اوپک پلاس، ادعا میکند که میتواند بیش از ۱۲ میلیون بشکه در روز نفت تولید کند.
با این حال، جی پی مورگان تخمین میزند که مسکو تنها میتواند تولید خود را در سه ماه آینده ۲۵۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد و به دلیل تحریمها برای افزایش بیشتر تولید با مشکل مواجه خواهد شد.
امارات متحده عربی میگوید حداکثر ظرفیت تولید نفت آن ۴.۸۵ میلیون بشکه در روز است و به اوپک اعلام کرد که تولید نفت خام آن در ماه آوریل به تنهایی کمی بیش از ۲.۹ میلیون بشکه در روز بوده است، رقمی که تا حد زیادی توسط منابع ثانویه اوپک تأیید شده است.
با این حال، آژانس بینالمللی انرژی، تولید نفت خام این کشور را در ماه آوریل حدود ۳.۳ میلیون بشکه در روز تخمین زده است و میگوید امارات متحده عربی ظرفیت افزایش ۱ میلیون بشکه در روز دیگر را دارد. بانک BNP Paribas تولید امارات را حتی بالاتر و بین ۳.۵ تا ۴ میلیون بشکه در روز میبیند.
آلدو شپنجر، تحلیلگر BNP، گفت: «من فکر میکنم ظرفیت ذخیره به طور قابل توجهی کمتر از چیزی است که اغلب نقل میشود.»
تفاوت در توانایی افزایش تولید، تنشهایی را در داخل اوپک پلاس ایجاد کرده است.
منابع به رویترز گفتهاند که عربستان سعودی طرفدار کاهش حدود ۸۰۰۰۰۰ بشکه در روز تا پایان اکتبر است.
در آخرین جلسه خود، روسیه به همراه عمان و الجزایر از توقف افزایش تولید در ماه ژوئیه حمایت کردند.
