افزایش ۱۰ میلیون بشکه‌ای ظرفیت صنعت پالایشی جهان
در پنج سال فرارو، 10 میلیون و 530 هزار بشکه در روز ظرفیت پالایشی جدید در سراسر دنیا راه اندازی خواهد شد.
در تاریخ صنعت پالایش، پالایشگاههای آمریکایی حاشیه خلیج مکزیک، همواره از بالاترین ضریب‌های سود برخوردار بوده‌اند، اما در سال‌های اخیر، ما شاهد رشد غیرمنتظره ضریب‌های سودآوری در پالایشگاههای سنگاپور بوده ایم. در شمال غرب اروپا نیز با وجود رشدی اندک، ما شاهد بهبود نرخ سودآوری پالایشگاهها هستیم.
به گزارش انرژی امروز، همراه با افزایش تدریجی ظرفیت پالایشگاهی در مناطق مختلف جهان، ما شاهد بهبود نرخ کارایی این واحدها نیز بوده‌ایم، اما به دلایلی مانند تغییرات فصلی تقاضا، بحران‌های سیاسی، تغییر در نوع خوراک ها و … ما در مناطق مختلف دنیا شاهد وجود ظرفیت مازاد و بلااستفاده هستیم. این عدد در آسیا و اقیانوسیه 4.6 میلیون بشکه، در آمریکای شمالی 3.1 میلیون بشکه و در اتحادیه اروپا 2.7 میلیون بشکه در روز می‌باشد.
به هر حال، نرخ کارایی پالایشگاهها موضوعی مهم است، چرا که با سودآوری آنها ارتباط مستقیم دارد. پالایشگران دارای حجم قابل توجهی هزینه‌های سرمایه و عملیاتی هستند که این هزینه ها ارتباطی با کارکرد آنها ندارد. لذا با کاهش ظرفیت عملیاتی به پایین تر از ظرفیت اسمی، هزینه تمام شده هر بشکه از محصولات تولیدی افزایش یافته و به دنبال آن، حاشیه های سود را کاهش می‌دهد.
ما در سال گذشته، شاهد افزایش اندک نرخ جهانی کارایی پالایشگاه ها بودیم و این عدد بر اساس گزارش آماری سالانه شرکت بریتیش پترولیوم به 82.4 درصد رسید. این عدد برای پالایشگاه های آمریکای شمالی و اروپا به ترتیب 85.5 و 81.4 درصد بوده و پالایشگاه های آسیا و اقیانوسیه به عنوان بزرگ‌ترین دارندگان ظرفیت پالایشی دنیا و با سهمی33 درصدی، با اندکی کاهش به نرخ کارایی 84.7 درصد رسیدند. و دلیل این کاهش اندک را باید در بهره برداری از طرح های جدید افزایش ظرفیت و ناتوانی در تامین به موقع خوراک مورد نیاز جستجو نمود.
اما نکته قابل توجه را باید در افزایش 1.2 درصدی نرخ کارایی پالایشگاههای کشورهای مستقل همسود (CIS) دانست. در ده سال اخیر، پالایشگاههای این کشورها توانسته اند با رشدی چشمگیر نرخ کارایی خود را افزایش دهند و دلیل اصلی این رشد را باید به افزایش سرمایه گذاری های انجام شده، تسریع در خصوصی سازی و بهبود رقابت پذیری آنها مرتبط دانست.
