روسیاگیت: ترامپ، پوتین، اکسون

اگر واترگیت و لورفتن اخبار و اطلاعات در جریان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا  در سال 1975 باعث استعفای ریچارد نیکسون و تغییر مسیر تاریخ آمریکا و تا حدی جهان شد، اما روسیاگیت و مکالمات تلفنی سرنوشت ساز بین مایکل فلین، مشاور امنیت ملی سابق دونالد ترامپ و سفیر روسیه در آمریکا که بر سر رفع تحریم ­های اعمال شده از سوی دولت آمریکا علیه روسیه که باعث تضعیف قدرت اقتصادی ولادیمیر پوتین شده بود صورت گرفت، باعث شد دونالد ترامپ مسند ریاست جمهوری را برعهده بگیرد. تحریم هایی که توسط باراک اوباما اعمال شده، هیلاری کلینتون آن را حمایت کرده و مکررا توسط ترامپ و رکس تیلرسون مورد نکوهش قرار گرفته بودند. زیرا این تحریم ­ها مانع اصلی توافق نفتی بسیار قابل توجه روسیه و اکسون موبیل به شمار می ­آمدند، قراردادی که ارزش آن در پرونده افشاشده سازمان سیا در 1988 توجه همگان را به خود جلب کرده بود.

اکنون، سوال اصلی این است که آیا قبل از انتخابات نیز مذاکراتی بین پوتین و ترامپ بر سر رفع تحریم ­های آمریکا علیه روسیه صورت گرفته بوده یا خیر؟

طبق بررسی­ های انجام شده توسط کنگره آمریکا، کاملا مشخص است که موضوع اصلی مکالمات فلین و سفیر روسیه، سرگئی کیسلیاک، اعمال تحریم ­های جدید اوباما علیه روسیه بود، زیرا سازمان جاسوسی آمریکا متوجه دست داشتن روسیه در هک ایمیل ها و پخش اطلاعات نادرست علیه رقیب انتخاباتی ترامپ شده بود. اگرچه متن مکالمات این دو هرگز به اطلاع عموم نرسید، اما به گزارش واشنگتن پست، برخی از مقامات ارشد آمریکا از جملات فلین چنین برداشت نمودند که مسکو انتظار دارد دولت جدید اقدامات موثری دررفع تحریم ها انجام دهد. اما بعد از اعمال تحریم های جدید، پوتین اعلام نمود روسیه مقابله به مثل نخواهد کرد، تصمیمی که با استقبال ترامپ مواجه شده و بارها در توییتر از آن قدردانی و ستایش نمود.

تحریم هایی که آمریکا علیه روسیه درنظر گرفته بود، بسیاری از شرکت ها و افراد مهم مرتبط با پوتین را نیز شامل می شد، از جمله شرکت اکسون موبیل که از همکاری با روسیه در پروژه های حفاری نفت و گاز که سرمایه گذاری مشترک انجام داده بودند نیز منع شده بود.

قرارداد روسیه – اکسون

شاید بزرگ ترین قراردادی که تحریم های آمریکا باعث تعلیق آن شد، قرارداد منعقد شده بین روزنفت روسیه و اکسون موبیل در سال 2011 با وساطت پوتین و رکس تیلرسون بود. این قرارداد که طرفین از آن با عنوان `مشارکت استراتژیک` نام می بردند، شامل اکتشافات جدید نفت و گاز در مناطق فراساحلی قطب شمال روسیه  – منطقه Kara Sea – بود که صدها میلیارد دلار ارزش داشت. طبق گزارش منتشرشده از سوی سازمان سیا در سال 1988، در دهه های آینده، Kara Sea می توانست به یکی از مهم ترین مناطق نفتی اتحاد جماهیر شوروی سابق تبدیل شود، اما توسعه آن بدون مشارکت و سرمایه گذاری شرکت های نفتی غرب محتمل به نظر نمی رسید. و دقیقا 23 سال بعد، اکسون موبیل همان نقشی را بر عهده گرفت که سازمان سیا برای توسعه این منطقه پیش بینی کرده بود.

بالغ بر 70 درصد از درآمد صادرات روسیه و بین 40-50 درصد از بودجه کشور از طریق صادرات نفت و گاز تامین می شود. اگرچه مازاد تولید نفت در بازارهای جهانی، باعث کاهش قیمت و رکود اقتصادی روسیه گشته، اما با این وجود، این کشور همچنان دومین تولیدکننده نفت و گاز در جهان به شمار می رود.

گفته می شود منطقه قطب شمال روسیه بالغ بر 90 میلیارد بشکه نفت در خود جای داده است و روزنفت، به مدد لطف پوتین تنها شرکتی است که به این ذخایر دسترسی دارد، به همین دلیل نیز همکاریش با اکسون موبیل از اهمیت قابل توجهی برخوردار است، زیرا به این شرکت امکان دستیابی به ذخایر عظیم و دست نخورده ای را می داد که در هیچ کجای کره زمین مشابهی برای آن یافت نمی شد، اما تحریم ها تمامی برنامه های دو شرکت را به تعویق انداخت.

ترامپ و تحریم های روسیه

اکنون ترامپ و پوتین یک ناجی بالقوه به نام دونالد ترامپ دارند. ترامپ بارها در کمپین تبلیغاتی خود عنوان کرده بود که کریمه را بخشی از روسیه می داند و تمامی تلاش خود برای رفع تحریم های اعمال شده از سوی اوباما را به کار خواهد بست. در عین حال، هیلاری کلینتون مداخله پوتین در کریمه را به تهاجم آدولف هیتلر تشبیه کرده و خواستار اعمال تحریم های بیشتر علیه مسکو شده بود.

به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، کسی که بیشترین حمایت را از رفع تحریم های آمریکا علیه روسیه انجام می داد، وزیر امورخارجه دولت ترامپ، رکس تیلرسون بود: فردی که هیچ تجربه دیپلماتیک یا منصب دولتی نداشت اما 41 سال از عمر خود را در اکسون موبیل سپری کرده بود.

طی روند انعقاد قرارداد با روزنفت روسیه، تیلرسون روابط دوستانه ای با برخی از مقامات روسیه از جمله ایگور سچین، رئیس روزنفت و عضو سابق کا.گ.ب که از افراد بسیار نزدیک به پوتین نیزبه شمار می رود، برقرار ساخت. وی همچنین بارها به سهامداران خود اعلام کرد که مخالف سرسخت تحریم های درنظر گرفته شده علیه روسیه است و این تحریم ها هیچ مغایرتی با معاملات شرکتش با شرکای روسی نخواهد داشت.

اکنون شواهد و مدارک بسیاری دال بر ارتباط مالی کمپین دونالد ترامپ و بسیاری از مقامات ارشد روسیه در دست است.  مسئله ای که ترامپ بارها و بارها آن را انکار کرده، اما به گزارش آسوشیتدپرس آنچه که محتمل به نظر می رسد این است که پوتین به ترامپ کمک می کند رئیس جمهور شود و ترامپ به لغو تحریم هایی که اقتصاد روسیه را متزلزل ساخته کمک می کند، به ویژه قرارداد روزنفت – اکسون که نمادی از تلفیق خودرایی و منافع مالی دو رهبر جهانی در  به شمار می رود.