بهبود کیفیت هوا در چین، گرمایش جهانی را تسریع کرده است

آلودگی هوا قبلا جهان را خنک می‌کرد: اکنون، نه چندان زیاد.

به گزارش «انرژی امروز» از اکونومیست، چین هنوز مقدار زیادی زغال سنگ می‌سوزاند. اما از زمان «آخرالزمان هوا» در سال ۲۰۱۳، این زغال‌سنگ‌سوزی را به روشی انجام داد که گوگرد سوزی آن بسیار کمتر است.

بخش بزرگی از ذرات ریزی که آلودگی هوا را در شهرها تشکیل می‌دهند، سولفات‌ها هستند، سولفات موجود در گوگرد زغال سنگ و نفت کوره. وقتی چین تصمیم به آلودگی‌زدایی از هوای کثیف خود گرفت، گوگرد یکی از مواردی بود که به دنبال حذفش از هوا بود.

استفاده از سوخت‌های گوگردی کاهش یافت؛ سیستم‌های شیمیایی برای حذف گوگرد از گازهای دودکش نیروگاه‌ها نصب شدند.

این اقدامات کیفیت هوا را در شهرهای چین به میزان زیادی بهبود بخشید. ریه‌های شهروندان این کشور حالا می‌توانند بسیار بهتر عمل کنند و عمر طولانی‌تری داشته باشند.

اما این شهرها حالا کمی گرم‌تر هم شده‌اند؛ و تقریبا بقیه دنیا نیز همینطور.

آئروسل‌های سولفات، نور خورشید را دوباره به فضا منعکس می‌کنند و سطح زیرین خود را خنک نگه می‌دارند؛ این ذرات قادرند ابرها را ضخیم‌تر کرده و اثر مشابهی ایجاد کنند.

کاهش میزان گوگردی که سالانه به آسمان می‌رود، یعنی همان کاری که چین انجام داده، به معنای آئروسل‌های کمتر و اثرات خنک‌کننده کمتر است.

دانشمندان معتقدند که بخش بزرگی از شتاب گرمایش جهانی که از اواسط دهه ۲۰۱۰ مشاهده شده، به دلیل تغییرات در فراوانی آئروسل‌ها و خواص ابرها بوده است.

بزرگترین عامل در این امر، کاهش انتشار گوگرد بوده است، زیرا اقتصادهای شرق و جنوب شرقی آسیا انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش داده‌اند و چین تاکنون بزرگترین بازیگر در این زمینه است.

وقتی چین از زغال سنگ پاک‌تر به مصرف کمتر زغال سنگ روی می‌آورد، می‌توان انتظار گرمایش جهانی هم بیشتر شود. اما نمی‌گفت برای کاهش گرمایش جهانی باید زغال سنگ مصرف کرد.

از یک طرف، سولفات‌ها هنوز هم مردم را می‌کشند. کنترل آنها در چین جان صدها هزار نفر را نجات داده است. کاهش بیشتر سولفات‌ها سود بیشتری خواهد داشت. و از طرف دیگر، اثرات گرمایشی دی اکسید کربن بسیار ماندگارتر از اثرات خنک‌کنندگی گوگرد است.

سولفات‌های یک نیروگاه برق تنها تا زمانی که نیروگاه برق وجود دارد، دوام می‌آورند؛ آئروسل‌ها ظرف چند هفته از جو ته‌نشین می‌شوند. اما بخش زیادی از دی اکسید کربن همان نیروگاه برای قرن‌ها باقی می‌ماند و در تمام این مدت زمین گرم می‌شود.

پل کروتزن، شیمیدان برنده جایزه نوبل، متوجه این مشکل شد و در سال ۲۰۰۶ راه حلی پیشنهاد داد:

اگر مقدار نسبتا کمی گوگرد که در لایه‌های بالای استراتوسفر تزریق شود، می‌تواند به اندازه مقدار زیادی گوگرد در جو پایینی، اثر خنک‌کنندگی ایجاد کند و آسیب بسیار کمتری به زندگی بشر وارد کند.

هم احتمالات چنین اقدام در حوزه مهندسی زمین و هم معایب آن اکنون گسترده‌تر و جدی‌تر از همیشه محل بحث است.