شهری تشنه در امتداد رودخانه
شهر زرنج مرکز ولایت نیمروز که در امتداد دریای بزرگ هلمند واقع شده، به بیابان خشک و ریگزار سوزان میماند. کمبود آب و وزش بادهای موسومی در فصل گرما زندگی را در این شهر دشوار میسازد. از طرف دیگر تپههای خاکی داکو در شرق شهر زرنج تنها تفریحگاه برای جوانان نیمروز شدهاست.
به گزارش «انرژی امروز» جغرافیای هموار نیمروز یکی از دلایل امنیت این ولایت است. فقط مشکل جدیتر مردم در زرنج نبود آب آشامیدنی است.
تعداد مراکز توزیع آب در زرنج محدود است و آب در این مراکز تنها برای دو سه ساعت معدود جاری میشود. آبی که منبع اصلی آن دریای هلمند است اما به دلیل نبود امکانات جذب آن در افغانستان، اول به ایران میرود و بعد با لولههای چهار اینچی که ایران گذاشته، جیره بندی شده و به زرنج میآید.
همه روزه دهها زن و مرد و کودک برای دسترسی به آب صف میبندند و ساعتها انتظار میکشند. برخی هم نیمههای شب به مراکز توزیع آب میآیند تا فردا دست خالی به خانه برنگردند. با گرم شدن هوا، صفهای انتظار طولانیتر میشود.
لعل بیبی که با دهها زن دیگر در صف انتظار برای آب ایستاده است، میگوید: «ما در شبهای سرد زمستان به مراکز توزیع آب میآییم، خس و خاشاک را آتش میکنیم تا در اینجا از شدت سرما تلف نشویم. با این حال بعضی روزها پیش از آنکه نوبتمان برسد، آب قطع میشود. من بارها به دروازه والی نیمروز رفتهام و بخاطر مشکل کمبود آب گریستهام؛ اما هنوز آب نداریم».
در سوی دیگر شهر مرکز دیگری برای فروش آب وجود دارد. کسانی که امکانات مالی بهتری دارند، ترجیح میدهند آب را از این مرکز خریداری کنند. یک تانکر آب در بدل صد افغانی(حدود ۱.۵ دلار) بهفروش میرسد. اما این آب از ایران نه، بلکه از پروژه قلعه فتح به این مرکز میآید. پروژهای در ولایت نیمروز که به گفته منابع محلی ۲۴ میلیون دلار هزینه برداشته اما برای مردم ظاهرا آب از آب تکان نخورده است.
فریده حمیدی، نماینده نیمروز در مجلس نمایندگان افغانستان فساد را دلیل ناکامی این پروژه میداند.
او میگوید: «پروژه قلعه فتح یک پروژه ناکام بوده است. با مبلغی که روی این پروژه هزینه شده است، باید مشکل آب شهر زرنج به گونه کامل برطرف میشد. اما مشکل عدم دسترسی مردم به آب آشامیدنی همچنان باپرجاست».
با این همه زرنج برق دایمی دارد که از ایران میآید. برخلاف کابل پایتخت و بسیاری از ولایتهای کشور که در تاریکی غرقاند.
زرنج که اکثریت سکنه آن بلوچها هستند، از معدود شهرهای افغانستان است که مردم ولایتهای مختلف را در خود جا داده است. دلیل انتخاب زرنج برای کار و زندگی، گرم بودن بازار قاچاق انسان و مواد مخدر در این شهر مرزی است.
پس از آنکه در یکی دو سال اخیر روابط تجاری افغانستان با پاکستان به تیرگی گراییده توجه به ترانزیت از مرزهای غربی کشور بیشتر شدهاست. شهر مرزی زرنج اکنون چشم به راه رونقیافتن مسیر تجاری چابهار است تا مگر افزایش داد و ستدهای بازرگانی گرهی از مشکلات مردم باز کند.