فصل مترقی محیط‌زیست در برنامه ششم
در فصل محیط‌زیست که روز پنجشنبه از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، آمده است: «اجرای برنامه عمل حفاظت، احیا، مدیریت و بهره‌برداری مناسب از تالاب‌های کشور با مشارکت سایر دستگاه‌های اجرایی و جوامع محلی به‌ویژه در ارتباط با تالاب‌های ثبت‌شده در کنوانسیون رامسر به‌طوری‌که تا پایان برنامه، حداقل 20 درصد تالاب‌های بحرانی و در معرض تهدید کشور احیا شوند و ضمن حفظ و تثبیت، در روند بهبود قرار گیرند».
به گزارش خبرنگار حوزه توسعه پایدار انرژی امروز، روزنامه وقایع اتفاقیه نوشت:
وظایف دولت در حوزه محیط‌زیست در برنامه ششم توسعه به تصویب مجلس رسید. اهمیت این بند از برنامه ششم از آنجایی است که ناظر بر چالش‌های کنونی محیط‌زیست در ایران بوده و در صورت تحقق مفاد آن می‌تواند حال محیط‌زیست کشور ما را خوب کند اما همزمان برخی کارشناسان می‌گویند، این پیش‌بینی‌ها در برنامه‌های چند ساله توسعه آن‌قدر که باید، ضمانت اجرایی ندارد، همان‌طور که برخی پیش‌بینی‌ها در برنامه پنجم توسعه محقق نشد. بااین‌حال، نقطه مثبت فصل محیط‌زیست در برنامه ششم توسعه، افزایش اختیارات سازمان محیط‌زیست در برخی از موارد است. علامه بر این، توجه به حفظ جنگل‌ها و تالاب‌ها از جمله این اتفاقات است. به‌طوری‌که نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دولت را مجاز کردند که هرگونه بهره‌برداری تجاری و صنعتی از چوب جنگل‌های شمال از ابتدای سال چهارم اجرای برنامه ششم توسعه ممنوع شود. بندی برای جنگل
بر اساس بند «1» این ماده، هرگونه بهره‌برداری تجاری و صنعتی از چوب جنگل‌های شمال کشور از ابتدای سال چهارم برنامه ممنوع خواهد بود. دولت مجاز به تمدید قراردادهای طرح‌های جنگلداری مذکور که مدت اجرای آن به اتمام می‌رسد، نیست. در بند «2» نیز دولت مکلف شد نسبت به اصلاح آن دسته از طرح‌های جنگلداری که مدت اجرای آن تا پایان سال سوم، اجرای قانون برنامه به اتمام نمی‌‌رسد، طبق ضوابط قانونی اقدام کند. در تبصره این بند نیز جمع‌آوری و بهره‌برداری با هدف بهداشت، حفاظت و پرورش جنگل از درختان پیر، خشک سرپا، افتاده، لاپی و آفت‌زده غیرقابل احیا، صرفا با مجوز سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور مجاز شد. نمایندگان مجلس تبصره «2» بند «2» را نیز به این شرح مصوب کردند که برداشت درختان جنگلی در راستای اجرای طرح‌های عمرانی مصوب و مجاز، با مجوز سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری بلامانع است. همچنین بهره‌برداری از درختکاری و جنگل‌کاری‌های دست‌‌کاشت به‌‌منظور زراعت چوب با تشخیص و مجوز سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور مجاز است. در تبصره «3» مصوب شد که سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در مدت سه سال اول اجرای قانون برنامه، ضمن جلوگیری از انعقاد قرارداد جدید در موارد موضوع بند (1) و نظارت بر اجرای قراردادهای منعقدشده قبلی، اجرای مفاد این ماده را پیگیری کند.
تالاب‌های ایران در حال محوشدن نکته مهم دیگر مربوط به وضعیت تالاب‌ها در ایران است، در حال حاضر، یافته‌های حاصل از بررسی وضعیت 84 تالاب مهم و مطالعه‌شده کشور نشان می‌دهد که تعداد 31 تالاب، به‌تدریج تمام یا قسمتی از مساحت مرطوب خود را از دست داده و به منشأ انتشار گردوغبار تبدیل شده‌اند. در مجموع، حدود 58 درصد مساحت کل این تالاب‌ها از بین رفته و بستر آنها به خاک و نمک تبدیل شده است و به‌همین‌دلیل برخی از این تالاب‌ها از فهرست کنوانسیون رامسر، خارج یا درحال خارج شدن هستند. همچنین، پیش‌ازاین نیز مرکز پژوهش‌ها با انتشار گزارشی درباره وضعیت تالاب‌های ایران و قوانین مورد نیاز آن با اشاره به این موضوع اعلام کرده است که از 42 نوع تالاب مشخص‌شده از سوی کنوانسیون رامسر در جهان به‌جز یک نوع تالاب یعنی تالاب‌های تند، بقیه در کشور ایران یافت می‌شوند که بیانگر تنوع بسیار زیاد تالاب‌های ایرانی است. همچنین تعداد تالاب‌های ایران به‌واسطه وسعت بسیار زیاد و محدوده تغییرات ابعاد آنها بسیار وسیع بوده به‌طوری‌که وسعت آنها بین کمتر از چند هکتار تا بیش از 500 هزار هکتار در نوسان است. در این میان، بیش از 84تالاب مهم بین‌المللی شناسایی و مطالعه شده است که از بین آنها تاکنون 35 تالاب در قالب 24 عنوان، با مساحت کل 1.483.247 هکتار به کنوانسیون رامسر معرفی شده‌اند اما علت این خشکسالی در تالاب‌ها و روند نابودی‌شان از سوی یک عامل قابل توضیح نیست و تنوع فعالیت‌های انسانی در حوضه‌های آبخیز به قدری زیاد و از نظر تأثیرگذاری پیچیده است کـه شـاید نتوان با شفافیت سهم هر یک را در سرنوشت تالاب مشخص کرد.
نسخه برنامه ششم برای تالاب‌ها بااین‌حال، در فصل محیط‌زیست که روز پنجشنبه از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، آمده است: «اجرای برنامه عمل حفاظت، احیا، مدیریت و بهره‌برداری مناسب از تالاب‌های کشور با مشارکت سایر دستگاه‌های اجرایی و جوامع محلی به‌ویژه در ارتباط با تالاب‌های ثبت‌شده در کنوانسیون رامسر به‌طوری‌که تا پایان برنامه، حداقل 20 درصد تالاب‌های بحرانی و در معرض تهدید کشور احیا شوند و ضمن حفظ و تثبیت، در روند بهبود قرار گیرند».