در این سال ها، تغییر فزاینده در تقاضای منطقه ای نفت خام از دیگر عوامل تاثیرگذار بر بازار بوده است. همه ما به خاطر داریم که ده سال پیش، پالایشگاههای آمریکای شمالی و اروپایی 57 درصد نفت خام دنیا را مصرف می‌نمودند. این عدد هم اینک به 46 درصد کاهش یافته است. در سال 2005 میلادی، پالایشگاههای امریکایی با شکستن رکورد تقاضای خود، 20 میلیون و 802 هزار بشکه نفت خام مصرف نمودند. این عدد هم اینک با کاهشی 10.8 درصدی به 18 میلیون و 555 هزار بشکه کاهش یافته است. در اروپا نیز در سال 2006 میلادی با رسیدن به اوج تقاضا، پالایشگاهها 15 میلیون و 23 هزار بشکه نفت خام مصرف نمودند. این عدد هم اینک با کاهشی 14.8 درصدی، به 12 میلیون و 796 هزار بشکه کاهش یافته است. و دلیل این شرایط را باید در توسعه مصرف انرژیهای تجدیدپذیر جستجو نمود. البته در این ارقام، مصرف اتانول و دیزل زیستی نیز لحاظ شده است. به علاوه، مصرف سوخت خودروها بهبود یافته و سهم گاز طبیعی در بازار گرمایش خانگی و صنعتی نیز با افزایش روبرو بوده است.
در تاریخ صنعت پالایش، پالایشگاههای آمریکایی حاشیه خلیج مکزیک، همواره از بالاترین ضریب‌های سود برخوردار بوده‌اند، اما در سال‌های اخیر، ما شاهد رشد غیرمنتظره ضریب های سودآوری در پالایشگاههای سنگاپور بوده ایم. در شمال غرب اروپا نیز با وجود رشدی اندک، ما شاهد بهبود نرخ سودآوری پالایشگاهها هستیم.
اطلاعات منتشر شده توسط موسسه مشاوره ای ژاکوبز در هوستون نشان می‌دهد در پالایشگاههای آمریکایی حاشیه خلیج مکزیک به ازای هر بشکه نفت خام پالایش شده، کمی‌بیش از 10 دلار سود به دست آمده که یکی از دلایل آن را باید در نزدیکی به میادین نفتی فراساحلی آمریکا دانست. و با رشد قیمت‌های نفت خام به بالای 100 دلار تا پیش از ژوئن 2014، باعث شده بود این حاشیه سود تا 13 دلار بالا برود.
با نگاهی به جریان ساخت و ساز پالایشگاههای جدید و یا توسعه ظرفیت‌های پالایشی، می‌توان دریافت که آمریکای شمالی و اروپا در حال کاهش سهم خود در صنعت پالایش نفت خام هستند. همچنین پالایشگاههای آسیا و اقیانوسیه با وجود دارا بودن بیشترین ظرفیت پالایشی برابر با 32.6 درصد ، دارای بالاترین سهم در توسعه پالایشگاه ها با 32.8 درصد هستند.
از سوی دیگر، پالایشگاههای خاورمیانه با دارا بودن تنها 8.9 درصد از ظرفیت پالایشی دنیا، عدد خیره کننده 30.1 درصد از طرح های افزایش ظرفیت را به خود اختصاص داده اند. بر این اساس، در آسیا و اقیانوسیه 3 میلیون و 450 هزار بشکه و در منطقه خاورمیانه نیز 3 میلیون و 175 هزار بشکه طرح افزایش ظرفیت پالایشی در دست ساخت و توسعه قرار دارد و سهم سایر مناطق دنیا نظیر آمریکای جنوبی و مرکزی، اندک است.
در مجموع، در پنج سال فرارو، 10 میلیون و 530 هزار بشکه در روز ظرفیت پالایشی جدید در سراسر دنیا راه اندازی خواهد شد. در پایان دهه کنونی، ظرفیت کنونی پالایشگاه های دنیا 11.4 درصد افزایش می‌یابد. هرچند بسیاری از طرح ها با تغییر در برنامه زمانی توسعه، مشکل فقدان تامین منابع مالی مورد نیاز، تغییر در مقررات زیست محیطی و یا بازنگری در پیش بینی های اقتصادی روبرو خواهند شد تا همچنان چشم انداز صنعت پرفراز و نشیب پالایش با ترشی ها و شیرینی هایی متعددی همراه باشد.
