نگاهی به عملکرد تجارت گاز ایران

در سال 1394، ایران 8 میلیارد مترمکعب گاز صادر کرد. درآمد حاصل از آن 2.1 میلیارد دلار (1.88 میلیارد یورو) بود؛ یعنی هر مترمکعب گاز 26 سنت. البته نباید این رقم را در محاسبات به عنوان هزینه فرصت مصارف گاز درنظر گرفت؛ چراکه احتمالا نمی‌توان با این ارقام گاز بیشتری به فروش رساند.

به گزارش انرژی امروز، در سال 1394، ایران 8.66 میلیارد مترمکعب گاز وارد کرد. هزینه این واردات 1.64 میلیارد دلار (1.48 میلیارد یورو) بود. تمام این واردات از مبدا ترکمنستان صورت گرفت.  این ارقام نشان می‌دهد باوجود کسری تراز گاز (به لحاظ حجمی)، به دلیل گران‌تر بودن گاز صادراتی نسبت به وارداتی، در سال 1394 حدود 475 میلیون دلار درآمد از محل تجارت گاز نصیب ایران شده است.

قرارداد صادرات گاز به ترکیه البته مثل تمام قراردادهای گازی ایران با حاشیه و مشکل همراه بوده است؛ ولی تا امروز تنها قرارداد بزرگ و موفق کشور در این حوزه به شمار می‌رود. این قرارداد در سال پایانی دولت آقای هاشمی رفسنجانی (1375) به امضا رسید و از سال 1380 وارد مرحله اجرا شد.

از 475 میلیون دلار درآمد حاصله، 20 درصد به صندوق توسعه ملی و 14.5 درصد به شرکت ملی نفت ایران رسیده و مابقی به میزان 563 میلیارد تومان صرف گازرسانی، توسعه پالایشگاه‌ها و خطوط انتقال گاز طبیعی شده است.  اگر با استفاده از قراردادهای جذاب و مدلی مناسب همراه با بازاریابی مصرف (مثل قطر) در زمانی کوتاه‌تر توسعه پارس جنوبی به پایان می‌رسید، و ضمنا سیاست‌گذاری مناسب قیمت گاز در ایران حاکم بود، اکنون گاز یک رکن درآمد ارزی و توسعه صنایع کشور بود؛ نه تهدیدی در فصول سرد سال.